29/03/2024

Μια κοινή Αεροναυτική Δύναμη θα αντιμετωπίσει τις προκλήσεις ασφαλείας

Γράφει ο Δημήτριος Τσαϊλάς*

 

Τα μεσογειακά έθνη της Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου, Γαλλίας, Ισραήλ, Ιταλίας και οι ΗΠΑ πρέπει να συνεργαστούν για μια φιλόδοξη στρατηγική το 2021. Να ανανεώσουν, να αναζωογονήσουν και να αναζωπυρώσουν για την επόμενη δεκαετία την ισχυρότερη δημοκρατική κοινότητα στη σύγχρονη ιστορία στη λεκάνη της Μεσογείου.

Η Βόρεια Αφρική και η Μέση Ανατολή δεν υπήρξαν ποτέ, εννοιολογικά ή πολιτικά, ένας ομοιογενής και οργανικός χώρος. Για δεκαετίες, η περιοχή μοιάζει με μια συνεταιριστική περιοχή της Μεσογείου, επιδιώκοντας την επέκταση των κανόνων και των αξιών μέσω της ανάπτυξης ήπιας ισχύος, από το εμπόριο και την οικονομική βοήθεια έως τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και το πολιτικό διάλογο.

Σήμερα το μουσουλμανικό κρατικό μόρφωμα είναι κουρελιασμένο, με πολλά (αν όχι τα περισσότερα) μουσουλμανικά κράτη να χαρακτηρίζονται από υπαρξιακές ευθραυστότητες ή να έχουν καταρρεύσει εντελώς. Η αστάθεια τους έχει δημιουργήσει τομείς περιορισμένης κρατικής υπόστασης, στους οποίους έχουν παρέμβει εναλλακτικές μορφές διακυβέρνησης και στους οποίους έχουν αναμιχθεί ξένες δυνάμεις, όπως στη Λιβύη και τη Συρία. Μέσω τέτοιων παρεμβάσεων, οι παγκόσμιες και περιφερειακές αντιπαλότητες έχουν επιδεινωθεί και έχουν βρει γόνιμο έδαφος. Όλες οι μεγάλες παγκόσμιες και περιφερειακές διασπάσεις εμφανίζονται τώρα τραγικά στην περιοχή. Από την αντιπαράθεση Ρωσίας-Δύσης, Ισραήλ-Ιράν στη Συρία, τις Τουρκοελληνικές εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, την ένταση Τουρκίας-ΗΑΕ/Αιγύπτου για το πολιτικό Ισλάμ στη Λιβύη, έως τη σύγκρουση Ιράν-Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη ή τον κόλπο και τον ισραηλινό σκεπτικισμό για την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν.

Η ενέργεια έχει καταστεί υποκατάστατο της αντιπαράθεσης, όπως είναι εμφανές στη διαμόρφωση του Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου και η παράνομη μετανάστευση έχει καταστεί τόσο δραματική συνέπεια της ευθραυστότητας και των συγκρούσεων, όσο και ένα εργαλείο μέσω του οποίου η Τουρκία εκβιάζει την Ευρώπη. Η μόνη διαμάχη που φαίνεται να έχει μειωθεί προσωρινά είναι η Αραβοϊσραηλινή, με τις συμφωνίες του Αβραάμ να αποκρυσταλλώνουν την ομαλοποίηση μεταξύ του Ισραήλ και ορισμένων κρατών του Κόλπου.

Κατά συνέπεια, η Μεσόγειος έχει γίνει πολύ πιο ασταθής από ό,τι ήταν κάποτε. Έχει καταστεί αδύνατο να διαβαστούν οι συγκρούσεις στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή μεμονωμένα, καθώς οι περιφερειακές δυνάμεις όπως η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ, το Ιράν, το Ισραήλ, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ιταλία, η Γαλλία και η Τουρκία συμμετέχουν σε ολόκληρη την περιοχή. Ομοίως, η δυναμική της παράνομης μετανάστευσης, της ενέργειας και της ασφάλειας έχει δημιουργήσει αδιάσπαστους δεσμούς μεταξύ της Βόρειας και της Υποσαχάριας Αφρικής, του Κόλπου και του Κέρατος της Αφρικής, καθώς και μεταξύ της Ανατολικής Μεσογείου και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής. Η Βόρεια Αφρική και η Μέση Ανατολή έχουν γίνει ένας πολύ ευρύτερος και πιο ετερογενής γεωγραφικός χώρος, στον οποίο αλληλοσυνδεόμενα διάφορα θεματικά ζητήματα συγκρούονται.

Με μια στρατιωτική συμφωνία στην Ανατολική Μεσόγειο, εκτιμάται ότι θα έχουμε για άλλη μια φορά ένα δεσμευμένο μεσογειακό σχέδιο ασφαλείας, όπως προσπαθούμε να επιτύχουμε. Μετά από χρόνια δυσπιστίας, αντεγκλήσεων και διχασμού, η γέφυρα της ναυτικής ισχύος πιστεύω και θα πρέπει να “χτιστεί ακόμη καλύτερα” και χρειάζεται να το κάνουμε όλοι μαζί. 

Θα ήταν επικίνδυνο λάθος να σκεφτούμε ότι το αποτέλεσμα μιας στρατιωτικής συμφωνίας από μόνη της θα διορθώσει την παραβίαση που προσπαθεί να κατασκευάσει η Τουρκία. Χωρίς τη συνεργασία αεροναυτικών δυνάμεων τα μεσογειακά έθνη δεν μπορούν απλώς να αποκαταστήσουν τους δεσμούς μιας ειρηνικής περιοχής, αν θέλουμε να επιτύχουμε την αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων.

Η γεωπολιτική δεν έχει σταματήσει. Μια πιο σίγουρη και σταθερή Λιβύη μετά από έναν εμφύλιο πόλεμο, μια επιθετική Τουρκία με τον επανεμφανιζόμενο αυταρχισμό και την υπαρξιακή απειλή μιας ανταγωνιστικής δύναμης, δείχνουν στα έθνη μας νέες και σοβαρές προκλήσεις. Η Μεσογειακή σχέση πρέπει να ανοικοδομηθεί και να επαναπροσδιοριστεί. Τα θεσμικά μας όργανα πρέπει να ενισχυθούν. Καθώς αγκαλιάζουμε τη ναυτική ισχύ, πρέπει να επανεξετάσουμε την προσέγγισή της σε ορισμένα θεμελιώδη ζητήματα. Το έργο είναι επείγον. Τα έθνη μας χρειάζονται μια πιο ισχυρή και σκόπιμη συμμαχία αεροναυτικών δυνάμεων για να καθοδηγήσουν μια νέα ατζέντα.

Με παραδοσιακές μετρήσεις, οι αεροναυτικές μας δυνάμεις είναι πανάξιες. Ωστόσο, η Τουρκία προσπαθεί να τις προκαλέσει αυτή τη δεκαετία. Επίσης νέα τεχνολογικά επιτεύγματα απαιτούν εκσυγχρονισμό των δυνάμεων μας. Η κοινή μας ικανότητα στην επιστήμη, την έρευνα και τις ψηφιακές τεχνολογίες είναι ανταγωνιστική προς το παρόν. Απαιτείται μια ανανεωμένη Μεσογειακή δέσμευση για την ανθρώπινη ελευθερία και δημοκρατία προκειμένου να διαφυλαχθεί το μέλλον που επιδιώκουμε για τις επόμενες γενεές. 

Με όραμα και σκληρή δουλειά, είναι δυνατή μια «νέα αεροναυτική συμμαχία» για τη Μεσογειακή κοινότητα, συμμετέχοντας σε κοινή δράση μια πιο αφοσιωμένη δύναμη με μια πιο αυτοδύναμη και ικανή αεροναυτική ομάδα να ενταχθεί στην ομάδα δράσης για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις για την ασφάλεια, την ευημερία και τον τρόπο ζωής μας.

Αυτή η νέα συμφωνία πρέπει να ξεκινήσει με άμεση κατάπαυση του πυρός σε όλες τις ακτογραμμές της Μεσογείου, τερματίζοντας από όλες τις πλευρές, την επιθετική ρητορική. Πρέπει επίσης να αξιοποιήσουμε την προτεινόμενη κοινή μας αεροναυτική δύναμη για να αποτρέψουμε την τρομοκρατία, την παράνομη μετανάστευση και μια κυνική και αποδιοργανωτική Τουρκία. Μαζί, πρέπει να αντιταχθούμε στις ανελεύθερες ατζέντες τους. Αυτή είναι η εθνική πρόκλησή μας, αλλά και των υπολοίπων μεσογειακών εθνών. Πρέπει να ενωθούμε υπό την αιγίδα μιας Μεσογειακής ομάδας δράσης για την εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου για την ανανέωση της ασφάλειας για την οποία παραμένουμε όλοι βαθιά προσηλωμένοι. Πιστεύω ότι θα είμαστε “ισχυρότεροι ενωμένοι” στην αντιμετώπιση κοινών απειλών και στην προώθηση των δημοκρατικών αξιών στον κόσμο από ό,τι η λειτουργία σε διασταυρούμενους σκοπούς μεταξύ τους. Για να γίνει αυτό, πρέπει να επαναδιατυπώσουμε τρεις στρατηγικούς στόχους για το επόμενο έτος:

1: Ανοικοδόμηση των δεσμών εμπιστοσύνης με επίκεντρο την αεροναυτική ισχύ και αναζωογόνηση της ασφάλειας

2: Δέσμευση σε μια κοινή στρατηγική για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την υπεράσπιση του φιλελευθερισμού

3: Μεταμόρφωση της στρατιωτικής, τεχνολογικής και οικονομικής μας ικανότητας για να είναι η πιο αποτελεσματική δύναμη για την ελευθερία στη θάλασσα σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).

 

 

*Ο Υποναύαρχος (εα) Δημήτριος Τσαϊλάς ΠΝ δίδαξε επί σειρά ετών στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως καθώς και της Στρατηγικής και Ασφάλειας, σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου, είναι μέλος και ερευνητής του Ινστιτούτου για την Εθνική και Διεθνή Ασφάλεια.

 

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024