Ουίνστον Τσώρτσιλ–Μπόρις Τζόνσον:η ιστορία επαναλαμβάνεται

Γράφει ο Γρηγόρης Γ. Μπρόζος
Φοιτητής οικονομικού ΑΠΘ

Στις 24 Ιουλίου του 2019 η Μεγάλη Βρετανία αλλάζει σελίδα στην πολιτική της ζωή. Την ημέρα εκείνη ορκιζόταν ως νέος Βρετανός πρωθυπουργός ο Μπόρις Τζόνσον. Πρόκειται για μία αμφιλεγόμενη προσωπικότητα με φανατικούς υποστηρικτές αλλά και ορκισμένους εχθρούς. Ο Τζόνσον έγινε εδραιώθηκε στην πολιτική ζωή το 2008, όπου με το χρίσμα του συντηρητικού κόμματος διεκδικεί και κερδίζει τη δημαρχία του Λονδίνου. Μάλιστα, επανεκλέγεται δήμαρχος στο Λονδίνο και το 2012.  Το όνομα του μπήκε στη καθημερινότητα του Βρετανού πολίτη το 2016, όταν έλαβε χώρα το δημοψήφισμα για το Brexit. Ο Μπόρις Τζόνσον ήταν ένα από τα βασικά στελέχη της νικηφόρας καμπάνιας για την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε.

Εάν θέλαμε να περιγράψουμε τη σημερινή κατάσταση στα πολιτικά πράγματα της Αγγλίας δεν θα υπήρχε πιο εύστοχη λέξη από την αβεβαιότητα. Την δεδομένη στιγμή τα ηνία της Μεγάλης Βρετανίας κρατάει ένας απρόβλεπτος και αντισυμβατικός άντρας, ο οποίος μάλιστα καλείται να διαχειριστεί μία πολύ δύσκολη κατάσταση που θα κρίνει τα επόμενα, πολλά χρόνια τόσο της Αγγλίας όσο και της Ευρώπης. Όμως, δεν είναι η πρώτη φορά που η βρετανική πολιτική ζωή βρίσκεται σ’ αυτή την κατάσταση. Οι λάτρεις τις ιστορίας θα γνωρίζουν ότι πριν κάποιες δεκαετίες, η Βρετανία κυβερνιόταν από έναν επίσης απρόβλεπτο και ατίθασο άντρα που κλήθηκε να πάρει μια απόφαση για το μέλλον της Ευρώπης. Το όνομα αυτού Ουίνστον Τσώρτσιλ. Εκτός από αυτήν, βέβαια, οι δύο άντρες εμφανίζουν ένα σύνολο από ομοιότητες.

Η άνοδος στην πρωθυπουργία

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως και οι δύο άντρες ανέβηκαν στην εξουσία όχι μέσω εκλογών αλλά εκ των συνθηκών. Ο Τσώρτσιλ, όντας 10 χρόνια αντιπολιτευόμενος με το κόμμα των συντηρητικών, δεν διεκδίκησε τη ψήφο των Βρετανών ως αρχηγός κόμματος. Αφού είχε ξεκινήσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, παρά την πολιτική του κατευνασμού που κρατούσε η Αγγλία, και αφού οι Γερμανοί είχαν εισβάλει στη Νορβηγία και στις Κάτω Χώρες, ο Νέβιλ Τσάμπερλεϊν παραιτείται από το αξίωμα του πρωθυπουργού. Τότε, συγκροτείται στην Αγγλία κυβέρνηση συνασπισμού για την αντιμετώπιση του εχθρού με όλα τα κόμματα να συμφωνούν στο πρόσωπο του Τσώρτσιλ για τη θέση του πρωθυπουργού. Επιστρέφοντας στο σήμερα, και στο πρώτο εξάμηνο του 2019, όταν η Τερέζα Μέι απέτυχε τρεις φορές να “περάσει” από τη βουλή την πρόταση της για το Brexit, παραιτείται από το αξίωμα της πρωθυπουργού αλλά και από την ηγεσία του συντηρητικού κόμματος. Τα μέλη του κόμματος κλήθηκαν να ψηφίσουν το νέο τους ηγέτη, ο οποίος θα ήταν και ο νέος πρωθυπουργός, καθώς οι συντηρητικοί διατηρούσαν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Έτσι, από αυτές τις “μίνι” εκλογές και χωρίς την συγκατάθεση της πλειοψηφίας του βρετανικού λαού, ο Μπόρις Τζόνσον εκλέγεται πρόεδρος του συντηρητικού κόμματος και ορκίζεται πρωθυπουργός από την Βασίλισσα Ελισάβετ.

Η μεγάλη απόφαση

Αυτοί οι δύο άντρες που έχουν χαρακτηρίσει την σύγχρονη βρετανική ιστορία βρέθηκαν μπροστά σε μία απόφαση που λίγοι άνθρωποι έχουν κληθεί να πάρουν. Όταν ο Ουίνστον Τσώρτσιλ ανέλαβε την ηγεσία, είχε κληρονομήσει την πολιτική του κατευνασμού που εφαρμοζόταν επί χρόνια απέναντί στη γερμανική επεκτασιμότητα. Αφού όμως οι Γερμανοί είχαν ξεκινήσει τον πόλεμο, τα δεδομένα άλλαξαν. Ο Τσώρτσιλ είχε να αποφασίσει εάν θα συνεχίσει την ίδια πολιτική, αφήνοντας την Ευρώπη στο έλεος των Γερμανών ή εάν θα κήρυττε τον πόλεμο ρισκάροντας την ύπαρξη της Μεγάλης Βρετανίας στο μέλλον. Κόντρα σε όλους του πολιτικούς του αντιπάλους, κόντρα στο δημόσιο αίσθημα διαλέγει την δύσκολη οδό για να βγάλει την χώρα του νικήτρια πέντε χρόνια μετά.  Σε παραλληλισμό μ’ αυτήν την ιστορική απόφαση, τα δεδομένα για τον Μπόρις Τζόνσον δεν διαφέρουν πολύ. Πρέπει να αποφασίσει εάν θα συμβιβαστεί με τις επιταγές της γερμανοκρατούμενης Ευρωπαϊκής Ένωσης  μέσω κάποιας συμφωνίας ή ακόμα και κύρωσης του Brexit ή εάν θα διαλέξει την σύγκρουση μέσω ενός Brexit. Ο Μπόρις Τζόνσον βαδίζοντας στα χνάρια του Ουίστον Τσώρτσιλ διαλαλεί ότι θα ακολουθηθεί ο δύσκολος δρόμος.

Ο Αμερικανικός παράγοντας

Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που καθόρισε τις αποφάσεις των δύο αυτών αντρών είναι η στάση των Η.Π.Α. Στα χρόνια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, η Αγγλία δεν θα είχε αντέξει και, ίσως, να μην είχε επιλέξει το δρόμο της σύγκρουσης, εάν δεν υπήρχε η αμερικανική βοήθεια. Από τα πρώτα χρόνια του πολέμου, ο Αμερικανός πρόεδρος Ρούσβελτ προμήθευε τους Βρετανούς με δωρεάν στρατιωτικό υλικό αλλά και είδη πρώτης ανάγκης. Η Αμερικανική βοήθεια κορυφώθηκε με την στρατιωτική επέμβαση που έγειρε  οριστικά την πλάστιγγα υπέρ των συμμάχων. Όμως και ο εν ενεργεία πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου υπολογίζει σε μία βοήθεια από την “άλλη όχθη”. Πιο συγκεκριμένα, ο επικεφαλής του State Department, Μάικ Πομπέο, δήλωσε  “είμαστε με το στυλό στο χέρι για να υπογράψουμε νέες συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με την Αγγλία”.  Όπως και στο μακρινό 1940, έτσι και σήμερα οι Αμερικανοί φαίνονται έτοιμοι να στηρίξουν το Ηνωμένο Βασίλειο στην προοπτική του χωρίς συμφωνία Brexit.

Έχουμε ακούσει όλοι την φράση “η ιστορία επαναλαμβάνεται”. Καμιά φορά μάλιστα οι ομοιότητες είναι τόσο εμφανείς που τρομάζουν. Την τελευταία φορά που οι Βρετανοί διάλεξαν την σύγκρουση υπέφεραν, πείνασαν και δεινοπάθησαν. Στο τέλος όμως βγήκαν νικητές από αυτή την  διαδικασία με την υπερηφάνεια τους ψηλά και την χώρα τους ακόμα ζωντανή. Μένει να δούμε εάν η ιστορία θα επαναληφθεί και ως προς αυτό το σκέλος.

Πηγές

https://www.voanews.com/usa/trump-official-us-ready-seal-trade-deal-britain-post-brexit

Επιμέλεια:Geopolitics Editorial Team