29/03/2024

Η μεταβλητή του πετρελαίου στην εξίσωση της Λιβύης

Του Δρ Σπύρου Πλακούδα

Παρά το “Μεξικανικό Αδιέξοδο” (Mexican Stand-Off) μεταξύ της Αιγύπτου και της Τουρκίας επί των διαφιλονικούμενων εδαφών της Σύρτης και Γιούφρας, ένας άλλος έξω-Λιβυκός δρών – η Ρωσία – αθόρυβα (πλην όμως αποτελεσματικά) δημιουργεί faits accomplis στο έδαφος της Λιβύης.

Προ ημερών η Wagner Group, η “μακρά χείρα” της Μόσχας στη Μέση Ανατολή και την Υποσαχάρια Αφρική, ανέπτυξε τις (άρτι αφιχθέντες εκ Συρίας) ενισχύσεις της στο Al Qardabiyah νοτίως της Σύρτης και στο El Sharara ανατολικώς του Awbari ενόσω η Ρωσία και η Τουρκία διαπραγματεύονταν επί της κόκκινης γραμμής της Αιγύπτου (Σύρτη-Γιούφρα). Εάν η ανάπτυξη των μισθοφόρων της Wagner Group νοτίως της Σύρτης ερμηνεύεται ως έμμεση υποστήριξη της Μόσχας προς το Κάιρο ως ανάχωμα έναντι της Άγκυρας στο bra-de-fer της Λιβύης, πώς εξηγείται άραγε η αποστολή των μισθοφόρων στο Fezzan περίπου 850 χλμ νοτίως της Σύρτης; Παραδόξως, το πετρέλαιο αποτελεί τον συνδετικό κρίκο των δύο δράσεων.

Ο Κόλπος της Σύρτης, ο οποίος παρεμπιπτόντως προ ολίγων ετών ήταν υπό την κατοχή του Ισλαμικού Κράτους, αποτελεί την καρδιά της πετροχημικής βιομηχανίας της Λιβύης. Η κατοχή της εξασφαλίζει τον έλεγχο των αντλιοστασίων και αγωγών της “Πετρελαϊκής Ημισελήνου” (Oil Cresent) και, κατ’ επέκταση, του 60% περίπου του ορυκτού πλούτου της χώρας. [Παρεμπιπτόντως, η Λιβύη καταλαμβάνει την 9η θέση της παγκόσμιας κατάταξης ως προς τα κοιτάσματα του μαύρου χρυσού.]

Το El Sharara, το υπ’ αριθμόν 1 αντλιοστάσιο της χώρας, διαφιλονικείται μεταξύ της Κυβέρνησης της Τρίπολης και του Χάφταρ και, παρά τις προσπάθειες της πρώτης για την επαναλειτουργία του, διατηρείται κλειστό. Η ανάπτυξη των μισθοφόρων της Wagner Group στην περιοχή θα σταθεροποιήσει την εύθραυστη εξουσία της Ανατολικής Λιβύης έναντι των ημινομαδικών φυλών των Τούμπου και Τουαρέγκ στο Fezzan και θα στραγγαλίσει έτι περαιτέρω την Κυβέρνηση της Τρίπολης. Παρεμπιπτόντως, η Γιούφρα νοτίως της Σύρτης, όπου σταθμεύουν τα αεροσκάφη (14 MiG-29 και Su-24) της Wagner Group, συνιστά την “πύλη” της Ανατολικής Λιβύης προς το ερημικό και ασταθές Fezzan.

Ως εκ τούτου, η Wagner Group οχυρώνει μία νοητή γραμμή από το Al Qardabiyah στη Γούφρα και στο El Sharara και αναβαθμίζει τη Ρωσία από έναν μέχρι πρότινος δευτερεύοντα υποστηρικτή του Χάφταρ σε κλειδοκράτορα (king-maker) της Λιβύης. Οι υπόλοιποι εξωτερικοί δρώντες (Αίγυπτος, Τουρκία ή Γαλλία) θα πρέπει πλέον είτε να εκδιώξουν τη Wagner Group δια της βίας είτε να αναγνωρίσουν τα faits accomplis και να συναλλαχθούν με τον πάτρωνα της – Πούτιν. Οι εξελίξεις αυτές ανησυχούν πρωτίστως την Τουρκία – και δικαίως μάλιστα.

Η Τουρκία ήλπιζε σε μία εφ’ όλης της ύλης διαπραγμάτευση και συνεννόηση με τη Ρωσία για τη Λιβύη – όπως, ούτως ή άλλως, απέβλεπε η Διάσκεψη της Μόσχας τον Ιανουάριο. Προς δυσαρέσκεια της Άγκυρας όμως, η Μόσχα εσχάτως διολισθαίνει προς μία έμμεση υποστήριξη των θέσεων του Καΐρου επί της Λιβύης και διευκολύνει τη συγκρότηση ενός αντι-Τουρκικού άξονα μεταξύ Χάφταρ και Άσαντ. HWagnerGroup πλέον στρατολογεί στη Συρία τους νέους μαχητές της και πληθαίνουν οι φήμες περί της αποστολής μιας ομάδας αξιωματικών από τη Δαμασκό στη Βεγγάζη για συμβουλευτικό ρόλο.

Πρωτίστως, όμως, η δράση της Wagner Group δυσχεραίνει τα φιλόδοξα σχέδια της Τουρκίας για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της Λιβύης. Ήδη το εμπάργκο του Χάφταρ στην εξόρυξη και εξαγωγή του πετρελαίου έχουν κοστίσει στην Κυβέρνηση της Τρίπολης άνω των 6 δισ. δολαρίων. H μη κατοχή των αγωγών και αντλιοστασίων τη Πετρελαϊκής Ημισελήνου και του Fezzan από την Κυβέρνηση της Τρίπολης θέτει εν αμφιβόλω την ομαλή ανασυγκρότηση της Δυτικής Λιβύης και μεταθέτει το βάρος της επιβίωσης της (οικονομικής και στρατιωτικής) στην Τουρκία και το Κατάρ. Η Τρίπολη οφείλει περίπου 18 δισ. δολάρια στην Άγκυρα ως ανεκτέλεστο έργο του Τουρκικού κατασκευαστικού κλάδου (πέραν του νέου κόστους για τους εξοπλισμούς όπως τα TB2 Bayraktar drones) και έχει εξοφλήσει μόλις τα 4 δισ.

Θα καταφέρει άραγε ο Ερντογάν να μεταπείσει τον Πούτιν να αποσύρει τη Wagner Group από τη νέα γραμμή Al Qardabiyah–Γιούφρα – El Sharara και να αποδεχθεί την κατάληψή των πλουτοπαραγωγικών πηγών; Εάν ναι, πώς; 

* Ο Δρ Σπύρος Πλακούδας εργάζεται ως Επίκουρος Καθηγητής Εθνικής Ασφάλειας στο Rabdan Academy

πηγή:Capital.gr

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024