«Υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών στο Αιγαίο και ΜΟΕ».
Γράφει ο Λάμπρος Τζούμης*
Τον μήνα Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη πραγματοποίησαν εξήντα δύο υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά. Είναι σκόπιμο να επισημανθεί το συγκεκριμένο στοιχείο, που καταδεικνύει ότι προέβησαν σε ξεκάθαρη αμφισβήτηση εθνικού κυριαρχικού δικαιώματος και δεν αρκούνται σε παραβιάσεις εντός της περιοχής 10 και 6 ν.μ., που η Τουρκία ισχυρίζεται ότι πρόκειται περί διεθνούς και όχι ελληνικού εναερίου χώρου. Τον περασμένο μήνα επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΓΕΕΘΑ, οι παραβιάσεις του Εθνικού Εναερίου Χώρου έφτασαν τις πεντακόσιες ενενήντα εφτά. Τα στοιχεία αυτά σηματοδοτούν ότι το Αιγαίο μεταβάλλεται καθημερινά σε μία περιοχή περιορισμένης ελληνικής κυριαρχίας. Οι καθημερινές παραβιάσεις των τουρκικών μαχητικών έχουν δυστυχώς εμπεδώσει την αντίληψη ότι είναι μία αποδεκτή πρακτική από την πλευρά της χώρας μας. Εάν η Ελλάδα πράξει το αυτονόητο και αντιδράσει με δυναμικό τρόπο στην αμφισβήτηση των εθνικών κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, ο διεθνής παράγοντας ενδεχομένως θα εκδηλώσει την έκπληξή του. Από την άλλη πλευρά οι ΗΠΑ δήλωσαν την αμέριστη συμπαράστασή τους στην Τουρκία για τις απώλειες στο Συριακό μέτωπο, ευαισθησία και αλληλεγγύη που είχαν επιδείξει και τον Νοε. 2015, όταν τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος F-16 κατέρριψε ρωσικό βομβαρδιστικό, που είχε παραβιάσει τον εναέριο χώρο της Τουρκίας για χρονικό διάστημα μόλις δεκαεπτά δευτερολέπτων.
Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στο χώρο του Αιγαίου λόγω της τουρκικής προκλητικότητας εγκυμονεί κινδύνους ατυχήματος και έχει οδηγήσει σε συζητήσεις για την εξεύρεση μέτρων αποκλιμάκωσης της έντασης. Στις 17 Φεβ. τουρκική αντιπροσωπεία επισκέπτεται την Αθήνα για έναρξη συζητήσεων Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), προφανώς με τις «ευλογίες» των ΗΠΑ. Σχετικά με το θέμα αυτό, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή και αποτελεσματικότητα των ΜΟΕ είναι η πολιτική βούληση και συναντίληψη των συμβαλλομένων μερών για αμοιβαία ασφάλεια, γεγονός που δεν συμβαίνει στην περίπτωση μας. Η εφαρμογή τους δεν θα πρέπει να θίγει την υφιστάμενη ισορροπία ισχύος και τα σχετικά οφέλη πρέπει να είναι αμοιβαία. Οι προσπάθειες υιοθέτησης ΜΟΕ μεταξύ της χώρας μας και της Τουρκίας με την ενεργή συμμετοχή της αμερικανικής διπλωματίας, τόσο μετά την κρίση του 1987, όσο και μετά την κρίση των Ιμίων, δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Χαρακτηριστικό της αναποτελεσματικότητας των ΜΟΕ που υιοθετήθηκαν ήταν η απειλή κήρυξης πολέμου από την Τουρκία το 1995, σε περίπτωση που η Ελλάδα ασκούσε το κυριαρχικό της δικαίωμα για επέκταση των χωρικών της υδάτων στα 12 ν.μ. και η αμφισβήτηση εθνικού χερσαίου χώρου με την κρίση των Ιμίων το 1996. Η τουρκική πλευρά σε όλες τις συζητήσεις που έγιναν έθετε για συζήτηση μέτρα και διευθετήσεις που απέβλεπαν στην εδραίωση ενός καθεστώτος συγκυριαρχίας στο Αιγαίο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η τουρκική πρόταση στις συζητήσεις ΜΟΕ το έτος 2000 για πτήσεις αφοπλισμένων αεροσκαφών στο Αιγαίο, αναγνώριση των αεροσκαφών μέσω ενοποιημένου ηλεκτρονικού συστήματος, ώστε να μην απαιτείται η υποβολή σχεδίων πτήσεως, κ.λπ. Συμπερασματικά, η Ελλάδα μέσω των ΜΟΕ επιθυμεί εμπέδωση της ασφάλειας και αποκλιμάκωση της έντασης, σε αντίθεση με την Τουρκία που επιθυμεί την κατοχύρωση συγκυριαρχίας και ενίσχυση της δεδομένης κατάστασης αμφισβήτησης στο Αιγαίο.
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ – Έντυπη Έκδοση 13/2/20
*Ο Λάμπρος Τζούμης είναι αντιστράτηγος ε.α. Απόφοιτος της Σχολής Διοίκησης Επιτελών του Στρατού Ξηράς, της Ανωτάτης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου και της Σχολής Εθνικής Άμυνας. Υπηρέτησε στο ΓΕΣ και στο ΓΕΕΘΑ ως επιτελής και σε διευθυντικές θέσεις. Σε εθνικό επίπεδο, τμηματάρχης Συνδρομής στην Αντιμετώπιση Καταστροφών. Στο ΝΑΤΟ εθνικός αντιπρόσωπος της Ελλάδας στις επιτροπές Civil Emergency Planning και Senior Civil Emergency Planning Committee. Διοικητής του 286ου Τάγματος Πεζικού στη Λήμνο, του 38ου Συντάγματος Πεζικού στη Ρόδο της Ελληνικής Δύναμης Κοσσυφοπεδίου και της 88ης ΣΔΙ (Ταξιαρχίας Λήμνου). Υποδιοικητής της ΧVI Mηχανοκίνητης Mεραρχίας Πεζικού (Διδυμότειχο).
