IRINI…στο Νότο της Ελλάδας
Γράφει ο Αριστείδης Ρούνης*
Είναι εμφανές ότι η Μεσόγειος θάλασσα ανά τους αιώνες αποτελούσε μια περιοχή, όπου συγκεντρώνονταν ή διέρχονταν Ένοπλες Δυνάμεις μιας πληθώρας κρατών ή αυτοκρατοριών. Στόχος αυτών δεν ήταν άλλος από την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους, είτε αυτά στοιχειοθετούνταν από κατάληψη εδαφών, είτε από σύναψη συμφωνιών. Στις γραμμές του παρόντος θα επικεντρωθούμε στην κεντρική και ανατολική Μεσόγειο. Ο λόγος είναι προφανής και σχετίζεται με την άρρηκτη σύνδεση των δυο αυτών τμημάτων της Μεσογείου, καθώς νοηματοδοτούν την «γεωπολιτική γειτονιά» της Ελλάδας, με την χώρα μας να κατέχει καίρια θέση και μάλιστα ακριβώς στο κέντρο αυτής.
Η συγκεκριμένη περιοχή βρίσκεται συχνά στους τίτλους επικαιρότητας των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Αυτό συμβαίνει διότι σημειώνονται εντάσεις μεταξύ των κρατών που βρίσκονται σε αυτή, όπως και των «διεθνών παιχτών» και «Μεγάλων Δυνάμεων» που έχουν μόνιμη στρατιωτική παρουσία. Περνώντας στην εξωτερική πολιτική και ειδικότερα στην στρατιωτική διπλωματία της Ελλάδας, ως κράτος-μέλος συμμετέχει σε μια σειρά από διεθνείς οργανισμούς. Με άλλα λόγια, συντάσσεται με την άποψη περί επικράτησης μιας κατάστασης «ειρήνης» στην ευρύτερη περιοχή που ανήκει. Σαφώς, η ύπαρξη αυτής της κατάστασης είναι ευρέως αποδεκτή σε κάθε γωνιά του παγκόσμιου χάρτη, δηλαδή οι εντάσεις μεταξύ των κρατών πρέπει να απουσιάζουν.
Προς αυτή την κατεύθυνση, την τρέχουσα χρονική περίοδο στο Νότο της χώρας μας διεξάγεται η επιχείρηση «EUNAVFOR MED IRINI (European Union Naval Force Mediterranean Irini)». Πρόδηλο είναι πως η ονομασία της προέρχεται από την ελληνική λέξη «ειρήνη». Αποτελεί τον στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) να εντείνει τις προσπάθειές της, προκειμένου να ενισχύσει το εμπάργκο όπλων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), που έχει επιβληθεί κατά της Λιβύης. Στην ουσία του ζητήματος ο οργανισμός επιθυμεί την σταθεροποίηση της κατάστασης στην Λιβύη. Να αναφερθεί ότι η απόφαση για την αποστολή της ναυτικής δύναμης στο πλαίσιο της επιχείρησης, εκδόθηκε στις 31 Μαρτίου 2020 από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Σχετικά με τη διοίκηση της επιχείρησης, ο Ιταλός υποναύαρχος Fabio Agostini, είναι ο Αξιωματικός, που ορίστηκε ως επιχειρησιακός διοικητής της, ο Γάλλος υποναύαρχος Jean-Michel Martinet ως επιχειρησιακός υποδιοικητής της και ο Έλληνας Αρχιπλοίαρχος Θεόδωρος Μικρόπουλος ως διοικητής των συμμετέχοντων δυνάμεων. Η ιταλική πρωτεύουσα αποτελεί την έδρα της επιχειρησιακής διεύθυνσης των δυνάμεων που αναπτύσσονται βόρεια των ακτών της Λιβύης για να φέρουν εις πέρας την προαναφερθείσα κύρια αποστολή τους. Ειδικότερα καθήκοντα των δυνάμεων σύμφωνα με την απόφαση 2292 (2016) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, είναι η εκτέλεση επιθεωρήσεων σε σκάφη στα ανοικτά των ακτών της Λιβύης για τα οποία υπάρχουν ενδείξεις ότι μεταφέρουν όπλα ή συναφές πολεμικό υλικό προς και από τη χώρα. Είναι γεγονός ότι τέτοιες επιθεωρήσεις διεξήχθησαν με τα αποτελέσματα τους να μην είναι προς το παρόν επιβεβαιωμένα. Υπήρξαν ενδείξεις για εμπλοκή του Τουρκικού κράτους στις επιθεωρήσεις αυτές. Ωστόσο, τα υφιστάμενα στοιχεία είναι συγκεχυμένα.
Στα δευτερεύοντα καθήκοντα της αποστολής, περιλαμβάνεται η συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τις παράνομες εξαγωγές ορυκτού πετρελαίου, αργού πετρελαίου και διυλισμένου πετρελαίου από τη Λιβύη. Επιπλέον, η συμβολή στην εκπαίδευση της ακτοφυλακής και του πολεμικού ναυτικού της Λιβύης είναι σημαντική. Τέλος, η συμβολή στη διακοπή του επιχειρηματικού μοντέλου δικτύων λαθρεμπορίου και διακίνησης ανθρώπων, μέσω της συλλογής πληροφοριών και της περιπολίας από αεροπλάνα. Επομένως, προκύπτει ότι η «IRINI» αποτελεί μια επιχείρηση συνεργασίας κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων κρατών – μελών της ΕΕ, τα ναυτικά μέσα κυρίως συνεργάζονται με τα εναέρια μέσα. Να επισημανθεί ότι η δραστηριότητα της επιχείρησης συνεχίζεται νότια – νοτιοδυτικά της Κρήτης και σύμφωνα με την ΕΕ έχει διάρκεια ως το τέλος του τρέχοντος μήνα. Ωστόσο, αναμένεται επίσημη ανακοίνωση για ανανέωση της διάρκειας διεξαγωγής της «IRINI».
Καταλήγοντας, αξίζει να τονιστεί ότι, οι εξελίξεις στην γεωπολιτική περιοχή που βρίσκεται η Ελλάδα είναι συνεχείς ή και καθημερινές. Έτσι, θα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον η αλληλεπίδραση όλων αυτών των «διεθνών παιχτών» σε ένα περιβάλλον ασφαλείας που εύκολα μεταβάλλεται. Βέβαια η κατάσταση στην περιοχή τις τελευταίες ημέρες μοιάζει να είναι λιγότερη έκρυθμη.
Πηγές
- Ιστοσελίδα της επιχείρησης «Operation EUNAVFOR MED IRINI», ανακτήθηκε από: https://www.operationirini.eu/ (21-03-21)
- Επίσημη ιστοσελίδα Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανακτήθηκε από: https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2020/03/31/eu-launches-operation-irini-to-enforce-libya-arms-embargo/ (21-03-21)
- Neweurope, ανακτήθηκε από: /https://www.neweurope.eu/article/eu-set-to-extend-operation-irini-until-2023 (25-03-21)
*Φοιτητής τμήματος ΒΣΑΣ/ΠΑΜΑΚ
