29/03/2024

Γαλλία Γερμανία: μια άσπονδη φιλία από την εποχή τoυ γαλλοπρωσικού πολέμου ως τον Β΄ΠΠ

 

Γράφει ο Γρηγόρης Μπρόζος
φοιτητής οικονομικού Α.Π.Θ.

 

Ιούνιος 1919, στο Παλάτι των Βερσαλλιών υπογράφεται η ομώνυμη συνθήκη. Η συνθήκη επικύρωνε τη νίκη των Γάλλων και των συμμαχικών δυνάμεων της Αντάντ (“Εγκάρδια Συνεννόηση” -Entente Cordiale) επί της Γερμανικής Αυτοκρατορίας. Η νίκη ήταν κάτι παραπάνω από μία στρατιωτική επιτυχία. Αυτός ο πόλεμος ήταν η πέμπτη κατά σειρά αναμέτρηση μεταξύ Γάλλων και Γερμανών από τις αρχές του 18ου αιώνα. Στις προηγούμενες τέσσερις συγκρούσεις, οι Γάλλοι είχαν επικρατήσει μόνο σε μία, στο μακρινό 1807. Στους υπόλοιπους τρεις πολέμους είχαν δει πρωσικές εισβολές στη γαλλική επικράτεια. Πολλές ήταν οι επαρχίες που είχαν στενάξει για χρόνια από την πρωσική κατοχή, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που οι κάτοικοι του Παρισιού είδαν τις λάμψεις από τα γερμανικά κανόνια. Έτσι λοιπόν η νίκη στον μεγάλο πόλεμο (όπως αποκαλούσαν τον Α’ ΠΠ) σήμαινε  πολλά για το Γαλλικό έθνος. Ουσιαστικά ήταν μία δικαίωση. Πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες η Γαλλία είχα το πάνω χέρι και οι Γερμανοί ήταν ένα ηττημένο έθνος. Ένα έθνος μάλιστα που οι δυσβάστακτοι όροι που του είχαν επιβληθεί, έμοιαζαν να μπορούν να το κρατήσουν στην αφάνεια για πολλά χρόνια.

 Το σχέδιο

Παρά τα δεδομένα που είχαν σχηματιστεί, οι Γάλλοι άρχισαν αμέσως να οργανώνονται για τον επόμενο πόλεμο. Για την προετοιμασία της γαλλικής πολεμικής μηχανής διαμορφώθηκαν τρεις απόψεις. Πρώτη ήταν αυτή των Φερντινάν Φος και Φιλίπ Πεταίν που θέλανε την δημιουργία ενός ισχυρού οχυρωματικού έργου, ικανού να σταματήσει κάθε στρατό (αυτήν ήταν τελικά και η ιδέα που υλοποιήθηκε). Δεύτερη ήταν η πρόταση του Σαρλ ντε Γκωλ σύμφωνα με την οποία η Γαλλία έπρεπε να σχεδιάσει έναν στρατό με βάση την ευελιξία και τη δύναμη πυρός των τεθωρακισμένων με την υποστήριξη ισχυρής αεροπορίας και πυροβολικού. Παρόμοια με την πρώτη ήταν και η τρίτη πρόταση, αυτή του Ζοζέφ Ζακ Σεζαίρ Ζοφρ, ο οποίος  πρότεινε την ανέγερση πολλών μικρών αμυντικών βάσεων που θα λειτουργούσαν και ως ορμητήρια αντεπιθέσεων. 

Αρχικά οι Γάλλοι γνώριζαν ότι για να γίνει ένας πόλεμος είναι απαραίτητα το σιτάρι το οποίο ήταν απαραίτητο για φαγητό, το σίδερο που ήταν απαραίτητο για όπλα, το κάρβουνο και το πετρέλαιο για την διεξαγωγή των επιχειρήσεων. Από τα υλικά αυτά, οι Γερμανοί μόνο στο κάρβουνο είχαν αυτάρκεια και βάση της συμφωνίας των Βερσαλλιών οι σύμμαχοι αρνούνταν την πώληση των υπόλοιπων στους Γερμανούς. Εάν οι Γερμανοί προσπαθούσαν να εισάγουν αυτά τα αγαθά ο Γαλλικός και ο Αγγλικός στόλος θα διενεργούσαν αποκλεισμό των γερμανικών λιμανιών. Επομένως, οι Γερμανοί θα μπορούσαν να τα αναζητήσουν μόνο στη Σοβιετική Ένωση, κάτι που οι Γάλλοι θεωρούσαν ακατόρθωτο λόγο των ιδεολογικών τους διαφορών. Η βεβαιότητα διαψεύστηκε με τις Γερμανοσοβιετικές συμφωνίες συνεργασίας στη διάρκεια του μεσοπόλεμο. 

 

The amunitions entrance to Ouvrage Schoenenbourg along the Maginot Line in Alsace.

Ωχυρωματικά έργα

Το μεγαλύτερο οχυρωματικό έργο  ήταν η γραμμή Maginot (Μαζινό). Πρόκειται για ένα σύστημα υπόγειων οχυρών που άρχισε να κατασκευάζεται μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο  και κάλυπτε  όλη την έκταση των γαλλογερμανικών συνόρων.  Για το έργο αυτό δαπανήθηκε το 5% με 6% του γαλλικού Α.Ε.Π. της εποχής και θεωρήθηκε το μεγαλύτερο οχυρωματικό έργο μέχρι τότε. Για την ιστορία θα πρέπει να θυμίσουμε πως η γραμμή Μαζινό έμεινε στη μνήμη των Ευρωπαίων ως το μεγαλύτερο σε μήκος οχυρωματικό έργο που κατασκευάστηκε στην Ευρώπη, αλλά και το ατυχέστερο παγκοσμίως, αφού ουδέποτε δικαίωσε την κατασκευή της. Η αναφορά της γραμμής Μαζινό στους στρατιωτικούς κύκλους έχει ταυτιστεί σήμερα με την έννοια της πανωλεθρίας, μετά την οποία και καταλήφθηκε η Γαλλία στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το πρόβλημα που έμενε  να αντιμετωπίσει η Γαλλία σε περίπτωση πολέμου με την Γερμανία ήταν το βόρειο μέτωπο, δηλαδή το σύνορο με το Βέλγιο, το μέρος από το οποίο οι Γερμανοί είχαν εισβάλει στη γαλλική επικράτεια κατά τον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο. Η περιοχή αυτή είχε την μεγαλύτερη δυσκολία οχύρωσης λόγω  της διαμόρφωσης της. Πρόκειται ουσιαστικά για μία απέραντη πεδιάδα,  ενώ ένα μέρος της ήταν το δάσος των Αρδεννών. Για τα γαλλοβελγικά σύνορα, το ανώτατο συμβούλιο πολέμου αποφάσισε τη τοποθέτηση των καλύτερων και επίλεκτων μονάδων του Γαλλικού στρατού. Επιπλέον, τον Σεπτέμβριο του 1920 υπογράφτηκε το σύμφωνο στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ Γαλλίας και Βελγίου. Αυτό προέβλεπε πως εάν αυξηθεί η διεθνή πίεση στο Βέλγιο, η Γαλλία θα μπορέσει να μεταφέρει στρατεύματα της στα σύνορα Βελγίου Γερμανίας. Η συμφωνία αυτή θα μπορούσε να ισχύσει μόνο σε περίπτωση αμυντικού πολέμου.  Οι γραμμές άμυνας που θα σχηματίζονταν είχαν αρχικά αυτή της Γερμανό-Βελγικής μεθορίου, ενώ είχαν σχεδιαστεί επιπλέον γραμμές άμυνας σε διάφορα φυσικά εμπόδια του Βελγίου. Οι γραμμές αυτές είχαν σχεδιαστεί ώστε οι σύμμαχοι να είναι έτοιμοι σε περίπτωση που οι Γερμανοί ξεκινούσαν μαζική επίθεση με όλη την ισχύ τους. Η εσχάτη άμυνα που είχε σχεδιαστεί ήταν στην γραμμή των Γαλλό-Βελγικών συνόρων. Οι Γάλλοι υπολόγιζαν ότι οι ακόμα και εάν οι Γερμανοί κατόρθωναν να φτάσουν εκεί θα είχαν δαπανήσει τόσους πόρους και έμψυχο υλικό που σε συνάρτηση με την έλλειψη πρώτων υλών, η οποία προαναφέρθηκε, θα  ανάγκαζαν τη Γερμανία σε συνθηκολόγηση. Τέλος, το δάσος των Αρδεννών λόγω της πυκνής του βλάστησης θεωρήθηκε ότι θα μπορούσε να προσπελαστεί από πολύ μικρό-ασήμαντο αριθμό δυνάμεων. Έτσι οι Γάλλοι επιτελάρχες έδωσαν ελάχιστη σημασία στη φύλαξη αυτού του σημείου, κάτι που αποδείχτηκε θανάσιμο λάθος καθώς  το 1940 στη διάρκεια του αστραπιαίου πολέμου (blitzkrieg), οι Γερμανοί πέρασαν  το Σεντάν, έφτασαν στο Παρίσι σε χρόνο μιας εβδομάδας[

Συμπέρασμα

Οι Γάλλοι βρέθηκαν με μία τρομακτική διαφορά ισχύος έναντι των αιώνιων εχθρών τους το 1918. Ήταν οι νικητές του μεγαλύτερου –μέχρι τότε- πολέμου και οι εχθρούς τους ένα χρεωμένο, αποδυναμωμένο και δυστυχισμένο έθνος. Όμως η πρόνοια τους για το μέλλον δεν ήταν παρά ένα αμυντικό σχέδιο! Ακόμα και σε αυτό το σημείο, οι Γάλλοι έδειξαν ότι φοβόταν τους Γερμανούς, ότι φοβόταν πως μία μέρα θα επιστρέψουν να σπείρουν το τρόμο και το θάνατο στην Γαλλία, όπως και έκαναν. Μάλιστα, αυτή η γαλλική ηττοπάθεια φαίνεται να συνεχίζεται καθώς σήμερα στους κόλπους την Ε.Ε.  οι Γάλλοι μοιάζουν να εναρμονίζονται με τα γερμανικά σχέδια. Την κατάσταση αυτή εμφανίζεται να θέλει να ανατρέψει ο Εμμανουέλ Μακρόν, προσπαθώντας να αναδείξει τη χώρα του σε ηγέτιδα δύναμη εκμεταλλευόμενος τις πολιτικές-οικονομικές δυσκολίες των Γερμανών. Μένει να δούμε εάν ο Γάλλος πρόεδρος θα το καταφέρει και θα  νικήσει τα φαντάσματα του παρελθόντος.

 

 Πηγές

https://www.history.com/topics/world-war-i/treaty-of-versailles-1

https://historyguy.com/How_Many_Wars_Were_Fought_Between_France_and_Germany_Before_World_War_One.htm

https://en.wikipedia.org/wiki/French_war_planning_1920%E2%80%931940

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%AE_%CE%9C%CE%B1%CE%B6%CE%B9%CE%BD%CF%8C

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024