Ο στρατός φάντασμα που ξεγέλασε το Τρίτο Ράιχ

Γράφει ο Θεόδωρος Γιαννόπουλος*

Μερικές μέρες πριν την απόβαση στην Νορμανδία, τα γερμανικά ανιχνευτικά αεροπλάνα εντοπίζουν στην περιοχή του Κάντερμπερι στη νότια Αγγλία, χιλιάδες άρματα μάχης, κανόνια, τζιπ και φορτηγά τοποθετημένα σε σειρά και έτοιμα να επιβιβαστούν σε πλοία. Τα ανιχνευτικά τραβούν φωτογραφίες και ενημερώνουν αμέσως την ηγεσία της Ναζιστικής Γερμανίας.  Τόσο ο Χίτλερ, όσο και οι στρατηγοί του, είναι πεπεισμένοι πως μια εισβολή των Συμμάχων είναι θέμα χρόνου. Το ερώτημα όμως, είναι που θα αποβιβαστούν. Τα ευρήματα των ανιχνευτικών αεροπλάνων, πείθουν ακόμη και τον Ρόμελ, πώς το σημείο αποβίβασης θα είναι στο Καλαί, απέναντι από το ακρωτήρι όπου εθεάθησαν τα άρματα μάχης, αντί για την Νορμανδία. Μόνο που τα αεροπλάνα της Λουφτβάφε, δεν φωτογράφησαν πραγματικά τεθωρακισμένα, αλλά φουσκωτά ομοιώματα τους.

Η παραπλάνηση αποτελεί μια από τις κύριες τακτικές του πολέμου. Μεγάλοι στρατηγικοί αναλυτές, όπως ο Σουν Τσου και ο Κλαούζεβιτς, αναφέρουν συχνά την σημασία της για την επίτευξη της νίκης τόσο στο πεδίο της μάχης, όσο και στον πόλεμο γενικά. Παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις, η παραπλάνηση έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και συνέβαλε στην νίκη των Συμμάχων έναντι της Ναζιστικής Γερμανίας.

Ο «Στρατός Φάντασμα» , όπως έγινε αργότερα γνωστός, αποτελούνταν από 1.100 στρατιώτες της 23ής Μεραρχίας των Αμερικανικών Δυνάμεων και βρίσκοταν υπό την ηγεσία του Συνταγματάρχη Χάρι Λ. Ρέιντερ. Απαρτίζονταν από σχεδιαστές, αρχιτέκτονες, σκηνοθέτες, οπερατέρ, ηθοποιούς και ξυλουργούς που κατασκεύαζαν αντίγραφα των αρμάτων μαχης και των εξοπλισμών, με σκοπό να εξαπατήσουν τους Γερμανούς για τις πραγματικές θέσεις των Συμμαχικών στρατευμάτων. Και οι Βρετανοί είχαν χρησιμοποιήσει παρόμοια τεχνάσματα εναντίον των Ναζί στην Βόρεια Αφρική στο Ελ Αλαμέιν, αλλά ήταν μικρότερου σκέλους. Τα μέλη αυτης της στρατιωτικής ομάδας, διοργάνωσαν συνολικά 20 αντιπερισπασμούς (ή αλλιώς αυταπάτες, όπως τις ονόμαζαν) από το 1944 μέχρι το 1945.

Οι άνδρες του στρατού κατασκεύαζαν και τοποθετούσαν τα φουσκωτά ομοιώματα στην πρώτη γραμμή του μετώπου, συνήθως σε απόσταση αναπνοής από τον αντίπαλο, καθιστώντας τους ευάλωτους σε περίπτωση μάχης. Το κάθε ομοίωμα έπαιρνε γύρω στα 15 με 20 λεπτά για να στηθεί, γεγονός που έκανε τον στρατό ιδιαίτερα ευέλικτο. Χρησιμοποιούσαν μικρά τζιπ για να αφήνουν ίχνη ή τα οδηγούσαν κάνοντας κύκλους, δίνοντας την εντύπωση πως ο στρατός κινούταν. Για να είναι πιο πειστική η παρουσία του στρατού, οι τεχνικοί ήχου αναπαρήγαγαν απο μεγάφωνα, τις ηχογραφήσεις των μηχανών των θωρακισμένων και των άλλων οχημάτων, οι οποίες μπορουσαν να ακουστούν πάνω από εννέα μίλια μακριά. Άλλες φορές, έριχναν ψεύτικες κούκλες-αλεξιπτωτιστές για να παραπλανήσουν τους εχθρούς τους και κατασκεύαζαν μέχρι και μικρά στρατόπεδα, καθώς και μικρά μεταγωγικά πλοία και αεροπλάνα.

Οι επιχειρήσεις του Στρατού-Φάντασμα, έκαναν τους Γερμανούς να πιστέψουν  πως υπήρχαν επιπλέον 30.000 στρατιώτες των Συμμάχων στη Γαλλία τις τελευταίες εβδομαδες του Πολέμου. Μάλιστα, ένα μέρος των Γερμανικών δυνάμεων παρέμεινε στο Καλαί, αρκετές εβδομάδες μετα την απόβαση στην Νορμανδία, πιστεύοντας πως ένα δεύτερο κύμα εισβολής, ήταν καθ’οδον. Ακόμα και εκτός του πεδίου μάχης, τα μέλη αυτού του ιδιόμορφου στρατού κυκλοφορούσαν σε διάφορες γαλλικές πόλεις και χωριά  ντυμένοι ως στρατιώτες και αξιωματικοί. Γνωρίζοντας πως κοντά τους υπήρχαν Γερμανοί πληροφοριοδότες, συζητούσαν ανοικτά για ψεύτικα σχέδια και τακτικές, με σκοπό να τραβήξουν την προσοχή των Γερμανών μακριά από τα πραγματικά πεδία επιχείρησης των Συμμάχων. Άλλες φορες, η μαζική παρουσία τους και μόνο στις συγκεκριμένες πόλεις, έκανε τους Γερμανούς να πιστεύουν πως μια σημαντική επιχείρηση θα λάμβανε χώρα εκεί.

Ίσως η πιο καθοριστική τους αποστολή ήταν εκείνη στις 18 με 24 Μαρτίου του 1945, στη μάχη του ποταμού Ρήνου. Οι Σύμμαχοι χρειαζόντουσαν έναν αντιπερισπασμό για να περάσουν τις στρατιωτικές τους δυνάμεις στην απέναντι όχθη. Η επιχείρηση «Viersen», στην οποία χρησιμοποιήθηκαν πάνω από 600 φουσκωτά, κατόρθωσε να τραβήξει την προσοχή των Γερμανών. Και όσο οι Γερμανοί επιτίθονταν στην θέση τους με τον κυριότερο όγκο του στρατού τους,  οι Σύμμαχοι διέσχιζαν τον Ρήνο ,δέκα μίλια βορειότερα, με σχεδόν μηδενική αντίσταση και ο δρόμος για το Βερολίνο ήταν ανοιχτός.

Η δράση του Στρατού, έσωσε δεκάδες χιλιάδες ζωές και αδιαμφισβήτητα, επιτάχυνε το τέλος του πολέμου που συντάραξε τον κόσμο. Το εκπληκτικό είναι, πως η ύπαρξη του Στρατού Φάντασμα παρέμεινε μυστική μέχρι το 1996, σχεδόν σαράντα χρόνια μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.  Ήταν ένα τόσο καλά φυλαγμένο μυστικό, που ούτε οι Αμερικανοί στρατιώτες που πολεμούσαν στην Γαλλία,  γνώριζαν για την ύπαρξη του. Και ο λόγος ; Πολύ απλός. Ο σκοπός του στρατού είχε πετύχει και ενδεχομένως, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σε μελλοντικές πολεμικές συρράξεις, π.χ στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. 

*φοιτητής του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς

Κεντρική φωτογραφία πηγή: Τhe Atlantic