29/03/2024

Πώς ο κορονοϊός ενίσχυσε το προφίλ της Merkel

Της Judy Dempsey
Carnegie Europe 

Τον Ιανουάριο του 2020, η Γερμανίδα Καγκελάριος ήταν ξεγραμμένη, ως “κουτσό άλογο”. Η Angela Merkel δεν είχε πολλά να πει.Έμεινε σιωπηλή καθώς τρεις άνδρες άρχισαν να ανταγωνίζονται για το ποιος θα τη διαδεχθεί αφότου η ορισμένη ως διάδοχος της,  η υπουργός Άμυνας Annegret Kramp-Karrenbauer, εγκατέλειψε την κούρσα για την Καγκελαρία τον Φεβρουάριο. Οι εσωτερικές αντιπαραθέσεις ήταν too much για την υπουργό. Και δεν βοήθησε ιδιαίτερα η πτώση στις δημοσκοπήσεις για το κυβερνών συντηρητικό κόμμα.

Μετά ήρθε ο κορονοϊός. Η Merkel καθυστέρησε λίγο στην αρχική της αντίδερραση. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο ο ιός κατέκλυσε την Βόρεια Ιταλία τον Φεβρουάριο -και η ταχύτητα- άλλαξε αυτή την πολιτικό που αποστρέφεται το ρίσκο. Η ίδια ανέλαβε τα ηνία.

Δεν είναι εύκολο για κανέναν ηγέτη, ανεξαρτήτως πολιτικής, να κρατήσει το τιμόνι μιας χώρας σε αυτή την πανδημία. Για την Merkel ήταν εξαιρετικά δύσκολο. Η Γερμανία λειτουργεί με βάση ένα ομοσπονδιακό σύστημα. Οι ηγέτες 16 κρατιδίων έχουν τεράστιες εξουσίες που κυμαίνονται από την εκπαίδευση μέχρι και την υγεία.

Και ενώ κάποιοι Ευρωπαίοι ηγέτες δίστασαν -φτάνοντας ακόμη και να υποβαθμίσουν τον ιό (ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Boris Johnson) ή χρησιμοποίησαν τον ιό για να συγκεντρώσουν περισσότερες εξουσίες (ο Ούγγρος πρωθυπουργός Viktor Orban) ή προσπάθησαν να είναι επιθετικοί στην προσέγγισή τους (ο γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron) -η Merkel, υιοθέτησε μια διαφορετική προσέγγιση.

Σε κάτι ασυνήθιστο για έναν ηγέτη που σπανίως δίνει συνεντεύξεις και που αποφεύγει τις κάμερες, προσέγγισε το γερμανικό κοινό. Το διάγγελμα της μέσω τηλεόρασης στις 18 Μαρτίου, ήταν αξέχαστο για τον τρόπο με τον οποίο συνδύασε το ρεαλισμό της με μια συναισθηματική έκκληση.

“Από τη γερμανική ενοποίηση -όχι, από τον Β΄ ΠΑγκόσμιο Πόλεμο- δεν υπήρξε άλλη πρόκληση για το έθνος μας που να έχει απαιτήσει μια κοινή και ενωμένη δράση τέτοιου βαθμού”, δήλωσε. Η Γερμανία, όπως και άλλες χώρες, προχώρησε σε lockdown.

Η Merkel επίσης έφερε εμπειρογνώμονες. Το γερμανικό κοινό ενημερωνόταν καθημερινώς από ιολόγους, τον υπουργό Υγείας και κυρίας από το Robert Koch Institute, το κορυφαίο δημόσιο ινστιτούτο υγείας της χώρας, το οποίο συμβουλεύει την κυβέρνηση.

Οι περιορισμοί τώρα άρονται σταδιακά, με τον πρωθυπουργό κάθε κρατιδίου να αποφασίζει πώς θα γίνει η επιστροφή στην καθημερινότητα. Αλλά αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα. Είναι στα αλήθεια δυνατή η επιστροφή στο προηγούμενο status quo;

Η Merkel δεν είναι καθόλου ικανοποιημένη με την άρση των περιορισμών. Έχει επανειλημμένως μάλιστα προειδοποιήσει για το λεγόμενο δεύτερο κύμα. Αλλά βρίσκεται υπό τεράστια πίεση να δώσει τέλος στο lockdown από τις βιομηχανίες, τον τομέα των υπηρεσιών και τις οικογένειες με παιδιά, μεταξύ άλλων.

Πριν η πανδημία σαρώσει την Ευρώπη, η Γερμανία ήταν σε μια ζηλευτή και επίσης ευάλωτη κατάσταση. Η οικονομία της ήταν τόσο πολύ εστιασμένη στις εξαγωγές, που απέκτησε ένα μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα. Αλλά εν μέρει εξαιτίας αυτής της ισχύς και της δημοσιονομικής της ανωτερότητας, δεχόταν επικρίσεις από κάποιους ηγέτες της ΕΕ για το ότι αντιδρούσε σε περαιτέρω οικονομική ενοποίηση και για την έκδοση ομολόγων στην Ιταλία προκειμένου να αποφύγει την κατάρρευση, καθώς η Ρώμη αγωνιζόταν για να περιορίσει τον κορονοϊό.

Και για να περιπλέξει ακόμη περισσότερο τα πράγματα για την ευρωζώνη και να εντείνει την κριτική στις οικονομικές πολιτικές του Βερολίνου, το ανώτατο δικαστήριο της Γερμανίας, το Συνταγματικό Δικαστήριο, στις 5 Μαΐου αμφισβήτησε το δικαίωμα της ΕΚΤ να αγοράζει ομόλογα για ποσοτική χαλάρωση -κάτι που κάνει για αρκετά χρόνια. Ουσιαστικά, η απόφαση έβαζε ένα εθνικό δικαστήριο απέναντι στο European Court of Justice, το οποίο είχε νομικά υποστηρίξει την απόφαση της ΕΚΤ.

Σε αντίθεση με άλλους Γερμανούς πολιτικούς που άσκησαν κριτική στην απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, η Merkel δήλωσε πως θα μπορούσε να βρεθει ένας συμβιβασμός. Ούτε το Βερολίνο ούτε άλλη χωρα της ευρωζώνης μπορεί να αντέξει μια κρίση που δυνητικά θα κατέστρεφε το νόμισμα της Ευρώπης και τελικά την αξιοπιστία της ΕΕ.

Αλλά ενώ ο αγώνας εναντίον του κορονοϊού έχει πυροδοτήσει μια πολιτική αναβίωση για τη Merkel στο εσωτερικόπ, το ίδιο δεν μπορεί να ειπωθεί για την εξωτερική πολιτική του Βερολίνου, που στερείται μιας συνεκτικής στρατηγικής.

Η Merkel δεν έχει βρει ιδέες για το πώς θα αναμορφώσει τις διατλαντικές της σχέσεις ή το πώς θα αντιμετωπίσει την αυξανόμενη επιρροή παγκοσμίως της Κίνας. Η Καγκελάριος μιλάει συχνά για τον αμερικανικό προστατευτισμό. Αλλά δεν έχει κάνει πολλά για να προσεγγίσει ομοϊδεάτισες χώρες ώστε να συντηρήσει ή όντως να αναδιαμορφώσει το πολυμερές σύστημα που δημιουργήθηκε μετά το 1945 -το οποίο ο πρόεδρος Trump κάνει ό,τι μπορεί για να καταστρέψει. Και τώρα υπάρχει η πανδημία.

Και βρίσκεται υπό πίεση να σκληρύνει την πολιτική της έναντι της Κίνας.

Δεν είναι απλώς η συνεχιζόμενη διαμάχη σχετικά με το εάν η Γερμανία θα μπορούσε να δεχθεί να ενσωματωθεί η Huawei στο δίκτυο κινητής 5G. Αφορά στο πώς η Γερμανία και η Ευρώπη πρόκειται να αντιμετωπίσουν την Κίνα και σε μια μετά τον κορονοϊο εποχή. ναι, η αντιμετώπιση του κορονοϊού και το να μείνει ο πληθυσμός ασφαλής είναι ο προτεραιότητες της. Αλλά το πώς θα αντιμετωπιστεί ο ρόλος της Κίνας παγκοσμίως, χρειάζεται μια στρατηγική από το ΒΕρολίνο και την ΕΕ.

Αυτή η σχέση με την Κίνα δεν αφορά μόνο στο εμπόριο, στους οικονομικούς δεσμούς ή στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Αφορά στο είδος του συστήματος υπό το οποίο θέλουν να ζήσουν οι Ευρωπαίοι. Το σύστημα ήδη μεταβάλλεται καθώς οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν εφαρμογές για να παρακολουθήσουν την υγεία των πολιτών και να επιβάλλουν περιορισμούς στην μετακίνηση, στην εργασία και στα σχολεία. Οι οργανώσεις πολιτικών δικαιωμάτων προειδοποιούν ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να λογοδοτούν για τη χρήση αυτών των εργαλείων εποπτείας. Είναι ένα σύστημα που εξ ορισμού πρέπει να είναι πολιτικά και κοινωνικά χωρίς αποκλεισμούς -αντίθετα με το σύστημα εποπτείας που ακολουθεί το Πεκίνο.

Αυτή είναι η πρόκληση της Merkel -και της Ευρώπης. Το Βερολίνο χρειάζεται μια συνεκτική εξωτερική πολιτική. Πολύ γρήγορα οι λαϊκιστές, οι οποίοι έχουν μπει στη δική τους πολιτική καραντίνα, θα εμφανιστούν ξανά και θα διαβρώσουν την μεγάλη στήριξη που έχει κερδίσει η Merkel από τον Μάρτιο. Συμβαίνει ήδη σε κάποιες πόλεις στη Γερμανία όπου υπάρχουν εκκλήσεις να τελειώσουν όλοι οι περιορισμοί -και στην κυβέρνηση της Merkel.

Αυτό είναι μια ακόμη δοκιμασία για την πολιτική της αναβίωση. Θα βρεθεί υπό ακόμη περισσότερο έλεγχο καθώς η Γερμανία προετοιμάζεται να αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ τον Ιούλιο.

πηγή:Capital.gr 

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024