Μήπως ήρθε η ώρα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ;

Του Πρέσβη έ.τ. Αλέξανδρου Π. Μαλλιά*

Η αποτροπή, ο περιορισμός και η ανάσχεση είναι κλασικές έννοιες , αναπόφευκτες και αναγκαίες. Περιορισμένης όμως αποτελεσματικότητας όταν βρεθούμε στο «κατώφλι της σύγκρουσης». Αυτό που συνήθως αποκαλούμε χωρίς να ελέγχουμε τις διαστάσεις του «θερμό επεισόδιο». Τα στοιχεία αυτά αποτελούν ουσιαστικό συστατικό της εθνικής μας πολιτικής έναντι της Τουρκίας που έχουν ακολουθήσει οι κυβερνήσεις μας μετά το 1974. Περιλαμβάνουν την προσπάθεια διατήρησης ή όπως τώρα συμβαίνει προσπάθειας αποκατάστασης της ισορροπίας .Ταυτόχρονα διαχρονικά κρατάμε «κλάδο ελαίας» προς τον απειλητικό γείτονα. Με την προβολή της πολιτικής της συνεννόησης ,της συνεργασίας και του διαλόγου στην βάση όπως διακηρύσσουμε του διεθνούς δικαίου και του Ευρωπαϊκού κεκτημένου. Η Ελλάδα προτάσσει αρχές και δίκαιο. Η Τουρκία προκρίνει τις καθημερινές στρατιωτικές προκλήσεις, την στρατιωτική ισχύ και την απειλή πολέμου προκειμένου να προωθήσει το «εθνικό της συμφέρον». Κατά παράβαση του Άρθρου 2 παρ.4 του Χάρτου του ΟΗΕ ,της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι και της Χάρτας των Παρισίων ( Νοέμβριος 1990).Αφήνω κατά μέρος την συμμαχία μας στο ΝΑΤΟ και τα σχετικά… Επιπλέον ,τα τωρινά αποτελούν και « δοκιμασία αντοχής» της νέας Κυβέρνησης της Ελλάδος .

Από το 1975 έχουμε ξεκαθαρίσει με σαφήνεια ότι η στρατιωτική σύγκρουση δεν είναι η επιλογή της Ελλάδος. Εάν όμως καταστεί αναπόφευκτη με υπαιτιότητα της Τουρκίας, η Ελλάδα διαθέτει την πολιτική βούληση, την εσωτερική νομιμοποίηση και την επιχειρησιακή ετοιμότητα να αντιδράσει. Χρήσιμο να επαναλαμβάνεται .
Από τον Δεκέμβριο του 1999 ( Ελσίνκι) το Ευρωπαϊκό πλαίσιο υπήρξε το αποκλειστικό Σχέδιο Α της πολιτικής μας έναντι της Άγκυρας. Η Ευρωπαϊκή διάσταση ξεθωριάζει .Συνειδητοποιούμε ότι με την εξαίρεση ίσως της Ελλάδος και της Κυπριακής Δημοκρατίας για δικούς μας λόγους ,ουδείς αποδέχεται ότι η σημερινή Τουρκία του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μπορεί να διεκδικήσει ,έστω με τους όρους και προϋποθέσεις του Οκτωβρίου 2005 ,θέση εταίρου στην Ένωση. Αν συνυπολογίσουμε και την πολιτική σύγκρουση σε επίπεδο συμφέροντος και αξιών μεταξύ της Τουρκίας( Πρόεδρος Ερντογάν) και συγκεκριμένων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και του ΝΑΤΟ αντιλαμβανόμαστε ότι το βασικό επί 20 χρόνια Σχέδιο Α της Ελλάδος σήμερα είναι ανεφάρμοστο. Υπάρχει Σχέδιο Β;

Καθαρός ο στόχος της Τουρκίας: Αναζήτηση (επιθυμεί την επιβολή) λύσεων με την Ελλάδα σε συνθήκες έντασης και κλιμακούμενων πολιτικών και επιχειρησιακών προσβολών και προκλήσεων. Καθημερινά πλέον σε πολιτικό όσο και στρατιωτικό επιχειρησιακό επίπεδο ( ΥΠΑΜ Γιουλουσί Ακάρ και ΝΑVTEX).

Δεν αγνοώ τον συσχετισμό ισχύος και την σύγκρουση συμφερόντων των Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας στη περιοχή μας και δεν δικαιούμαι να παραβλέψω τον επιτήδειο εναγκαλισμό της Τουρκίας με την Ρωσία που πιθανώς οδηγεί σε μεταβολή των δεδομένων . Διερωτώμαι αν έχουν ωριμάσει οι συνθήκες να ξαναδούμε τη χρησιμότητα της ομόφωνης Απόφαση 395 ( 25 Αυγούστου 1976) του Συμβουλίου Ασφαλείας που αφορά στο Αιγαίο. Υπάρχουν χρήσιμα στοιχεία στο σκεπτικό ,κυρίως όμως στο διατακτικό. Γνωρίζω τα προηγηθέντα όσο και την συνέχεια ( Διεθνές Δικαστήριο Χάγης). Με σημερινά δεδομένα, η προσφυγή στην βάση της Απόφασης 395 προϋποθέτει την διεθνή νομιμοποίηση.

* Ο Αλέξανδρος Π. Μαλλιάς είναι πρώην πρεσβευτής σε Ουάσιγκτον, Σκόπια και Τίρανα

Σημείωση: Το άρθρο δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ (έντυπη έκδοση- φύλλο 5ης Σεπτεμβρίου 2019)