Ζανίδης: Η δημιουργική ικανότητα του ελληνισμού είναι υπαρκτή αλλά αφήνεται στην τύχη της
O πολιτικός επιστήμονας και διεθνολόγος Θεμιστοκλής Ζανίδης παραχώρησε συνέντευξη στη δημοσιογράφο Γιώτα Χουλιάρα και στο Geopolitics & Daily News.
O κύριος Ζανίδης μας μίλησε για την εν δυνάμει τουρκική πυρηνική απειλή, η οποία μας απασχολεί ιδιαίτερα λόγω της αύξησης της ελληνοτουρκικής έντασης. Μιλήσαμε, επίσης, για το νέο δίπολο της εποχής μας, που αφορά την αντιπαράθεση ΗΠΑ Κίνας αλλά και το πυρηνικό όπλο της χώρας μας, δηλαδή τον ελληνικό πολιτισμό ως κομμάτι της έννοιας του soft power.
- Πρόσφατα εκπονήσατε μαζί με τον κύριο Νικόλαο Σαμπάτη μια εργασία/μελέτη με τίτλο: Τουρκία: Μια εν δυνάμει πυρηνική απειλή στη Μεσόγειο. Πόσο εφικτή είναι η συγκεκριμένη προοπτική από το θέλω της τουρκικής πλευράς μέχρι το μπορώ στο ρεαλιστικό σημερινό κόσμο;
Κυρία Χουλιάρα, καταρχάς θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση στο έγκυρο Geopolitics & Daily News. Όσον αφορά το ερώτημά σας, πράγματι με τον συνεργάτη μου κύριο Νικόλαο Σαμπάτη εκπονήσαμε από κοινού την έκθεση με τον προαναφερθέντα τίτλο. Στο πλαίσιο της έρευνας διαπιστώσαμε πως το θέλω της Τουρκίας είναι υπαρκτό, αφού υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι συμπεριλαμβανομένου του νυν Προέδρου Ρ.Τ. Ερντογάν έχουν δηλώσει κατά καιρούς ξεκάθαρα την πρόθεση να καταστήσουν την χώρα τους πυρηνική δύναμη. Φυσικά η επιδίωξη αυτή είναι αλληλένδετη με το νέο-οθωμανικό δόγμα που διακατέχει την τουρκική ελίτ σύμφωνα με το οποίο επιδιώκεται η επαναφορά της πάλαι ποτέ κραταιάς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δηλαδή η ανάδειξη της σύγχρονης Τουρκίας σε περιφερειακή ηγεμόνα. Στο πλαίσιο αυτό η Άγκυρα κινείται μεθοδικά προς την ανάπτυξη πυρηνικού οπλοστασίου μέσω:
Α) της ανάπτυξης της αμυντικής της βιομηχανίας και ειδικά των πυραυλικών δυνατοτήτων (αναπτύσσει πυραύλους με εμβέλεια μέχρι 2,500χλμ).
Β) την ανάπτυξη πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας με τη βοήθεια δυνάμεων που κατέχουν τη σχετική τεχνολογία (π.χ. Ρωσία).
Γ) Στενές σχέσεις συνεργασίας με τον πυρηνικό Πακιστάν.
Ειδικά ως προς το τελευταίο, η Τουρκία εκμεταλλεύεται την Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων η οποία επιτρέπει την ανάπτυξη πυρηνικών σταθμών ενέργειας (ειρηνική χρήση) για να αποκτήσει η ίδια την τεχνογνωσία που της λείπει. Όταν θα το πράξει, με τη λεγόμενη πυρηνική επιλογή (όρος της Πυρηνικής Στρατηγικής), θα μπορεί εφόσον το αποφασίσει η ηγεσία της να αναπτύξει πυρηνικά όπλα σε διάστημα μόλις 12 μηνών.
Εντούτοις δεν είναι όλα τόσο ρόδινα. Η αναθεωρητική συμπεριφορά της έχει οδηγήσει άλλες σημαντικές δυνάμεις να σταθούν απέναντί της (ενδεικτικά αναφέρω τις Γαλλία, Ισραήλ, Αίγυπτο, ΗΑΕ και Σαουδική Αραβία), ενώ ακόμα οι Ηνωμένες Πολιτείες δυσανασχετούν σφόδρα από την τουρκική συμπεριφορά ενώ και η Ρωσία, που συντηρεί μια ευκαιριακή σύμπραξη με την Άγκυρα στην προσπάθειά της να σπάσει ουσιαστικά τη ΝΑ πτέρυγα του NATO, σε πολλά μέτωπα βρίσκεται απέναντί της. Στον ρεαλιστικό κόσμο δεν υπάρχουν πολλές πιθανότητες τελικά, κράτη όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ αλλά και η Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία να επιτρέψουν στην Τουρκία να αποκτήσει δικό της πυρηνικό οπλοστάσιο. Μια τέτοια εξέλιξη θα είχε ανυπολόγιστες συνέπειες αφού θα διατάραζε την ισορροπία δυνάμεων της ευρύτερης περιοχής, απειλώντας ολόκληρο το σύστημα ασφαλείας, οδηγώντας αναπόφευκτα σε μια πυρηνική κούρσα εξοπλισμών γεγονός που δεν επιθυμούν ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες. Επιπροσθέτως, οι κυρώσεις και η απειλή επιβολής επιπλέον κυρώσεων εις βάρος της Άγκυρας, κυρίως από τη Δύση, είναι μια πραγματικότητα, με συνέπεια οποιαδήποτε κίνηση προς την κατεύθυνση ανάπτυξης/αγοράς πυρηνικού οπλοστασίου να επιφέρει ακόμα σοβαρότερες αρνητικές επιπτώσεις στην ήδη ευάλωτη τουρκική οικονομία.
- Πώς πρέπει η χώρα μας να αντιδράσει απέναντι σ΄ αυτή τη πιθανότητα, δεδομένης της ελληνοτουρκικής κρίσης, αλλά και της διαρκώς κλιμακούμενης προκλητικότητας της Τουρκίας στη Μεσόγειο.
Η πιθανότητα απόκτησης από την Τουρκία πυρηνικών όπλων σαφώς επηρεάζει την Ελλάδα καθώς ανατρέπει κατά τρόπο απόλυτο το ισοζύγιο στρατιωτικής ισχύος μεταξύ των δύο χωρών. Είναι γνωστή άλλωστε η ισχύς που προσφέρουν τέτοιου είδους όπλα στον κάτοχό τους προκαλώντας την κατακόρυφη αναβάθμισή του στο Διεθνές Σύστημα (ενδεικτικά αναφέρω το παράδειγμα της Βορείου Κορέας που επιδιώκει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων ως μέσο εξισορρόπησης της υπερδύναμης Ηνωμένων Πολιτειών). Η Αθήνα θα πρέπει να κάνει το παν προκειμένου η Τουρκία να μην αποκτήσει πυρηνικά όπλα έστω κι αν αυτό συνεπάγεται να σκεφτεί για out of the box λύσεις όσον αφορά την καθιερωμένη της στρατηγική. Κατά τη γνώμη μου, στην επιστήμη των Διεθνών Σχέσεων δεν υπάρχει κανένα ταμπού παρά μόνο ο υπέρτατος στόχος που είναι η επιβίωση του κράτους και μια πυρηνική Τουρκία θα αποτελεί απαράδεκτη απειλή για την χώρα μας.
- Έχετε παραδεχθεί και ο ίδιος σε αρθρογραφία σας ότι η θαλάσσια ισχύς είναι ο καθοριστικός παράγοντας για την επίτευξη της παγκόσμιας ηγεμονίας. Η Ελλάδα είναι ένα κατεξοχήν ναυτικό έθνος. Εκτιμάτε ότι έχουμε εκμεταλλευτεί τις ναυτικές μας δυνατότητες και την παράδοσή μας; Πώς μπορούμε να αντιδράσουμε απέναντι στην Τουρκία που ναυτικά αναπτύσσει το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας.
Είναι αληθές πως οι μέχρι σήμερα κοσμοκράτειρες δυνάμεις ήταν η Μεγάλη Βρετανία και οι ΗΠΑ. Υπήρχαν φυσικά πολλές ακόμα αυτοκρατορίες στην ιστορία όμως καμιά δεν κατόρθωσε να ασκήσει την εξουσία της σε τόσο εκτεταμένο επίπεδο. Κοινός τόπος και των δύο ήταν η αδιαμφισβήτητη κυριαρχία τους στη θάλασσα. Θα σημειώσω πως και οι δύο δυνάμεις είναι δημοκρατίες εντούτοις η πρώτη δημοκρατία που ταύτισε το όνομά της με τη θάλασσα ήταν η πόλη-κράτος της Αθήνας. Ακόμα και κατεξοχήν χερσαίες δυνάμεις όπως η Κίνα και η Τουρκία έχουν αντιληφθεί πλήρως τον θαλάσσιο παράγοντα για την επίτευξη περιφερειακής και παγκόσμιας ηγεμονίας γι’ αυτό επιχειρούν να ενισχύσουν τα Πολεμικά τους Ναυτικά, τηρουμένων των αναλογιών.
Το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας συνιστά ακριβώς αυτή τη στροφή της Τουρκίας στη θάλασσα γιατί δε νοείται περιφερειακή ηγεμονία χωρίς πριν να έχει εξασφαλιστεί η κυριαρχία στη θάλασσα. Παρ’ όλα αυτά στη θάλασσα της Μεσογείου θα βρει ένα αρχαίο ναυτικό έθνος, τους Έλληνες. Πολεμικό στόλο μπορείς να “χτίσεις” μέσα σε λίγες δεκαετίες, όπως πράττει αυτή τη στιγμή η Άγκυρα, όμως η ναυτοσύνη είναι μια τέχνη που αποκτάται με την πάροδο του χρόνου. Εμείς οι Έλληνες, αιώνες συνυφασμένοι με το θαλάσσιο στοιχείο διαθέτουμε ναυτοσύνη όμως δεν έχουμε εκμεταλλευτεί 100% τις ικανότητές μας. Διαθέτουμε έναν εκτεταμένο εμπορικό στόλο κι ένα αήττητο Πολεμικό Ναυτικό εντούτοις μόλις πρόσφατα σηκώσαμε τα μάτια μας πέρα του Αιγαίου, στη Μεσόγειο Θάλασσα.
Η Τουρκία με τη Γαλάζια Πατρίδα ρίχνει το βάρος της στο κέντρο της δικής μας ισχύος, τη θάλασσα. Συνεπώς δεν μπορεί αυτή η πρόκληση να μείνει αναπάντητη. Η Pax Mediterranea που ανακοινώθηκε πρόσφατα από τον Γάλλο Πρόεδρο, Ε. Μακρόν στο πλαίσιο της Med7 είναι η απάντηση στη νέο-οθωμανική φιλοδοξία των Τούρκων. Η Ελλάδα δεν μπορεί και δεν πρέπει να μείνει αμέτοχη σε αυτή την πρωτοβουλία. Η γεωγραφία της, της έδωσε το προνόμιο να αποτελεί τον προμαχώνα της Δύσης και πάντα πρέπει να υπενθυμίζει στον εξ ανατολών άσπονδο σύμμαχο ποιο είναι το πραγματικό Μέγα το της Θαλάσσης Κράτος.
- Στην εποχή μας μοιάζει να αναδύεται ένα νέο δίπολο Ψυχρού Πολέμου, το οποίο μετατοπίζει το ενδιαφέρον των ΗΠΑ από την Ευρώπη στην Ασία. Αναφέρομαι στο δίπολο ΗΠΑ Κίνας και στις μεταξύ τους αντιπαραθέσεις. Ποια η δική σας εκτίμηση; Πόσο ο ανταγωνισμός των δυο χωρών θα επηρεάσει την Ευρώπη;
Ο σύγχρονος ηγεμονικός ανταγωνισμός αφορά τις δύο ισχυρότερες δυνάμεις του Διεθνούς Συστήματος, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Κατά την ταπεινή μου άποψη ο εν λόγω ανταγωνισμός δεν συνιστά ένα Νέο Ψυχρό Πόλεμο όσο δελεαστικό κι αν ακούγεται. Ο κόσμος μας δεν είναι χωρισμένος σε δύο μονολιθικά μπλοκ συμμαχιών με μερικές αδέσμευτες χώρες όπως ήταν επί Ψυχρού Πολέμου. Πάρτε για παράδειγμα την Τουρκία η οποία ανήκει στον σκληρό πυρήνα της Δύσης, ως κράτος μέλος του ΝΑΤΟ, έχοντας μέχρι τουλάχιστον πρόσφατα βλέψεις για είσοδο στην ΕΕ. Εντούτοις σήμερα βλέπουμε να απομακρύνεται από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, προσεγγίζοντας στρατηγικά τη Ρωσία. Ουσιαστικά “πατάει σε δύο βάρκες” (ΗΠΑ και Ρωσία), στην προσπάθεια να προωθήσει τη δική της ατζέντα. Με αυτό θέλω να πω πως ο σύγχρονος κόσμος χαρακτηρίζεται ολοένα και περισσότερο από ευέλικτες συμμαχίες σε επιμέρους τομείς και όχι σε αυστηρά μπλοκ συμμαχιών. Ένα ακόμη παράδειγμα αποτελεί η Γερμανία που ως μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ μπορεί και διαπραγματεύεται με τη Ρωσία μόνη για την παροχή φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Nord Stream.
Επίσης η σημερινή Λ.Δ. της Κίνας δεν είναι η πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση. Δεν επιθυμεί, τουλάχιστον προς ώρας, το Πεκίνο να εξάγει το δικό του πολιτικό-οικονομικό μοντέλο στο εξωτερικό δείγμα του ιδιότυπου κινεζικού εθνικισμού που έχει καταβολές την αυτοκρατορική περίοδο. Επίσης η Κίνα συνιστά όντως έναν οικονομικό γίγαντα ο οποίος σταδιακά μεταφράζει αυτή την ισχύ σε στρατιωτική και πολιτική κυρίως μέσω του πρωτοφανούς στην ανθρώπινη ιστορία επενδυτικού προγράμματος Belt and Road Initiative (BRI) που σκοπό έχει να ενώσει την Ασία, την Αφρική και την Ευρώπη. Φυσικά οποιαδήποτε προσπάθεια ενοποίησης της Ευρασίας από μια δύναμη θα οδηγήσει σε εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως έκανε με τη συμμετοχή της στον Β’ Π.Π και στον Ψυχρό Πόλεμο, με προφανή σκοπό την αποτροπή.
Οι δύο δυνάμεις, σε επίσημα έγγραφά τους αναφέρονται η μία στην άλλη ως ανταγωνιστές για την Παγκόσμια Ηγεμονία εντούτοις μόλις επί της 2ης Προεδρικής θητείας του Μπ. Ομπάμα έγινε το λεγόμενο pivot to Asia, δηλαδή η προσοχή των ΗΠΑ στράφηκε στον μεγαλύτερο ανταγωνιστή τους που αναδύεται ταχύτατα στην Ανατολή, την Κίνα. Μέχρι στιγμής ο ανταγωνισμός μεταξύ τους αφορά την οικονομία, το εμπόριο, την τεχνολογία (δίκτυα 5G), το διάστημα, τους Διεθνείς Οργανισμούς. Έχει εκφραστεί σε έναν εκτεταμένο εμπορικό πόλεμο με την επιβολή δασμών, κυρίως από πλευράς ΗΠΑ στην προσπάθειά τους να ανακόψουν την κινεζική ανάπτυξη. Επίσης η πρόσφατη αντιπαράθεση για τον Covid-19 έδειξε πως η σχέση των δύο δυνάμεων βρίσκεται σε κακό σημείο με την Κίνα να παρουσιάζει ολοένα προκλητικότερη συμπεριφορά στη Σινική Θάλασσα σε έναν άτυπο στρατιωτικό ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ απειλώντας τους συμμάχους και τα παγκόσμια συμφέροντα της Ουάσινγκτον.
Ο ανταγωνισμός των δύο μεγαλύτερων δυνάμεων δεν αφήνει ανεπηρέαστο κανένα κράτος συμπεριλαμβανομένης φυσικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία σχετικά πρόσφατα, δια μέσου της Γαλλίας και Γερμανίας, αντιλήφθηκε πως η κινεζική διείσδυση στην ήπειρο συνιστά απειλή για την ίδια τη συνοχή της. Παρ’ όλα αυτά η Κίνα έχει πλέον τεράστιο ειδικό βάρος για να περάσει απαρατήρητη. Η Ένωση θα πρέπει να συντονιστεί καλύτερα όσον αφορά την εξωτερική της πολιτική καθώς, λόγω δομής, δεν έχει ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων, ενώ ταλαιπωρείται αρκετές φορές από πολυφωνία. Στο μέλλον, προκειμένου να διατηρήσει τη σημαίνουσα θέση της στις παγκόσμιες υποθέσεις, οφείλει να μετασχηματιστεί έτσι ώστε να έχει κοινή φωνή τουλάχιστον όσον αφορά την εξωτερική πολιτική και να μην επιτρέψει στην Κίνα να διαπραγματεύεται ξεχωριστά με τα κράτη-μέλη της.
- Ο πολιτισμός με τη μορφή της ήπιας ισχύος αποτελεί ένα άριστο όπλο για να κερδηθεί το hearts & minds. Η Ελλάδα έχει πλούσιο πολιτισμό, τον οποίο δυστυχώς δεν έχει αξιοποιήσει στο έπακρο, ούτε έχει καταφέρει να αναπτύξει τη διπλωματία του πολιτισμού στο εύρος των δυνατοτήτων που απορρέουν από τη μακρά Ιστορία μας. Θα ήθελα τις δικές σας προτάσεις προκειμένου να ξεδιπλωθεί η ήπια ισχύς της χώρας μας.
Αναφέρεστε στη λεγόμενη soft power της οποίας η Ελλάδα όχι άδικα θεωρείται υπερδύναμη λόγω της πλούσιας ιστορικής και πολιτιστικής της κληρονομιάς. Εντούτοις, παρατηρώ μια εσωστρέφεια η οποία δυσχεραίνει την ανάπτυξη του ελληνικού αποτυπώματος σε παγκόσμιο επίπεδο. Πιστεύω ακράδαντα πως Ελλάδα δεν είναι μόνο η Ακρόπολη, η Μύκονος και γενικά οι καλοκαιρινές διακοπές. Η χώρας μας είναι ο φάρος της Δύσης, ο γενέθλιος τόπος της όπου άνθισαν οι επιστήμες, οι τέχνες και τα γράμματα. Δεν υπάρχει λόγος παρ’ όλα αυτά, κι αυτό είναι αποκλειστικά δική μου άποψη, να μείνουμε τόσο προσκολλημένοι στο παρελθόν. Θα πρέπει να τονίσουμε τα επιτεύγματα του παρόντος θέτοντας τις βάσεις ενός λαμπρότερου μέλλοντος. Η δημιουργική ικανότητα του ελληνισμού είναι υπαρκτή όμως πολλές φορές αφήνεται στην τύχη της. Παρουσιάζεται μια λαμπρή ευκαιρία το επόμενο έτος, το οποίο συμπληρώνονται 200 χρόνια από την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης, να εορτάσουμε με εξωστρέφεια τα γενέθλια του ελληνικού κράτους κάνοντας παράλληλα έναν απολογισμό αλλά και καταθέτοντας προτάσεις για το μέλλον. Η συγκυρία σαφώς είναι δύσκολη λόγω της παρατεταμένης κρίσης που βιώνει η χώρα τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό αλλά νομίζω πως ο ελληνισμός είναι ολοζώντανος, περνώντας δια πυρός και σιδήρου πολλές φορές, οπότε δεν θα τον τρομάξει η συγκυρία αυτή. Η Ελλάδα οφείλει να αξιοποιήσει, πέραν της πλούσιας παράδοσής της και την άλλη Ελλάδα που κατοικεί απανταχού της γης. Αναφέρομαι στην ελληνική ομογένεια που στέκεται υποστηρικτικά στη μητέρα πατρίδα η οποία δεν πρέπει να τους ξεχνά ποτέ.
Στο πλαίσιο της εξωστρέφειας, η χώρα μας θα μπορούσε να δημιουργήσει θεματικά πάρκα τα οποία θα προσέλκυαν επισκέπτες από όλο τον κόσμο και μέσα από τα οποία θα προβάλαμε τα ελληνικά ιδεώδη/πολιτισμό και την ιστορία μας. Επίσης οι εκδηλώσεις που αφορούν εθνικές επετείους, όπως η πρόσφατη για τη συμπλήρωση 2500 χρόνων από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, θα έπρεπε, κατά τη γνώμη μου, να προσανατολίζονται και προς το εξωτερικό καθώς αποτελούν ιδανικές περιπτώσεις διαφήμισης της χώρας και όσων πρεσβεύει. Εν πάση περιπτώσει, κατά καιρούς ειδικότεροι από εμένα στα θέματα αυτά καταθέτουν τις προτάσεις τους τις οποίες η ελληνική πολιτεία θα πρέπει να αρχίσει να λαμβάνει σοβαρότερα υπόψη.
Στο σημείο αυτό θα μου επιτρέψετε και μια πρόταση που έχω καταθέσει πριν κάποιες ημέρες με ένα άρθρο μου αναφορικά με την ανάγκη δημιουργίας ενός τηλεοπτικού ενημερωτικού δικτύου που θα εκπέμπει 24/7 στα αγγλικά. Αφορμή για την πρόταση αυτή στάθηκε η πρόσφατη κρίση κι ένα συγκεκριμένο περιστατικό που μου κίνησε την περιέργεια. Μιλάω για την αναπαραγωγή στα ελληνικά, για πρώτη φορά, του διαγγέλματος του Ρ.Τ. Ερντογάν από το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων ANADOLU. Παράλληλα διαπίστωσα, όπως πολλοί χρήστες των social media, εκατοντάδες λογαριασμούς Τούρκων οι οποίοι αναπαρήγαγαν την τουρκική προπαγάνδα που προφανέστατα δημιουργήθηκαν μαζικά για το λόγο αυτόν. Το περιστατικό με την κόκκινη μπογιά που βεβήλωσε την Ελληνική Σημαία στη Μεγίστη, κάτι που αναπαρήγαγαν σχεδόν αμέσως τα τουρκικά ΜΜΕ, δεικνύει πως η γείτονες έχουν κάνει πραγματικά άλματα όσον αφορά τους προπαγανδιστικούς τους μηχανισμούς. Η Ελλάδα υφίσταται υβριδικό πόλεμο με ασύμμετρα μη στρατιωτικά μέσα κι ένα από αυτά είναι τα κατευθυνόμενα fake news και η γενικότερη τουρκική προπαγάνδα η οποία δυστυχώς φτάνει στα αυτιά των πολιτών τόσο των Βαλκανίων όσο της Ευρώπης και του κόσμου.
Δυστυχώς η ελληνοτουρκική κρίση δείχνει πόσο έδαφος έχει χάσει η Ελλάδα στο επίπεδο της προπαγάνδας. Οι θεμιτές, το δίχως άλλο, ανακοινώσεις του Ελληνικού ΥΠΕΞ φοβάμαι ότι δεν αρκούν για να αλλάξουν την εικόνα της σημαίας μας με την κόκκινη μπογιά. Παράλληλα, πολλά μεγάλα ειδησεογραφικά πρακτορεία επιπέδου CNN, σε ρεπορτάζ τους κατά καιρούς αναπαράγουν ουσιαστικά τις τουρκικές θέσεις. Πολίτες κρατών που δεν παρακολουθούν καθημερινά την προκλητικότητα των Τούρκων στο Αιγαίο απορούν γιατί τσακωνόμαστε πάλι με την Τουρκία για μερικά ξερονήσια. Όλα αυτά είναι φυσιολογικά από τη στιγμή που οι πολίτες δεν μαθαίνουν τις ελληνικές θέσεις. Εξού και η πρότασή μου για ένα δίκτυο αγγλόφωνο (ακόμα και τουρκόφωνο στο μέλλον), πιθανόν στο πλαίσιο της ΕΡΤ, το οποίο θα έχει ως σκοπό την αναπαραγωγή των ελληνικών θέσεων ώστε να πληροφορούνται οι πολίτες ανά τον κόσμο τον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα αντιλαμβάνεται τα τεκταινόμενα και να εκθέσει φυσικά τα τουρκικά ψεύδη. Αυτό το δίκτυο θα πρέπει να έχει ισχυρή παρουσία και στα social media γιατί κακά τα ψέματα εκεί έχει στραφεί για την ενημέρωσή του μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού κυρίως μικρότερων ηλικιών.
Είναι θεμιτή η ενίσχυση του σκληρού πυρήνα της αποτροπής μας, δηλαδή των Ενόπλων Δυνάμεων, με σύγχρονα μέσα αλλά η ασφάλειά μας έχει πλέον αρκετά ευρύτερη έννοια τόσο σε γεωγραφικό επίπεδο όσο και σε σημασιολογικό, καθώς οι απειλές είναι περίπλοκες και ενίοτε μη στρατιωτικές. Η Ελλάδα πρέπει να είναι ικανή να αποτρέπει ανά πάσα στιγμή και σε οποιοδήποτε επίπεδο, συμβατικό και μη, τις τουρκικές ενέργειες. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο και στο μέλλον, καθώς θεωρώ πως οι τουρκικές προκλήσεις δεν θα παύσουν, θα πρέπει να οργανώσει με ορθολογικό τρόπο τα διατιθέμενα εργαλεία που διαθέτει. Τονίζω τον ορθολογικό τρόπο καθώς οι ελληνικές κυβερνήσεις είναι υποχρεωμένες ταυτόχρονα να ασχολούνται και με τα πιεστικά προβλήματα που ταλανίζουν την ελληνική κοινωνία.
*Ο Θεμιστοκλής Ζ. Ζανίδης είναι πολιτικός επιστήμονας και διεθνολόγος. Πτυχιούχος του τμήματος Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ), κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Διεθνών κι Ευρωπαϊκών Σπουδών με ειδίκευση στις Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές από το Πανεπιστήμιο Πειραιά. Παράλληλα είναι δοκ. ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων στον τομέα Στρατηγική Κουλτούρα Ελλάδας-Τουρκίας και αναλυτής στο Κέντρο Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων (ΚΕΔΙΣΑ). Επιπροσθέτως, σπουδάζει στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα MA in Political Science (United Nations and Global Policy Studies) του Πανεπιστημίου Rutgers στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επίσης είναι μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης (ΕΕΠΕ), δοκ. μέλος του Ελληνικού Οργανισμού Πολιτικών επιστημόνων (ΕΟΠΕ) και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής για τις Διεθνείς Σχέσεις και την Στρατηγική του Ινστιτούτου Εξωτερικών Υποθέσεων. Αρθρογραφεί τακτικά, στα ελληνικά και αγγλικά, σε περιοδικά, ιστοσελίδες και blog για θέματα που άπτονται των Διεθνών Σχέσεων. Τα κύρια ερευνητικά ενδιαφέροντά του είναι: Διεθνείς Σχέσεις, Στρατηγική, Ηγεμονικός Ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας, Στρατηγική Κουλτούρα Ελλάδας, Τουρκίας, Κίνας. Τα άρθρα του βρίσκονται στην ιστοσελίδα https://www.tzanidis.online/ .
