Η διαμάχη Κίνας Ινδίας

Γράφει η Γιώτα Χουλιάρα 

Το βράδυ της Τρίτης, 23 Ιουνίου,  παραγματοποιήθηκε συνάντηση των υπουργών εξωτερικών της Κίνας και της Ινδίας με πρωτοβουλία του Ρώσου ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ, προκειμένου να μειωθεί η ένταση που δημιουργήθηκε ανάμεσα στις δυο χώρες μετά το θερμό επεισόδιο που συνέβη στα σύνoρα τους στις 15 Ιουνίου. 

Οι S Jaishankar (ΥΠΕΞ της Ινδίας) και Wang Yi (ΥΠΕΞ της Κίνας) μίλησαν σε τηλεδιάσκεψη παρουσία του Λαβρόφ για πρώτη φορά μετά το έντονο τηλεφώνημα που είχαν μεταξύ τους ως αποτέλεσμα των συμπλοκών στην κοιλάδα του στην κοιλάδα Γκαλουάν.

Η Μόσχα, η οποία διατηρεί στενούς στρατηγικούς δεσμούς με το Νέο Δελχί και το Πεκίνο, εξέφρασε ανησυχία για την έκρηξη βίας γι΄αυτό και ανέλαβε πρωτοβουλία προκειμέμου να επιλυθεί η κατάσταση. 

Υπενθυμίζουμε πως  Κίνα και  Ινδία έχουν εμπλακεί σε μια αντιπαράθεση στην κοιλάδα Γκαλουάν, στα δυτικά Ιμαλάια, εδώ και εβδομάδες με τη μία να κατηγορεί την άλλη για παράνομη είσοδο στο έδαφός της.

Οι δυο χώρες έχουν διαφωνίες για τα σύνορα μήκους 3.400 χιλιομέτρων που μοιράζονται. Οι ρίζες της διαμάχης ξεκίνησαν το μακρινό  1914, όταν ο Βρετανός στρατηγός Χένρι ΜακΜάχον οριοθέτησε τη συνοριακή γραμμή της υπό βρετανικού τότε ελέγχου Ινδίας με το Θιβέτ.  Η οριοθέτηση έγινε ερήμην της Κίνας. Η Ινδία, η οποία κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1947, αποδέχθηκε άμεσα το συγκεκριμένο status quo.  Τρία χρόνια αργότερα, το 1950, όταν ο κινεζικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός κατέλαβε το Θιβέτ, το οποίο αποτελούσε κατά το 18ο αιώνα μέρος της Κινεζικής Αυτοκρατορίας, αλλά στη πορεία είχε αυτονομηθεί, απέρριψαν την παράνομη, όπως την χαρακτήρισαν, γραμμή Μακμάχον, εκτιμώντας πως τα σύνορα με την Ινδία είναι αρκετά νοτιότερα, ξεκινώντας την κατασκευή δρόμου. 

Ο τότε Ινδός πρωθυπουργός Τζαβαχαριάλ Νεχρού αντέδρασε θεωρώντας τη γραμμή Μακμάχον ως τα νόμιμα ινδικά σύνορα με την Κίνα και στέλνοντας ανά διαστήματα  στρατιωτικές περιπόλους στην επίμαχη περιοχή. Οι σχέσεις των δυο χωρών σταδιακά επιδεινώθηκαν για να φτάσουμε στο καλοκαίρι του 1962 όπου τα επεισόδια μεταξύ των δυο χωρών στην επίμαχη περιοχή αυξήθηκαν.

Βρισκόμαστε στη κρισιμότερη ίσως στιγμή του Ψυχρού Πολέμου και ο Κινέζος  ηγέτης Μάο Τσετούνγκ είναι έτοιμος να ξεκαθαρίσει τη συνοριακή διαμάχη των δυο χωρών.

Στις 13 Σεπτέμβρη 1962, τα πρώτα κινεζικά στρατιωτικά αποσπάσματα εισβάλλουν στο ινδικό έδαφος και περικυκλώνουν ινδικό φυλάκιο στην περιοχή Ταβάνγκ στα Ιμαλάια. Αρχίζουν οι μάχες. Μετά τον πρώτο αιφνιδιασμό, ο στρατός της Ινδίας καταφέρνει να ελέγξει την κατάσταση και να σταθεροποιήσει τις θέσεις του, κρατώντας τους Κινέζους στη μεθοριακή γραμμή. Στις 11 Οκτώβρη, οι κινεζικές δυνάμεις ενισχύονται σημαντικά και επιχειρούν νέα επίθεση, για να προωθηθούν στο ινδικό έδαφος. Μόνον για εκείνη τη μέρα, οι απώλειες και από τις δύο πλευρές ξεπερνούν τους πενήντα νεκρούς.

Στις 26 Οκτώβρη, η κυβέρνηση της Ινδίας κηρύσσει τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, λόγω της συνεχιζόμενης επέλασης των κινεζικών στρατευμάτων στο ινδικό έδαφος. Την ίδια ώρα ο Ινδός πρωθυπουργός απευθύνεται για βοήθεια στον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζον Κένεντι και στον Βρετανό πρωθυπουργό Χάρολντ Μακμίλαν. Όμως οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τα δικά τους ζητήματα με την Κρίση των πυραύλων της Κούβας.   Η απόφαση του Σοβιετικού ηγέτη, Νικίτα Χρουστσόφ, ν να αποσύρει τους πυραύλους έναντι της διαβεβαίωσης ότι οι Η.Π.Α. δεν θα εισβάλουν στην Κούβα, αφήνει χώρο στην αμερικάνικη πολιτική σκηνή να ασχοληθεί με την Ινδία. Τελικά, η Κίνα ανακοίνωσε μονομερώς τον τερματισμό των εχθροπραξιών και την αποχώρηση των δυνάμεών της από τις περισσότερες επίμαχες περιοχές, όμως η διαμάχη δεν σταμάτησε καθώς πλέον τέθηκε σε αμφισβήτηση η γραμμή Μακμάχον ενώ Κίνα και Πακιστάν ήρθαν πιο κοντά επειδή είχαν έναν κοινό εχθρό, την Ινδία. 

Ακολούθησαν οι συγκρούσεις του 1967 και του 1987. Η τελευταία σύγκρουση έγινε τον Ιούνιο του 2017 όταν οι στρατιώτες των δύο χωρών βρέθηκαν αντιμέτωποι στο υψίπεδο του Ντοκλάμ με επίδικο της αντιπαράθεσης την κατασκευή ενός κινεζικού δρόμου, που η ινδική πλευρά θεώρησε ότι θα έδινε στις κινεζικές ένοπλες δυνάμεις τη δυνατότητα να απειλήσουν τον Διάδρομο Σιλιγκούρι (Siliguri corridor), τη στενή λωρίδα που ενώνεις βορειοανατολικές περιοχές με την υπόλοιπη Ινδία. Ο διάδρομος είναι γνωστός και ως «Chicken’s Neck» (Λαιμός του Κοτόπουλου), διότι έχει μεγάλη στρατηγική σημασία καθώς συνδέει επτά βορειοανατολικά κρατίδια της Ινδίας με την υπόλοιπη χώρα.

Αυτό που θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας είναι ότι οι εντάσεις στην περιοχή και το μεγαλεπίβολο σχέδιο της Κίνας ONE BELT ONE ROAD, ενδεχομένως να φέρουν ακόμη πιο κοντά την Ινδία στις ΗΠΑ με ό,τι συνεπάγεται για τις εξελίξεις στην περιοχή. 

Διαβάστε επίσης:

Η κρίση στις σχέσεις Ινδίας Πακιστάν 

Σύγκρουση Κίνας Ινδίας στη στέγη του κόσμου