NYT: Ο πόλεμος στη Συρία κλιμακώνεται.
By ANNE BARNARD and HWAIDA SAAD
Καμιά δεκαριά νεογέννητα, με εγκαύματα, μεταφέρθηκαν από ένα νοσοκομείο που κάηκε όταν χτυπήθηκε από αεροπορικές επιδρομές. Μια βομβαρδισμένη πολυκατοικία κατέρρευσε, θάβοντας οικογένειες. Οι γιατροί έριχναν νερό στους ασθενείς μετά από υποψίες για επίθεση με χλώριο, μία από τις πέντε που έγιναν στη Συρία από την αρχή του έτους.
Αυτό είναι μόλις ένα δείγμα της βίας αυτής της εβδομάδας στη βόρεια Συρία, σύμφωνα με τους κατοίκους και τους διασώστες, καθώς η κυβέρνηση της Συρίας και οι ρώσοι σύμμαχοί της ενέτειναν τον αεροπορικό τους πόλεμο σε δύο από τις τελευταίες μείζονος σημασίας περιοχές της χώρας που κρατούν ακόμα οι αντάρτες. “Όλοι οι τύποι όπλων μας έχουν χρησιμοποιηθεί εδώ και επτά χρόνια και όλος ο κόσμος παρακολουθεί”, δήλωσε ο Moaz al-Shami, αντικυβερνητικός ακτιβιστής στη βόρεια συριακή πόλη Σαρακέμπ, όπου επλήγη μία ιατρική κλινική καθώς το προσωπικό της φρόντιζε ανθρώπους που τραυματίστηκαν σε έναν βομβαρδισμό της αγοράς, ενώ αγόραζαν πατάτες.”Στο Σαρακέμπ πεθαίνουμε δύο φορές”.
Μετά την πτώση του Ισλαμικού Κράτους πέρυσι, και τις σταθερές κυβερνητικές προόδους εναντίον άλλων ομάδων ανταρτών, έχει αναπτυχθεί μια εσφαλμένη αντίληψη στο εξωτερικό ότι ο πόλεμος της Συρίας τελειώνει.Αντ’ αυτού, η σφαγή κορυφώνεται εκ νέου. Από τον Δεκέμβριο, 300.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους εξαιτίας νέων μαχών. Μέσα σε ένα 48ωρο αυτή την εβδομάδα, οι κυβερνητικές επιθέσεις σκότωσαν περισσότερους από 100 ανθρώπους, κυρίως πολίτες, σύμφωνα με διασώστες και γιατρούς, στα πολιορκημένα προάστια που βρίσκονταν στα ανατολικά της πρωτεύουσας, στη Δαμασκό.Οι εκρήξεις μπορούσαν να ακουστούν μέχρι την έδρα της εξουσίας, λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα. Οι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών ανακήρυξαν την Τρίτη την κατάσταση “ακραία” και ζήτησαν άμεση κατάπαυση του πυρός σε όλη την επικράτεια.Η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού αποκήρυξε τον αναφερθέντα βομβαρδισμό ιατρικών εγκαταστάσεων στις επαρχίες Χαμά και Ιντλίμπ, όπου η πλειονότητα των νοσοκομείων ήδη είχε ξεμείνει από προμήθειες.
Ακριβώς τη στιγμή που εντείνονταν οι δύο μεγάλες κυβερνητικές επιθέσεις σε οχυρά των ανταρτών, η Τουρκία ξεκίνησε μια ξαφνική εισβολή σε μια κουρδική συνοριακή περιοχή και ξαφνικά τρεις περιοχές βρέθηκαν στη γραμμή του πυρός, δημιουργώντας η κάθε μία, μια νέα κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τους πολίτες. “Υπάρχουν πολλά μέτωπα που οι άνθρωποι βρίσκονται σε εξαιρετικά επικίνδυνο κίνδυνο, χωρίς να υπάρχει λύση”, δήλωσε την Τετάρτη ο Περιφερειακός Συντονιστής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες,Πάνος Μουμτζής, για την κρίση στη Συρία.”Δεν το έχουμε ξαναδεί αυτό”.
Γεγονός είναι ότι ο συριακός πόλεμος, εδώ και χρόνια, δεν ήταν μόνο ένας πόλεμος, αλλά ένα συνονθύλευμα χωριστών αλλά διασταυρούμενων συγκρούσεων με ένα εναλλασσόμενο κύμα μαχητών.Μεγάλο μέρος του κόσμου ενθουσιάστηκε με την κατάρρευση του εμπνευσμένου από τον Μεσαίωνα χαλιφάτου του Ισλαμικού Κράτους πέρυσι.Αλλά αυτή η νίκη άνοιξε το δρόμο για να επανεμφανιστούν οι υποκείμενες συγκρούσεις του πολέμου με μια εκδικητική τάση.
Στη δυτική Συρία, οι κυβερνητικές δυνάμεις επικεντρώθηκαν σε μία μάχη που υπήρχε πριν από την άνοδο του Ισλαμικού Κράτους: την καταπολέμηση μιας σειράς αντάρτικων ομάδων με στόχο την εκδίωξη του Προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.Υποστηριζόμενος από τη Ρωσία και το Ιράν, ο Συριακός στρατός εντείνει τις προσπάθειές του για να συντρίψει τα τελευταία οχυρά των ανταρτών, τα οποία έχουν καταλάβει πριν από χρόνια φατρίες που κυμαίνονται από εθνικιστές στρατιωτικούς αποστάτες μέχρι ισλαμιστές που πλέον κυριαρχούν.
Επιπλέον, οι εορτασμοί για την ήττα του Ισλαμικού Κράτους μπορεί να ήταν πρόωροι.Πολλοί από τους μαχητές του έχουν απλώς περάσει σε άλλες μικρότερες ομάδες, ενώνοντας τις δυνάμεις τους και επιστρέφοντας στις τακτικές του αντάρτικου σε περιοχές που κρατά η κυβέρνηση.
Ο Haid Haid, ερευνητής της Συρίας στο Chatham House, δήλωσε ότι υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι και άλλες αντάρτικες ομάδες χρησιμοποιούν επίσης στρατηγικές ανταρτών, προκαλώντας εκρήξεις στις κυβερνητικές πόλεις της Δαμασκού και του Χαλεπίου.Περισσότεροι θα ενταχθούν στις τάξεις αυτές καθώς χάνονται έδαφος, είπε. “Μιλάμε για χιλιάδες ανθρώπους, όχι εκατοντάδες”, συμπληρώνει.
Η Δύση υποχώρησε σε μεγάλο βαθμό από τον αγώνα κατά του Άσαντ, αποδεχόμενη σιωπηρά τη διατήρησή του και αφήνοντας τη Ρωσία, το Ιράν και την Τουρκία ως τις πιο δραστήριες ξένες δυνάμεις στον πόλεμο.Όμως, οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν εδραιωμένες σε ένα μεγάλο μέρος της βορειοανατολικής Συρίας, όπου κουρδικές δυνάμεις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ κατέλαβαν από το Ισλαμικό Κράτος. Προς το παρόν, δύο πολύ διαφορετικές περιοχές που βρίσκονται σε εξέγερση φέρουν το βάρος των επιθέσεων από κυβερνητικές δυνάμεις, υποστηριζόμενες από τη ρωσική αεροπορία και τις πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν, συμπεριλαμβανομένης της λιβανέζικης ομάδας Χεζμπολάχ.
Η μία είναι η κυρίως αγροτική επαρχία Ιντλίμπ, στα βορειοδυτικά σύνορα της Συρίας, όπου εκκένωσαν ένα νοσοκομείο που καιγόταν από νεογέννητα την περασμένη εβδομάδα.
Οι κάτοικοι σκάβουν τάφρους και σκέφτονται πως θα φύγουν. Ο Mohammad Najdat Kaddour, 32 ετών, δήλωσε ότι είναι απελπισμένος μετά από επτά χρόνια διαμαρτυρίας ενάντια στην κυβέρνηση, την προσπάθειά του να επιβιώσει από τις αεροπορικές επιδρομές και να δημιουργήσει ανεξάρτητες τοπικές οργανώσεις για να αντιταχθούν στις τζιχαντιστικές ομάδες που κυριάρχησαν στην επαρχία. “Όλα θα χαθούν σύντομα”, δήλωσε πρόσφατα, καθώς οι κυβερνητικές δυνάμεις έφτασαν λίγο έξω από την πατρίδα του, το Μπίνις.Κατηγόρησε για αυτό τις αποσπασμένες αντιπολιτευτικές φατρίες και το λάθος τους να χαιρετήσουν αρχικά τους τζιχαντιστές που αργότερα στράφηκαν εναντίον τους.
“Αν πέσουν το Μπίνις και το Σαρακέμπ, αντίο Ιντλίμπ”, είπε.”Αλλά μας αξίζει”. Αρκετοί άνθρωποι περιγράφουν χωριά που εκκενώνονται, με τις γάτες και τους σκύλους να είναι πλέον οι μόνοι κάτοικοι. “Αυτό είναι το αποτέλεσμα, μια κενή πόλη”, είπε ο Shami, αναφερόμενος στο Σαρακέμπ.”Ο αριθμός των μαρτύρων είναι απλά μία απαρατήρητη είδηση, αλλά για τους ανθρώπους σε αυτό το χωριό, είναι το τέλος”.
Η ιστορία της Ιντλίμπ από πολλές απόψεις είναι η ιστορία του πολέμου.Η επαρχία ήταν ένα από τα πρώιμα κέντρα διαμαρτυρίας ενάντια στις δεκαετίες οικογενειακής κυριαρχίας του Άσαντ, και ένα από τα πρώτα μέρη όπου, αφού η κυβέρνηση κατέστειλε τις διαδηλώσεις, ο λαός άρχισε να παίρνει τα όπλα. Ορισμένες ανταρτικές ομάδες εκεί κέρδισαν την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους.Ωστόσο, οι ξένοι τζιχαντιστές συνέρρευσαν, αποδεικνύοντας ότι είναι καλύτερα χρηματοδοτούμενοι και οργανωμένοι στην στρατολόγηση των Σύριων. Η Ιντλίμπ έγινε ένα από τα πρώτα ισλαμικά οχυρά.Οι τοπικοί μαχητές εκδίωξαν την ομάδα, μόνο και μόνο για να κυριαρχήσει αργότερα μια ομάδα που συνδέεται με την Αλ Κάιντα. Οι τζιχαντιστές υποστήριξαν το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι αγωνίζονται κατά της τρομοκρατίας.Η δυτική στήριξη στους αντάρτες εξασθένησε.
Η Ιντλίμπ έχει επίσης και μια άλλη διάκριση: Καθώς οι κυβερνητικές δυνάμεις κατέλαβαν τις πόλεις των ανταρτών, συχνά προσέφεραν στους αντάρτες και στους πολίτες την επιλογή της παράδοσης, με τη μετεγκατάσταση στην Ιντλίμπ.Η επαρχία φιλοξενεί σήμερα δύο εκατομμύρια ανθρώπους, οι μισοί από τους οποίους εκτοπίστηκαν από άλλες περιοχές της χώρας. Άλλοι, όπως ένας γαιοκτήμονας στο Σαρακέμπ που ονομάζεται Maysara, ήρθαν και εφυγαν.Μετακόμισε στην Τουρκία για λίγο και στη συνέχεια επέστρεψε και επένδυσε σε εργοστάσιο εμφιάλωσης νερού. Την περασμένη εβδομάδα βομβαρδίστηκε από κυβερνητικές δυνάμεις. Παρόλα αυτά, ο Maysara, ο οποίος ζήτησε να μην αποκαλυφθεί το επώνυμό του από το φόβο για αντίποινα, δήλωσε ότι θα το ρισκάρει με την κυβερνητική κυριαρχία αντί να φύγει ξανά.
Το άλλο οχυρό των ανταρτών που βρίσκεται κάτω από την επίθεση είναι το σύμπλεγμα των προαστίων της Δαμασκού που είναι γνωστά ως Ανατολική Γκούτα, ένα σύνολο από τσιμεντένια σπίτια, άτακτα δομημένα, και αγροκτήματα, που έχουν αποκοπεί από τη μακροχρόνια πολιορκία της κυβέρνησης. Η μάχη εκεί έχει μια διαφορετική δυναμική, είναι ένας πόλεμος τριβής, με στατικά μέτωπα σε μεγάλο βαθμό.Η κυβέρνηση έχει περιορίσει την πρόσβαση σε τρόφιμα και φάρμακα σε έναν πληθυσμό που τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν σε 400.000, εκ των οποία τα μισά είναι παιδιά.”Ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης”, το αποκάλεσε ο αριστερός Σύριος αντιφρονών Yassin al-Haj Saleh. Αλλά οι κυβερνητικές δυνάμεις δεν μπόρεσαν να προχωρήσουν εκεί τελευταία, γι ‘αυτό εντείνουν την πολιορκία και τους βομβαρδισμούς.
Την Τρίτη και την Τετάρτη, ένας από τους χειρότερους βομβαρδισμούς έπληξε την περιοχή, σκοτώνοντας περισσότερους από 100 ανθρώπους.Οι κάτοικοι δημοσίευσαν φωτογραφίες από ένα κορίτσι που είχε σκοτωθεί, χαμογελώντας μπροστά σε ένα τοίχο με λουλούδια, ένα μωρό που έκλαιγε ενώ το δεξί του πόδι είχε κοπεί και χειρότερα.Ένας δημοσιογράφος του Agence France-Presse περιέγραψε ότι είδε πέντε παιδιά, συμπεριλαμβανομένου και του μικρότερου αδερφού του, που σκοτώθηκαν από μια βόμβα καθώς μετέφεραν νερό.
Αντάρτες στην Ανατολική Γκούτα έχουν επίσης σκοτωθεί, σε μικρότερη κλίμακα.Έχουν βομβαρδίσει την περιοχή της Παλιάς Πόλης της Δαμασκού τουλάχιστον τρεις φορές φέτος, σκοτώνοντας 13 άτομα, συμπεριλαμβανομένων πολλών παιδιών, σύμφωνα με κρατικά μέσα ενημέρωσης της Συρίας. Από το 2018, η Ανατολική Γκούτα υπήρξε ο στόχος για τουλάχιστον τρεις επιθέσεις με βόμβες φορτωμένες με χλώριο, οι οποίες σπάνια σκοτώνουν αλλά αφήνουν τους ανθρώπους να πνιγούν.Η χρήση χλωρίου ως όπλου απαγορεύεται βάσει του διεθνούς δικαίου.
Η Γκούτα ήταν επίσης ο τόπος μιας επίθεσης κατά την οποία το σαρίν, ένα απαγορευμένο όπλο αερίου, σκότωσε 1.400 ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 400 παιδιών.Η επίθεση με το φορτίο του σαρίν οδήγησε σε συμφωνία Ρωσίας-Αμερικής για την απομάκρυνση του οπλοστασίου χημικών όπλων της Συρίας.Ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων, ο οποίος παρακολουθεί τη συμμόρφωση με τη Συνθήκη που τους απαγορεύει, αναφέρει ότι διερευνά τις πρόσφατες πιθανολογούμενες επιθέσεις με χλώριο. Σύμφωνα με την UNICEF, το 12% των παιδιών ηλικίας κάτω των 5 ετών πάσχουν από οξύ υποσιτισμό στην Ανατολική Γκούτα.Μια σύντομη κατάπαυση του πυρός τον περασμένο μήνα επέτρεψε σε 29 άτομα να φύγουν για ιατρική περίθαλψη, αλλά αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών λένε ότι τουλάχιστον 600 χρειάζονται άμεση απομάκρυνση.Ένας από αυτούς, ο Αμαμέχ Γιασίν Ντάργουϊς, ηλικίας 18 μηνών και πάσχων από καρκίνο, πέθανε την περασμένη εβδομάδα λόγω έλλειψης θεραπείας, ανέφεραν οι γιατροί.
Ακόμη και αν η κυβέρνηση ανακαταλάβει την Ιντλίμπ και την Ανατολική Γκούτα, δεν θα τελειώσει ο πόλεμος.Οι διεθνείς εντάσεις απειλούν με απρόβλεπτες νέες κλιμακώσεις όπως η πρόσφατη εισβολή της Τουρκίας στα βόρεια σύνορα.Η Τουρκία σκοπεύει να καταλάβει το κουρδικό θύλακα της Αφρίν και στη συνέχεια να πιέσει ανατολικά στην Μανπίζ, όπου θα συναντήσει αμερικανικά στρατεύματα, που έχουν ορκιστεί να την υπερασπιστούν.Μια τέτοια συνάντηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια άνευ προηγουμένου ένοπλη σύγκρουση μεταξύ δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ.
Οι δυνατότητες συγκρούσεων στη Συρία μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας έχουν επίσης αυξηθεί.Οι κίνδυνοι υπογραμμίστηκαν την Πέμπτη όταν ο συνασπισμός που υποστηρίζεται από την Αμερική δήλωσε ότι είχε απωθήσει μια “μη προκληθείσα επίθεση” στην ανατολική Συρία το βράδυ της Τετάρτης από δυνάμεις πολιτοφυλακής που υποστήριζαν την κυβέρνηση Άσαντ και είχαν απαντήσει με θανατηφόρες αεροπορικές επιθέσεις. Υπήρξαν αντικρουόμενοι απολογισμοί των θυμάτων, που κυμαίνονταν από επτά έως τουλάχιστον 100 -όλοι πιστεύεται ότι ήταν μέλη μιας σιϊτικής πολιτοφυλακής υπέρ του Άσαντ που εδρεύει στη νοτιοανατολική Συρία της επαρχίας Ντέιρ αλ-Ζουρ.Αλλά τόσο η Ρωσία όσο και η Συρία ανέφεραν ότι η αμερικανική πλευρά ήταν ο επιτιθέμενος.
Ένας θύλακας των ανταρτών εξακολουθεί να αντέχει στο νότο, υποστηριζόμενος από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιορδανία.Η περιοχή αποτελεί επίσης σημείο ανάφλεξης για εντάσεις μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν, καθώς η Χεζμπολάχ παρεμβαίνει κοντά στα Ισραηλινά Όρη Γκόλαν.
Η πανοπλία των συγκρούσεων και των αντιμαχόμενων κομμάτων έχει καταστήσει τον πόλεμο ανθεκτικό στη διεθνή ειρήνευση.Οι ειρηνευτικές συνομιλίες που υποστηρίχθηκαν από τα Ηνωμένα Έθνη στη Γενεύη έχουν καθυστερήσει και ένας “εθνικός διάλογος” στη Ρωσία την περασμένη εβδομάδα συγκέντρωσε υποστηρικτές της κυβέρνησης Άσαντ και φαινόταν να αποσκοπεί στην επικύρωση μιας στρατιωτικής νίκης.
Μετά από επτά χρόνια μάχης, περίπου 400.000 θανάτους και 11 εκατομμύρια Σύριους να έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους -περισσότερο από το μισό του πληθυσμού- πολλοί διεθνείς αξιωματούχοι και αναλυτές φαίνεται να αλλάζουν το ερώτημα, στο πώς να ανοικοδομήσουν τη Συρία μετά από αυτό που βλέπουν ως την αναπόφευκτη αποκατάσταση του ελέγχου υπό τον Άσαντ. Ορισμένες χώρες της Ευρώπης και της Ασίας ήδη τσακώνονται για συμβάσεις ανασυγκρότησης πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων και η Ρωσία και το Ιράν έχουν ήδη κερδίσει παραχωρήσεις υποδομής. Ακόμα κι αν η θέση του Άσαντ αποδειχθεί ασφαλής, τότε τίθεται το ερώτημα πόσο μακρύτερος και πιο θανατηφόρος θα είναι ο πόλεμος.
