29/03/2024

Ιστορία ή Διπλωματία; Το παζλ της διένεξης Ισραηλινών και Παλαιστινίων

της Δρ Άννας Κωνσταντινίδου*

Ιστορικός- Διεθνολόγος

 

Από το περασμένο Σάββατο, το κλίμα στο Κράτος του Ισραήλ είναι έκρυθμο. Αυτήν την στιγμή, φλέγεται ένας χώρος που, εκτός των άλλων, είναι ένας ιερός χώρος δύο βιβλικών θρησκειών, ενώ υφίστανται ιερά προσκυνήματα και μιας τρίτης θρησκείας.

Τόσο οι Ισραηλινοί όσο και οι Παλαιστίνιοι είναι δύο εθνοτικές ομάδες που έχουν ιδιαίτερη υπόσταση για τους Έλληνες και την Ελλάδα.

Ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο σε αυτή τη διαρκή σύγκρουση; Οι Ισραηλινοί ή οι Παλαιστίνιοι; Πιο σωστά το ερώτημα που πρέπει να ειπωθεί είναι : Η Ιστορία έχει δίκιο ή η Διπλωματία;

Για πρώτη φορά, το συγκεκριμένο γεωγραφικό έδαφος που τη δεδομένη στιγμή μαίνονται οι συγκρούσεις, εμφάνισε ενδιαφέρον, όταν οι διπλωμάτες της Γαλλίας και της Μεγάλης Βρετανίας, Μαρκς Σάικς και Φρανσουά- Ζωρζ Πικό το 1916, υπέγραψαν μυστικό σύμφωνο για το διαμοιρασμό σε σφαίρες επιρροής των εδαφών της (τέως) Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μετά τη λήξη του Α’ΠΠ, με στόχο την εγκαθίδρυση ενός νέου status quo αποικιακών συμφερόντων στην ευρύτερη περιοχή.

Η περιοχή της Παλαιστίνης, βάσει του μυστικού συμφώνου, θα ήταν ουδέτερο έδαφος (ίσως και λόγω της ιερότητας της περιοχής για Χριστιανούς και Εβραίους, αλλά και λόγω, από αρχαιοτάτων χρόνων, της συνύπαρξης Εβραίων και Παλαιστινίων).

Η συμφωνία ήταν μυστική, αν και ήταν στη γνώση της Ρωσίας και έφερε τη συναίνεσή της, αλλά – πολλοί σύγχρονοι μελετητές- Ιστορικοί και Διεθνολόγοι – διατείνονται ότι κρατήθηκε στο διπλωματικό παρασκήνιο, γιατί δεν έπρεπε να μαθευτεί από τις ΗΠΑ, οι οποίες έβγαιναν με ταχύτατους ρυθμούς στο διεθνές προσκήνιο.

Όμως, το σιωνιστικό κίνημα ήταν πολύ ενεργό στις ΗΠΑ. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Ροκφέλερ ήταν ένα ηγετικό πρόσωπο στην αμερικανική οικονομία, κυρίαρχος του πετρελαίου και πρώτος ιδρυτής των πετρελαϊκών εταιρειών της Αμερική, ο οποίος, εκτός των άλλων είχε στραμμένο το βλέμμα του στη Μέση Ανατολή (και μαζί με αυτόν, το Αμερικανικό Κράτος). Οι Σιωνιστές τόσο των ΗΠΑ, αλλά και της Ευρώπης, ήδη από τα τέλη του 19ου αι., όταν τα έθνη διεκδικούσαν την πολιτειακή υπόστασή τους σε Βαλκάνια και έχοντας ήδη αρχίσει τα πρώτα κινήματα αυτοδιάθεσης στην Αίγυπτο, διεκδικούσαν τη δημιουργία πολιτειακής εστίας στην Ιερουσαλήμ όπου είχαν εγγενείς πολιτισμικές σχέσεις με αυτήν.

Οι Βρετανοί, απέναντι στην απαίτηση των Σιωνιστών, καθώς εκτός των άλλων επιδίωκαν να κρατούν εν υπνώσει την αμερικανική Διπλωματία στη Μέση Ανατολή, αποφάσισαν να δουν σε νέα πλαίσια την επιδίωξη των ισχυρών, οικονομικά Εβραίων. Ο Άγγλος ΥπΕξ, Άρθουρ Μπάλφουρ με ένα κείμενο που απευθυνόταν στον επικεφαλής του Διεθνούς Σιωνιστικού Κινήματος, Ρότσιλντ, αναγνώριζε το 1917, ότι μετά το πέρας του Μεγάλου Πολέμου θα ιδρυόταν εβραϊκή, πολιτειακή εστία στην Παλαιστίνη.

Ωστόσο, τα αραβικά, επαναστατικά κινήματα σε Μέση Ανατολή που ήταν σε αναβρασμό από το 1923 και μετά, πάγωσαν τη Διακήρυξη Μπάλφουρ για σχεδόν τρεις δεκαετίες με συνέπεια, αφενός το κείμενο να μένει κενό χαρτί, χωρίς να υπάρχει πρόθεση από τους Άγγλους και τη Διπλωματία της εποχής να κάνουν πράξη το περιεχόμενό του, αφετέρου δε, όταν το 1942 οι Εβραίοι της Αμερικής και της Μεγάλης Βρετανίας ζητούσαν την άμεση υλοποίηση του σχεδίου, για να σώσουν τους ομοθρήσκους τους από το Ολοκαύτωμα και τα κρεματόρια, ο τότε Άγγλος ΥπΕξ, σερ Λόυντ, έχοντας δώσει το 1936 την υπόσχεση στους Άραβες και κυρίως, τους Αιγύπτιους ότι δεν θα γίνει πράξη η Διακήρυξη Μπάλφουρ, δεν έδινε καμία σημασία στις παραινέσεις των Σιωνιστών για δημιουργία πολιτειακής εστίας των Εβραίων στην Παλαιστίνη.

Όμως, οι συνθήκες άλλαξαν, ιδίως μετά το 1945, καθώς μέσα από τα ιστορικά αρχεία (το Ιστορικό Αρχείο του Ελληνικού ΥπΕξ φέρει συγκεκριμένους φακέλους και κυρίως υπάρχουν οι αναφορές του Ελληνικού Πατριαρχείου Ιεροσολύμων) γίνεται εμφανές, ότι οι μεγάλες ευρωπαϊκές, κυρίως, δυνάμεις άρχισαν να δείχνουν ευαισθησία για τους εβραϊκούς πληθυσμούς με αφορμή τα ειδεχθή γεγονότα που βίωσαν κατά τον Β’ΠΠ, καθώς ουσιαστικά δεν επιθυμούσαν τους επιζώντες να τους επαναφέρουν στις κοινωνίες τους, γιατί οι ευρωπαϊκές δυνάμεις επιχειρούσαν την συνοχή των πληθυσμών τους σε εθνοτικά χαρακτηριστικά.

Έτσι, η Διεθνής Διπλωματία αποφάσισε να υλοποιήσει μετά από 30 χρόνια το σχέδιο Μπάλφουρ, ιδρύοντας το 1948, το Κράτος του Ισραήλ μέσα στο παλαιστινιακό έδαφος.

 

Από εκεί και πέρα, τα γεγονότα είναι γνωστά. Και ερχόμαστε στο σήμερα και το τώρα.

Αυτήν την στιγμή, μέσα σε ένα Κράτος που είναι επίσημα αναγνωρισμένο από τη Διεθνή Κοινότητα υφίστανται συγκρούσεις ανάμεσα σε δύο λαούς που φέρουν προαιώνιες συμπλεκτικές σχέσεις και που όμως η Διπλωματία τούς καταδίκασε να είναι διχασμένοι αιώνια.

Γιατί στο έδαφος που έφερε ένα όνομα ιστορικό, δηλαδή Παλαιστίνη, ιδρύθηκε ένα πολιτειακό μόρφωμα ενός άλλου λαού, που όμως δεν παύει βάσει Διεθνούς Δικαίου να φέρει δικαιώματα επί του εδάφους του, και ως εκ τούτου να προσπαθεί να το προστατεύσει, όπως αυτό θεωρεί. Δεν θα εξετάσουμε, αν όντως ή όχι, το Ισραήλ πράττει το σωστό απέναντι στους Παλαιστίνιους ή αν οι Παλαιστίνιοι έχουν το δικαίωμα να προκαλούν συγκρούσεις σε ένα πολιτειακό κατεστημένο, αν και φέρουν ιστορικούς και πολιτισμικούς δεσμούς με το έδαφος που διαμένουν.

Απλά στη βάση αυτών που θα πούμε, ο καθένας θα βγάλει τα συμπεράσματά του.

  1. Οι Ισραηλινοί εδώ και χρόνια εκτοπίζουν παλαιστινιακές ομάδες που κατοικούν στην παλαιά, κυρίως, πόλη των Ιεροσολύμων (αλλά και σε άλλες περιοχές). Οι εκτοπίσεις πληθυσμών αντίκεινται στο Διεθνές Δίκαιο και τις Διακηρύξεις του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του ανθρώπου.
  2. Όμως, τα Ιεροσόλυμα (και επικεντρώνομαι στη συγκεκριμένη πόλη, γιατί εκεί άρχισαν τα γεγονότα) ανήκουν στον πολιτειακό ιστό, που ήδη από το 1948 φέρει ως επίσημο όνομα, Κράτος του Ισραήλ.
  3. Οι Παλαιστίνιοι έπρεπε να βάλουν αυτήν την στιγμή ως δάχτυλο μέσα σε ένα Κράτος, έναν τρίτο παράγοντα, όπως είναι η Τουρκία, που μάλιστα αυτήν την περίοδο οι σχέσεις της με το Ισραήλ είναι ακραία πολωτικές;
  4. Μήπως, απέναντι σε αυτές τις παράνομες εκτοπίσεις που υφίστανται από τους Ισραηλινούς οι Παλαιστίνιοι, έπρεπε οι δεύτεροι να προστρέξουν στη βοήθεια κρατών, με τα οποία φέρουν κοινά εθνοφυλετικά χαρακτηριστικά, καθώς, εκτός των άλλων έχουν δει ότι το Ισραήλ με αραβικές χώρες έχουν υπογράψει τις Συμφωνίες του Αβραάμ; Μήπως, κάτω από το πλαίσιο αυτό, το Ζήτημά τους θα έμπαινε σε νέο πρίσμα;
  5. Τη δεδομένη στιγμή, το Ισραήλ περνά το πολιτικό και πολιτειακό Ρουβίκωνά του, μια και ο Νετανιάχου είναι υπηρεσιακός πρωθυπουργός και ως εκ τούτου επικρατεί πολιτική αστάθεια στο εσωτερικό του. Ακόμα και δίκιο να έχουν οι Παλαιστίνιοι, ο τρόπος που διαμορφώνουν αυτήν την στιγμή την πάλη τους, φανερώνει ότι θέλουν την πλήρη αποσταθεροποίηση του Ισραήλ.
  6. Οι Παλαιστίνιοι όφειλαν να προστρέξουν σε ένα κράτος που ανέκαθεν τους είχε υπό την σκέπη του, και που το έκαναν πέρα, για να βάλουν στη θέση του, την Τουρκία, με την οποία όχι μόνο δεν φέρουν πολιτισμικά χαρακτηριστικά, αλλά τους χρησιμοποιεί. Έπρεπε να καταφύγουν στη βοήθεια της Αιγύπτου, μια και η Αίγυπτος με το Ισραήλ έχουν αναπτύξει διπλωματικές σχέσεις που στηρίζονται, ως φαίνεται,στο σεβασμό και την πολιτική εκτίμηση.

Τα γεγονότα στο Κράτος του Ισραήλ θλίβουν όλους τους Έλληνες. Το Ελληνικό ΥπΕξ με την ανακοίνωση που εξέδωσε προχθές, δείχνει πόσο η Ελλάδα πονά για τους δυο λαούς που τους θεωρεί φίλους της.

 

*Η Δρ Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός- Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, ερευνήτρια της ίδιας Σχολής, Εξωτερική Συνεργάτιδα της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου και μέλος και ερευνήτρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.).

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024