ΝΑΤΟ χωρίς την Τουρκία;

Γράφει ο Δημήτριος Τσαϊλάς*

Αρκετοί αναρωτιούνται αν το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να είναι σε καλύτερη θέση χωρίς την Τουρκία ως μέλος της συμμαχίας.

Οι ΗΠΑ εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν την προσπάθεια να ενθαρρύνουν τις γεωπολιτικές σχέσεις που διατηρούν με την Τουρκία προσανατολισμένες προς το Βορειοατλαντικό άξονα. Αυτές εκτιμάται ότι θα περιλαμβάνουν βοήθεια στην άμβλυνση των εντάσεων με την Ελλάδα στο Αιγαίο, στη ροή των προσφύγων καθώς και την επίλυση του Κυπριακού με την προϋπόθεση να μη διαταραχθεί η ισχυρή σχέση με το Ισραήλ, να προστατευθούν οι Κούρδοι της Συρίας και να αποδεχτούν το καθεστώς της Ιερουσαλήμ. Επίσης εκτιμάται ότι θα βοηθήσουν προς την κατεύθυνση μειώσεως της εντάσεως με τους σουνίτες Άραβες, οι οποίοι αισθάνονται ότι απειλούνται από τις τουρκικές κινήσεις και την ευθυγράμμιση τους με το Ιράν.

Για εμάς φαίνεται πολύ αληθοφανές, αν όχι οφθαλμοφανές, ένα σενάριο στο οποίο η Τουρκία όταν πιεστεί σε σημείο θραύσης ατλαντικών σχέσεων, θα επιλέξει να εξάγει τα πολιτικά και οικονομικά προβλήματα της μέσω εντάσεων, κυρίως στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, εναντίον του Ελληνισμού. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι αεροναυτικές μας δυνάμεις, ιδιαίτερα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο είναι γνωστές και υποθέτουμε ότι το ΝΑΤΟ θα τηρήσει ουδετερότητα επειδή δεν επιθυμεί τη σύγκρουση με τη Ρωσία, οπότε σε μια πιθανή σύγκρουση θα χάσουμε τα περισσότερα, εάν όχι όλα, προτού υπάρξει επαρκής συμμαχική κινητοποίηση. Συνεπώς, η επόμενη κίνηση μας θα ήταν να προετοιμαστούμε για μια σημαντική αεροναυτική αντεπίθεση στο Αιγαίο και ταυτόχρονα με μια στρατιωτική στην περιοχή της Θράκης. Με τη σειρά της, η ηγεσία της Τουρκίας, έχοντας επίγνωση της μειονεκτικής τους θέσης να αντιμετωπίσουν μια πλήρως προετοιμασμένη επίθεση με ίσους όρους στην εγγύς περιοχή μας, λόγω κυρίως της απασχόλησης στο Συριακό και Κουρδικό πεδίο μαχών, θα επιδιώξει να αποτρέψει τις σοβαρές επιθετικές ενέργειες για να καταλήξει σε ευνοϊκή διπλωματική διευθέτηση. Σε αντίθετη περίπτωση, η Άγκυρα θα συγκεντρώσει τις σχετικά περιορισμένες δυνάμεις της στα στρατιωτικά αδύνατα σημεία της, και εδώ ξεκινά πραγματικά το θέμα μας για προβληματισμό.

Τίποτα δεν θα είναι εύκολο ή χωρίς κόστος. Αλλά θα ήταν μια τεκτονική αλλαγή με τεράστιες διαστάσεις αν η Τουρκία απομακρυνθεί από το ΝΑΤΟ. Είμαστε σε κίνδυνο και πρέπει να δούμε πως μετατοπίζεται το γεωπολιτικό πάζλ, και χρειαζόμαστε ένα στρατηγικό σχέδιο για να ενισχύσει την αποτρεπτική μας ισχύ. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να κρατήσουμε τα μάτια μας ανοικτά όσον αφορά την στρατηγική αξία της Τουρκίας και να αφήσουμε κατά μέρος τις αναλύσεις ακροβασίας. Ο Ερντογάν γίνεται πιο αυταρχικός και έρχεται πιο κοντά προς τη Ρωσία και το Ιράν, κάθε μέρα. Αλλά αν βρεθεί η Τουρκία έξω από το ΝΑΤΟ θα κάνει τα πράγματα χειρότερα, αφού θα είναι σαν ένα φορτηγό που τρέχει στην εθνική οδό με σπασμένα φρένα, γι’ αυτό πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για κάθε ενδεχόμενο.

*Ο Υποναύαρχος Δημήτριος Τσαϊλάς δίδαξε επί σειρά ετών στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως καθώς και της Στρατηγικής και Ασφάλειας, σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου, είναι μέλος και ερευνητής του Ινστιτούτου για την Εθνική και Διεθνή Ασφάλεια.