Bloomberg: Οι επιστήμονες ήδη ετοιμάζουν το φάρμακο – απάντηση στον κοροναϊό
Της Faye Flam
Bloomberg
Ο κοροναϊός και το φάρμακο – απάντηση της επιστήμης: Δεν είμαστε εντελώς απροετοίμαστοι για τον κοροναϊό του Wuhan, ο οποίος πλέον εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο. Δεν έχει κανείς παρά να ρωτήσει τους ανθρώπους που εργάζονται στα εργαστήρια με στολές και αναπνευστήρες Tyvek, όπως ο επιδημιολόγος Timothy Sheahan του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας.
Ο τελευταίος μελετά τους κοροναϊούς από το 2003, λίγο αφότου ένας παρόμοιου τύπου ιός πυροδότησε την επιδημία SARS, η οποία ξεκίνησε επίσης στην Κίνα και εξαπλώθηκε στη Βόρεια Αμερική. Στο τέλος, σκότωσε λιγότερα από 800 άτομα, ήγειρε ωστόσο σοβαρούς και λογικούς φόβους για μια πιθανή παγκόσμια πανδημία.
Η κλινική ανάπτυξη του φαρμάκου remdesivir
Πλέον υπάρχει ένα φάρμακο που ονομάζεται remdesivir, το οποίο ο Sheahan και οι συνεργάτες του στο UNC, σε συνεργασία με την Gilead Sciences, δοκιμάζουν σε προστατευμένες εγκαταστάσεις επιπέδου 3 για να διαπιστώσουν την δυνατότητά του να καταπολεμά ένα ολόκληρο φάσμα κοροναϊών – που έχουν λάβει το όνομά τους εξαιτίας του ακανθώδους σχήματός τους, που προσομοιάζει σε στέμμα.
Ο Sheahan έχει δηλώσει ότι το φάρμακο στοχεύει ένα ένζυμο το οποίο χρειάζονται τα διάφορα είδη κοροναϊών προκειμένου να αναπαράγονται. Το φάρμακο έχει δοκιμαστεί σε μολυσμένα με τον ιό του SARS ποντίκια, καθώς και σε άλλα που έχουν επιμολυνθεί με τον ιό του MERS (Αναπνευστικό Σύνδρομο Μέσης Ανατολής), έτερο κοροναϊό που έχει σκοτώσει 851 ανθρώπους από τότε που έκανε την εμφάνισή του, το 2012. Δημοσίευσαν μάλιστα τα αποτελέσματα των ερευνών σχετικά με τον MERS αυτό τον μήνα στην Nature Communications.
Οι κλινικές δοκιμές σε αυτές τις περιπτώσεις συνήθως δοκιμάζουν την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων σε σύγκριση με άλλες θεραπείες και όχι έναντι εικονικού φαρμάκου (placebo). Τέτοιες συγκριτικές δοκιμές γίνονται επίσης με τον ιό Ebola, ο οποίος μολύνει ακόμη ανθρώπους στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Παρόλο που ο Ebola δεν είναι κοροναϊός, είναι, όπως το SARS και ο πιο πρόσφατος που εμφανίστηκε στην Κίνα, ιός τύπου RNA και έτσι οι γιατροί δοκίμασαν το remdesivir και έναντι άλλων θεραπειών για τον Ebola. Δεν τα πήγε τόσο καλά όσο ένα εναλλακτικό είδος θεραπείας, ωστόσο αποδείχθηκε αρκετά ασφαλές.
Ο Sheahan αναφέρει ότι το έργο του εντάσσεται σε ένα πρόγραμμα σχετικό με τις αναδυόμενες λοιμώδεις νόσους, χρηματοδοτούμενο από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH) των ΗΠΑ. Πώς τα NIH είχαν την πρόνοια να χρηματοδοτήσουν την έρευνα σχετικά με θεραπείες κατα κοροναϊών, όταν δεν έχει υπάρξει κρούσμα SARS από το 2004 και ενώ υπήρχε ελάχιστος φόβος ότι το MERS θα εξαπλωθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες;
Οι ειδικοί λένε ότι ήξεραν πως ήταν πιθανό να εμφανιστεί κάποιος νέος επικίνδυνος κοροναϊός στην Κίνα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το SARS – Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο – ανακαλύφθηκε τελικώς ότι προέρχεται από άγριες νυχτερίδες, οι οποίες φέρουν ένα ολόκληρο “μπουκέτο” διαφορετικών στελεχών κοροναϊών όπως εκείνος του SARS. Οι νυχτερίδες θεωρούνται “δεξαμενή” για τους κοροναϊούς επειδή μπορούν να τους μεταφέρουν χωρίς να νοσούν.
Η ιστορία του SARS εξιστορείται επιμελώς στο βιβλίο του David Quammen “Spillover: Animal Infections and the Next Human Pandemic”. Μια αποφασισμένη ομάδα ερευνητών που ερεύνησε και εξέτασε χιλιάδες ζώα ανακάλυψε τελικώς ότι οι άνθρωποι στην Κίνα προσβλήθηκαν από την ασθένεια λόγω κατανάλωση κρέατος ενός μικρού θηλαστικού που ονομάζεται μοσχογάλη.
Οι μοσχογάλες πιθανότατα μολύνθηκαν από νυχτερίδες σε μια λεγόμενη “wet market”, όπου μια τεράστια ποικιλία από άγρια και οικόσιτα είδη ζώων αποθηκεύονται στοιβαγμένα σε κλουβιά και εκτίθενται το ένα στις ακαθαρσίες και τα μικρόβια του άλλου προτού σφαγιαστούν. Οι Κινέζοι σκότωσαν χιλιάδες μοσχογάλες σε μια προσπάθεια εξάλειψης του ιού, προτού συνειδητοποιήσουν ότι ο ιός επιζούσε στο σώμα των άγριων νυχτερίδων – είδος που για ορισμένους ανθρώπους εξακολουθεί να αποτελεί εκλεκτό μεζέ. Η νέα ασθένεια φαίνεται να έχει προκύψει από μια αγορά θαλασσινών στην οποία πωλούνταν επίσης ζωντανά θηλαστικά και πτηνά, μολονότι ο αρχικός ξενιστής δεν έχει ακόμη εντοπιστεί.
Το SARS ήταν, τελικώς, η ιστορία μιας “σφαίρας” την οποία η ανθρωπότητα απέφυγε για λίγα χιλιοστά. Σύμφωνα όσα αναφέρει ο Quammen, ο παράγοντας που λειτούργησε υπέρ της ανθρωπότητας ήταν η μορφή της μόλυνσης. Μολονότι η πανδημική γρίπη τείνει να εξαπλώνεται πιο εύκολα όταν οι άνθρωποι βρίσκονται στην αρχική φάση της ασθένειάς τους, πριν από την κορύφωση των συμπτωμάτων, το SARS γίνεται πιο μεταδοτικό κατά τη διάρκεια ή μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Είναι πολύ πιο εύκολο να θέσετε σε καραντίνα άτομα που είναι ή έχουν υπάρξει άρρωστα σε σχέση με άτομα στα οποία δεν έχουν παρατηρηθεί ακόμη συμπτώματα.
Η σημασία τήρησης των απλών κανόνων υγιεινής
Εάν οι επιστήμονες που εργάζονται σε εγκαταστάσεις επιπέδου 3 προκειμένου να αναπτύξουν θεραπείες μπορούν να θεωρηθούν οι “δυνάμεις ειδικών αποστολών” στην προσπάθεια για την προστασία του κοινού, υπάρχει επίσης σημαντική εργασία που γίνεται από το “πεζικό”: πρόκειται για τη φροντίδα τα νοσοκομεία παγκοσμίως να χρησιμοποιούν τα καλύτερα πρότυπα υγιεινής και προστασίας των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Όλα τα νοσοκομεία θα πρέπει να είναι εξοπλισμένα για τη διάγνωση της νόσου, λέει ο ιολόγος David Sanders του Πανεπιστημίου Purdue, ενώ θα πρέπει να δημιουργηθούν περιφερειακά κέντρα ανάλογα με τις ανάγκες για τη θεραπεία των ασθενών.
Μια τρομακτική πτυχή της επιδημίας SARS ήταν η ταχύτητα με την οποία οι εργαζόμενοι στην υγειονομική περίθαλψη αρρώστησαν και έχασαν τη ζωή τους. Συνέβη στην Ασία και στη συνέχεια στο Τορόντο, όπου η ασθένεια εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Βόρεια Αμερική. Έρευνες στα νοσοκομεία της πόλης του Καναδά έδειξαν σημαντικές αμέλειες, σε ορισμένες περιπτώσεις απλώς και μόνο επειδή οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης δεν είχαν ιδέα τι έπρεπε να κάνουν. Το SARS δεν ήταν παγκόσμια πανδημία, ωστόσο ήταν και πάλι μια τραγική ιστορία, καθώς δεκάδες γιατροί και νοσηλευτές, πολλοί από τους οποίους ήταν νέοι, χτυπήθηκαν στη γραμμή του καθήκοντος.
Οι ειδικοί λένε ότι ο ιός της Wuhan είναι απίθανο να μετατραπεί σε μια παγκόσμια πανδημία – και το εάν θα καταστεί τόσο τραγικός όσο εκείνος του SARS εξαρτάται από τις επιστημονικές εξελίξεις αιχμής και την τήρηση των απλών κανόνων υγιεινής. Το γεγονός ότι ο κόσμος μας είναι γεμάτος από δυνητικά θανατηφόρους ιούς είναι τρομακτικό, ωστόσο δεν είμαστε ανήμποροι μπροστά τους.
