Bloomberg: Η Κίνα ούτε θέλει ούτε μπορεί να σώσει την παγκόσμια οικονομία από την ύφεση
Του Daniel Moss
Bloomberg Opinion
Τα μακροοικονομικά στοιχεία στις ΗΠΑ τα οποία υποδηλώνουν επερχόμενη ύφεση συσσωρεύονται και υπάρχει ένας σημαντικότερος του συνηθισμένου λόγος για τον οποίο η παγκόσμια επενδυτική κοινότητα πρέπει να ανησυχεί: η Κίνα δεν έρχεται να παίξει τον ρόλο του διασώστη αυτή τη φορά.
Μόνο την περασμένη εβδομάδα, o δείκτης της παραγωγής στον κλάδο της μεταποίησης στις ΗΠΑ έπεσε απροσδόκητα σε χαμηλό δεκαετίας, ενώ οι θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα αυξήθηκαν λιγότερο σε σχέση με όσα ανέμεναν οι αναλυτές. Οι οικονομολόγοι αρχίζουν να αναρωτιούνται εάν οι ΗΠΑ έχουν προσεγγίσει την αποκαλούμενη “ταχύτητα απώλειας στήριξης”, δηλαδή τον βραδύτερο ρυθμό ανάπτυξης, κάτω από τον οποίο ξεκινά το έδαφος της ύφεσης. Εν τω μεταξύ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναμένεται να υποβαθμίσει τις προβλέψεις του για την παγκόσμια ανάπτυξη αργότερα μέσα στον Οκτώβριο.
Μία από τις βασικές κινητήριες δυνάμεις που οδήγησε σε παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη μετά τις δύο τελευταίες υφεσιακές στροφές στην Αμερική – τη σχετικά ρηχή το 2001 και την καταστροφική που ξεκίνησε το 2007 – ήταν η Κίνα. Καθώς η χρηματοπιστωτική κρίση κλιμακωνόταν, το Πεκίνο άνοιξε μια τεράστια κάνουλα πιστώσεων και μείωσε τα επιτόκια, γεγονός που πυροδότησε τη ζήτηση για τα πάντα, από αυστραλιανό άνθρακα μέχρι γερμανικά αυτοκίνητα.
Είναι απίθανο να δούμε κάτι τέτοιο αυτή τη φορά. Το Πεκίνο έχει δείξει ελάχιστη προθυμία για έναν νέο γύρο εκτεταμένων δημοσιονομικών κινήτρων, καθώς αγωνίζεται να εξιλεωθεί για το σπάταλο πνεύμα της τελευταίας δεκαετίας, η οποία άφησε μια τεράστια συσσώρευση χρέους και τροφοδότησε “φούσκες” σε διάφορoυς τομείς της κινεζικής οικονομίας.
Ενώ οι κινεζικές αρχές συνεχίζουν να αιμοδοτούν την οικονομία, είναι πλέον πολύ προσεκτικές στον τρόπο που το κάνουν. Οι οικονομολόγοι εξακολουθούν να προβλέπουν περικοπές στο βασικό επιτόκιο αναφοράς. αλλά αυτές δεν φαίνεται να δρομολογούνται άμεσα, όπως διαπιστώνει σωστά η αρθρογράφος του Bloomberg Opinion, Shuli Ren. Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας (PBOC) έχει προτιμήσει περικοπές στο ύψος των υποχρεωτικών αποθεματικών των τραπεζών, ενώ οι αξιωματούχοι επικεντρώνονται στον καλύτερο τρόπο διοχέτευσης των πιστώσεων σε ορισμένους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας. Δεν το λες ακριβώς πολιτική νομισματικής χαλάρωσης.
Η παραπάνω διαπίστωση δεν αποτελεί καλά νέα για τις προοπτικές μιας παγκόσμιας ανάκαμψης. Στην τελευταία οικονομική κρίση, είδαμε τις πιο εμβληματικές κεντρικές τράπεζες του κόσμου να συντονίζουν τις μειώσεις επιτοκίων, με τη συμμετοχή της Κίνας. Η συμμετοχή του Πεκίνου σε αυτές τις κινήσεις είναι που μετέτρεψε την Κίνα σε σοβαρό “παίκτη” της παγκόσμιας νομισματικής τάξης πραγμάτων.
Πόσο πιθανό είναι πλέον η PBOC να συντονιστεί με την Fed καλή τη πίστει; Με τον πρόεδρο Donald Trump στον Λευκό Οίκο, μάλλον όχι ιδιαίτερα. Από την άλλη πλευρά βέβαια, ο Trump έχει παρομοιάσει τον πρόεδρο της Fed, Jerome Powell, με τον Κινέζο πρόεδρο Xi Jinping. Η απελπισία είναι γνωστό ότι δημιουργεί περίεργα “ζευγάρια” συνεργατών για την επιδίωξη κοινών βραχυπρόθεσμων στόχων.
Τα καλά νέα είναι ότι οποιαδήποτε βήματα ακολουθήσει η Κίνα θα προκαλέσουν αλυσιδωτή αντίδραση, δεδομένου του μεγέθους της οικονομίας της. Το ΑΕΠ της ανέρχεται σήμερα σε 14 τρισεκατομμύρια δολάρια, σε σύγκριση με λίγο περισσότερο από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια το 2001 και περίπου 4 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2007. Οι κινεζικές εταιρείες συνεχίζουν να επενδύουν σε γειτονικές χώρες και τράπεζες που χρηματοδοτούνται από το Πεκίνο, όπως η Asian Infrastructure Investment Bank (Ασιατική Επενδυτική Τράπεζα Υποδομών) θα μπορούσαν κάλλιστα να παράσχουν χρήμα σε οικονομίες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες.
Ας παραμείνουμε ωστόσο στη μεγάλη εικόνα. Η Κίνα καταγράφει ανάπτυξη σε επίπεδο τριμήνου περί το 6% και όχι 15%, όπως το 2007 ή 10%, όπως το 2001. Τα στελέχη και οι πολιτικοί που δεν φείδονταν επαίνων για το αναπτυξιακό μοντέλο της Κίνας έχουν τώρα σε μεγάλο βαθμό σωπάσει.
Βεβαίως, κάθε ύφεση δεν σημαίνει απαραίτητα ένα νέο 2007, ούτε συνοδεύεται πάντα από οικονομική κατάρρευση. Ο επόμενος υφεσιακός κύκλος, ωστόσο, όποτε έλθει, είναι βέβαιο ότι θα είναι οδυνηρός, οπότε οι ΗΠΑ πιθανότατα θα χρειαστεί να ψάξουν για κάποιον ενθουσιώδη εταίρο για την αντιμετώπισή του. Θα ήταν λάθος να ποντάρει κανείς αυτή τη φορά ότι ο εταίρος αυτός θα είναι η Κίνα – δεν είναι μόνο λιγότερο πρόθυμή, αλλά πλέον και λιγότερο ικανή να παίξει τον συγκεκριμένο ρόλο.
