28/03/2024

ΗΠΑ και Τουρκία: ένα σκακιστικό παιχνίδι εξωτερικής πολιτικής

Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος 
Δημοσιογράφος 

Στις 20 Ιανουαρίου ανέλαβε πρόεδρος των ΗΠΑ ο Τζο Μπάιντεν και από τις πρώτες μέρες του στην εξουσία ακολουθεί μια τελείως διαφορετική πολιτική από αυτή του Τραμπ απέναντι στην Τουρκία.

Πρώτα από όλα, στο μέτωπο της Συρίας, ο διορισμός στο Πεντάγωνο του Λόιντ Όστιν και του Μπρέντ Μαγκουόρκ  μοιάζουν με πραγματικό  πονοκέφαλο για την Τουρκία. Ο Λόιντ Όστιν είναι ίσως ο πιο ένθερμος υποστηρικτής της δημιουργίας Κουρδικού κράτους στη Συρία και στο Ιράκ .

Και τούτο, διότι από το 2014-2016 ανέλαβε διοικητής της Κεντρικής Αμερικανικής διοίκησης και ήταν αυτός που καθόρισε τη στρατηγική του διεθνούς συνασπισμού ( Combined Joint Task Force ) εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Σε αυτή τη στρατηγική, κομβικό ρόλο είχαν οι Κούρδοι, και συγχρόνως ο Όστιν ήταν ο δημιουργός του προγράμματος εκπαίδευσης των Κούρδων, τόσο του Ιράκ όσο και της Συρίας.

Το YPJ αλλά και οι Κούρδοι της αυτόνομης δημοκρατίας του Ιράκ αποτελούν μια αξιόλογη δύναμη. Συνολικά, μαζί με τον Ιρακινό στρατό που εκπαιδεύτηκε από την Combined Joint Task Force, φτάνουν τις 85.000 άτομα. Σήμερα ο Όστιν, με την έγκριση του προέδρου Μπάιντεν, έχει προχωρήσει στην ενίσχυση των Αμερικανικών δυνάμεων στη Συρία. ΟΙ ΗΠΑ σε καμία περίπτωση δε θέλουν να χάσουν την Τουρκία , καθώς η Τουρκία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη του ΝΑΤΟ κάτι που δε πρέπει να υποβαθμίζεται. Εδώ επίσης, πρέπει να τονιστεί ότι οι ΗΠΑ έχουν ξεχωρίσει τους Κούρδους του Ιράκ και της Συρίας, από τους Κούρδους της νοτιανατολικής Τουρκίας. Εξακολουθούν να θεωρούν το PKK τρομοκρατική οργάνωση, ταυτόχρονα όμως έχουν νομιμοποιήσει τους Κούρδους του Ιράκ και της Συρίας.

Αυτό το έχει κατανοήσει και η κουρδική ηγεσία, με τους στρατηγούς Κομπανί και Ρόζντα Φελάτ να βρίσκονται σε στενή συνεργασία με τους Αμερικανούς και να έχουν αποστασιοποιηθεί από το PKK, παρά το γεγονός ότι και οι δυο είχαν υπηρετήσει στο PKK για πάρα πολλά χρόνια.

Επίσης, θα πρέπει να βάλουμε στην εξίσωση ακόμη μια πολύ σημαντική παράμετρο που δεν είναι άλλη από το Ιράν: η Τουρκία συνεργάζεται με το Ιράν και η συνεργασία αυτή είναι πολύ στενή, για το λόγο ότι στο Ιράν υπάρχει κουρδικό στοιχείο. Κάτι που σε καμία περίπτωση δεν αρέσει ούτε στη Τεχεράνη ούτε στην Άγκυρα, και για το λόγο αυτό βλέπουμε μεγάλη ανοχή από τις αρχές της Τεχεράνης στη δράση της τουρκικής στρατοχωροφυλακής , στα σύνορα Τουρκίας -Ιράν. Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να βρίσκονται συνέχεια σε πόλεμο με το Ιράν, άλλωστε ο πρόεδρος Μπάιντεν έχει δηλώσει πως είναι ένθερμος υποστηρικτής της συμφωνίας του 2015. Ετσι, πιθανώς οι ΗΠΑ βλέπουν στην Τουρκία ως μια χώρα, η οποία μπορεί να αποτελέσει εκπρόσωπο της Δύσης στην επιτήρηση του Ιράν .

Με βάση όσα προαναφέραμε, οι απόψεις και η γεωγραφική θέση της Τουρκίας την κάνουν καίριο παράγοντα στις διεθνείς εξελίξεις. Ας μην ξεχνάμε  ότι και η επιχείρηση που διεξήχθη στο Βόρειο Ιράκ εναντίον του PKK, η οποία κόστισε τη ζωή σε 16 Τούρκους (3 στρατιώτες και 13 αιχμαλώτους), έγινε προφανώς με τη στήριξη τόσο των Κούρδων του Ιράκ όσο και των Αμερικανών. Παρά τη συγκεκριμένη στήριξη όμως, το PKK δεν έχει ηττηθεί και εξακολουθεί να αποτελεί μεγάλη απειλή για την Τουρκία.

Ένα άλλο εμπόδιο, μετά τους Κούρδους, είναι το θέμα της Δημοκρατίας. Η Τουρκία ξεκίνησε πόλεμο δηλώσεων με τις ΗΠΑ για το θέμα του πραξικοπήματος, και η τουρκική κυβέρνηση κατηγορεί το κίνημα του Φετουλάχ Γκιουλέν για την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου του 2016.

Η άρνηση των ΗΠΑ να εκδώσουν το θρησκευτικό ιεροκήρυκα στην Τουρκία έχει δώσει την ευκαιρία στη κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν να αναπτύξει στη χώρα του ένα πολύ έντονο αντιαμερικανισμό. Αυτό έχει οδηγήσει τη Τουρκία στην αγκαλιά της Ρωσίας , με την οποία συνεργάζεται πολύ καλά και στη Συρία και στο Καύκασο . Το πιο αξιοσημείωτο κομμάτι είναι η ταχύτητα με την οποία προχωράει το πυρηνικό πρόγραμμα της Τουρκίας .

Η Τουρκία έχει εδώ και 4 χρόνια εγκαινιάσει το εργοστάσιο στο Ακούγου και με τη στενή συνεργασία της Ρωσίας φτιάχνει πυρηνικά όπλα . Επίσης, συνεργασία για πυρηνικά υπάρχει και με την Κίνα και το Πακιστάν . Η συνεργασία με την Κίνα , υπό μία έννοια, δείχνει ότι η Τουρκία εγκαταλείπει τη Δύση .

Για τον τουρκικό λαό αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί προδοσία απέναντι στους Ουιγούρους (θυμίζω ότι οι Ουιγούροι είναι φύλο καθαρά τουρκικό, το οποίο ζει στην Κίνα). Και εαν δούμε γενικότερα τον τρόπο σκέψης της Τουρκίας και τη στρατηγική της, θα διαπιστώσουμε ότι ο Ερντογάν στοχεύει να κοντράρει την Κίνα. Ο τρόπος είναι ,φυσικά, μέσω του Κασμίρ, όπου ο Ερντογάν προσπαθεί να μειώσει τον ρόλο της Κίνας στην περιοχή, παρόλο που, φαινομενικά, συνεργάζεται μαζί της εναντίον της Ινδίας.

Αυτό το βλέπουμε και στην Συρία, με την συνεργασία Τουρκίας-Ρωσίας, αν και η Δύση θεωρεί ότι η ρωσική επιρροή στην περιοχή μειώνεται. Μην ξεχνάμε ότι ο Ερντογάν πήρε εμβόλια από τη Κίνα και για αυτό το λόγο άρχισε να ακολουθεί μια πολύ πιο φιλική πολιτική απέναντι στη Κίνα στο θέμα των Ουιγούρων.

Μέσα σε όλα αυτά, ήρθε χτες η πρόταση του Αντόνι Μπλίνκεν ο οποίος πρότεινε να γίνουν οι επόμενες ενδοαφγανικές συνομιλίες στην Τουρκία. Αυτό δείχνει ότι οι ΗΠΑ θεωρούν την Τουρκία πολύ σημαντικό εταίρο στο Αφγανιστάν, θεωρούν δηλαδή ότι ο Ερντογάν μέσω μιας συνεργασίας με Κίνα και Ρωσία στην περιοχή αλλά και με το Πακιστάν και το Αφγανιστάν, θα μπορούσε να εκπροσωπήσει με το καλύτερο τρόπο τη Δύση στη ευρύτερη περιοχή της Ασίας.

Τι πιθανολογώ ότι θα γίνει :

1) Η Τουρκία θα έχει αποκτήσει πυρηνικά όπλα μέχρι το 2023 ουδέποτε όμως θα τα χρησιμοποιήσει,απλά τα θέλει για να εκφοβίσει τους γείτονες και τα κράτη στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και του Καυκάσου.

2) Η Τουρκία θα εμπλακεί άμεσα στο Κασμίρ, αφού πλέον θα έχει τη στήριξη Κίνας και Πακιστάν  και πιθανολογώ ότι θα δημιουργηθεί και στην περιοχή του Κασμίρ κοινό κέντρο μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, για την επίβλεψη της όποιας εκεχειρίας.

3) Η Τουρκία με τη Ρωσία θα έχουν πλέον πολύ πιο ενεργό ρόλο στον πόλεμο του Αφγανιστάν και δεν αποκλείεται να δούμε κοινές περιπολίες Τουρκίας- Ρωσίας αλλά και Τουρκίας- Ιράν στην αφγανική επικράτεια.

4) Αναγνώριση της Τουρκίας των Ταλιμπάν και απομάκρυνση ενδεχομένως του αντιπροέδρου Αμπντούλ Ρασίντ Ντοστούμ από την κυβέρνηση.Θυμίζω ότι ο Αμπντούλ Ρασίντ Ντοστούμ ήταν στρατηγός της Βόρειας Συμμαχίας και χάρις σε αυτόν οι Αμερικανοί κέρδισαν στη Μαζάρ Σαρίφ το 2001 στην τελευταία μάλιστα μάχη που έγινε με άλογα.

5) Τέλος, η τουρκική παρουσία σε περιοχές που ελέγχονται από τους Ταλιμπάν θα ενισχυθεί για την επίβλεψη και τήρηση των συμφωνηθέντων

Με βάση τα παραπάνω οι ΗΠΑ, για να φέρουν πίσω ολοκληρωτικά τη Τουρκία θα πρέπει να βάλουν πολύ νερό στο κρασί τους, κάτι που ως τώρα δε διαφαίνεται.

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024