30/03/2024

Το Ισλάμ στις Δυτικές κοινωνίες: από το αφήγημα της ένταξης στο αφήγημα της παράλληλης συνύπαρξης

Γράφει ο δρ Δημήτρης Γκίκας 

 


Σ’ ένα άρθρο του Economist, αναφέρθηκε ότι στη Βρετανία έχει αρχίσει να διαμορφώνεται ένα είδος  κοινωνικής συγκρότησης που χαρακτηρίζεται από παράλληλες, μη συγκοινωνούσες δομές. Οι μουσουλμανικές και οι μη μουσουλμανικές κοινότητες, καθώς αδυνατούν να συγχρωτιστούν, παραμένουν σε καθεστώς πλήρους διαχωρισμού εντός μιας κρατικής υπόστασης. Προφανέστατα, το αφήγημα περί προσαρμογής και ένταξης πνέει τα λοίσθια και στη θέση του έχει αρχίσει να «ράβεται» το αφήγημα της παράλληλης «συνύπαρξης».

Ο γνωστός Γερμανός φιλόσοφος Γ. Χάμπερμας είχε «προβλέψει» αυτό το είδος του αφηγήματος. Η άναρχη μετανάστευση, είχε υποστηρίξει, οδηγεί διαφορετικούς ανθρώπους από εντελώς διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα να διαβιούν σε συνθήκες ασύνδετων μεταξύ τους κοινωνικών δομών. Ονόμασε αυτό το είδος διαβίωσης «πληθυσμιακές νησίδες», θέλοντας να περιγράψει ακριβώς την αδυναμία να εξευρεθούν ενιαία χαρακτηριστικά και κοινοί στόχοι που θα προσέδιδαν σ’ αυτούς τους ανθρώπους μια συγκεκριμένη πολιτική «ταυτότητα». Με αυτόν τον τρόπο, συνέχισε ο Χάμπερμας, οι άνθρωποι αυτοί παραμένουν ες αεί διαχωρισμένοι, διασκορπισμένοι, εύκολα ελεγχόμενοι και με αδυναμία να διαμορφώσουν συμπαγείς κοινωνικές ομάδες που θα μπορούν να διεκδικούν, για παράδειγμα, εργασιακά δικαιώματα.

Αν επεκτείνουμε το σκεπτικό αυτό, οι «παράλληλες» και ασύνδετες αυτές κοινωνικές δομές όχι μόνο θα παραλύουν την κρατική μηχανή, η οποία θα αδυνατεί να βρίσκει τρόπους να εξειδικεύει τις υπηρεσίες που παρέχει ανάλογα με τις διαφορετικές απαιτήσεις της κάθε ομάδας, αλλά ταυτόχρονα θα την φέρνουν πολύ συχνά στη δυσάρεστη θέση να αντιμετωπίζει βίαιες συγκρούσεις που θα προκύπτουν μεταξύ αυτών των ομάδων. Ολόκληρο το κράτος θα κάθεται πάνω σε μια πυριτιδαποθήκη, έτοιμη να τιναχτεί στον αέρα.

Οι κοινωνίες αυτού του είδους θα αναγκαστούν, με τον καιρό, να ζουν σε μια κατάσταση τρόμου και οι λύσεις που θα ευαγγελίζονται κάποιοι δεν θα είναι άλλες από ολοκληρωτικές κι ανελεύθερες. Σκοταδισμός, μίσος, φόβος και απολυταρχικά καθεστώτα (τα οποία, βεβαίως θα αυτοαποκαλούνται «δημοκρατικά») είναι το μέλλον αυτών των κοινωνιών.

Κι όμως, ακόμα εξακολουθούν κάποιοι να μην αντιλαμβάνονται πού οδηγούμαστε. Κάποιοι εξακολουθούν να επιδεικνύουν έναν απίστευτα δουλοπρεπή θαυμασμό για τη μουσουλμανική θρησκεία, να εγκαλούν όλους τους υπόλοιπους που αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό την εισβολή της ως φασίστες, ακραίους ή απομονωτιστές, να «κηρύττουν» υποκριτικά τον σεβασμό στις θρησκευτικές πεποιθήσεις της μουσουλμανικής κοινότητας, ενώ την ίδια στιγμή εγκαλούν την Ελληνική Εκκλησία όταν κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την υπογεννητικότητα των Ελλήνων. Κάποιοι εξακολουθούν, με το αζημίωτο, να λειτουργούν ως σύγχρονοι δουλέμποροι, μεταφέροντας  παράνομους μετανάστες που στην πλειοψηφία τους – καθόλου τυχαία – ανήκουν στο ισλαμικό θρησκευτικό δόγμα, οι οποίοι στη συνέχεια προωθούνται – πολλές φορές «υπόγεια» και πάντα με το αζημίωτο  – στις τοπικές κοινωνίες, δημιουργώντας πλείστα προβλήματα σ’ αυτές.

Η μουσουλμανική θρησκεία συνιστά μια εντελώς διαφορετική πολιτισμική υπόθεση. Δεν μπορεί να χαρακτηριστεί, τουλάχιστον με όρους δυτικής πολιτικής σκέψης, ούτε «φιλελεύθερη», ούτε «ανεκτική». Η διαφορά της με άλλες θρησκείες είναι ότι αυτή η απουσία ανεκτικότητας προς κάθε τι διαφορετικό αποτελεί συστατικό και θεμελιώδες στοιχείο του δόγματός της. Αν για τον Χριστιανισμό οι Σταυροφορίες υπήρξαν μια παρέκκλιση και καταδικάστηκαν συλλήβδην, για τον Ισλαμισμό η έννοια «τζιχάντ» (πόλεμος κατά των απίστων) είναι μέρος της δογματικής της ταυτότητας. Το ίδιο ισχύει και για τη θέση της γυναίκας, για την είσδυση της θρησκείας σε κάθε πολιτικό και κοινωνικό κομμάτι του καθημερινού βίου των πιστών της κ.ο.κ.. Με αυτόν τον τρόπο αυτοπροσδιορίζεται ως θρησκεία και ως πολιτισμική οντότητα.

Δικαίωμά της. Ο αυτοπροσδιορισμός και η αυτοδιάθεση είναι ένα απόλυτα σεβαστό δικαίωμα. Όταν, όμως αυτός ο αυτοπροσδιορισμός και η αυτοδιάθεση απειλεί τον αυτοπροσδιορισμό και τη διάθεση άλλων, παύει να είναι σεβαστός και αυτομάτως μετατρέπεται σε μια εχθρικά διακείμενη πολιτιστική και πολιτική οντότητα. Σ’ αυτήν την περίπτωση, δικαίωμα των υπολοίπων είναι να αμυνθούν – με κάθε τρόπο, αν χρειαστεί.

Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι γεμάτη από παραδείγματα πολιτισμών που αντιμετώπισαν την εισβολή άλλων, είτε πολιτιστικά, είτε πολιτικά-στρατιωτικά, είτε οικονομικά. Όσοι αντιστάθηκαν, δεν το έκαναν από μίσος προς τους εισβολείς, αλλά από την πεποίθηση ότι έπρεπε να διαφυλάξουν τις δικές τους αξίες, τη δική τους πολιτική και πολιτιστική ταυτότητα και ύπαρξη. Όσοι δεν το έπραξαν αυτό, υποδουλώθηκαν, εκπολιτίστηκαν βίαια και, τελικά, εξαφανίστηκαν. Αυτή ήταν η επιλογή τους, αυτή και η μοίρα τους…

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024