28/03/2024

Τα στρατηγικά σενάρια γύρω από το Κουρδικό ζήτημα.

Μόσχα
Πάνος Ιγνατίου.

 

 

Ο πόλεμος του Ταγίπ Ερντογάν κατά των Κούρδων έχει ανοίξει ακόμα έναν ασκό του Αιόλου στη Μέση Ανατολή και διαφαίνεται πως δεν πρόκειται για ένα πυροτέχνημα μόνο προεκλογικό, αλλά αποτελεί τα πρώτα στάδια μιας παρατεταμένης σύγκρουσης στην συγκεκριμένη περιοχή, με επιπτώσεις στους 5 βασικούς παίκτες της, που είναι η Τουρκία, το Ισραήλ, το Ιράν, η Ρωσία και οι ΗΠΑ και θα ολοκληρωθεί ίσως μετά από τρία χρόνια. Είναι ακόμα πιθανόν μέσα σε πολύ σύντομα χρονικό διάστημα να προκληθεί μεγάλη ανάφλεξη.

Στόχος της Τουρκίας του Ταγίπ Ερντογάν είναι να χτυπήσει με ένα σμπάρο τρία τρυγόνια και εμπλέκει τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ από τη Βάση του Ιντσιρλίκ, σε μια περιοχή που ακόμα δεν θέλουν να εμπλακούν στρατιωτικά. Δεν συμβαίνει το αντίθετο. Δεν έσυραν ακόμα οι ΗΠΑ την Τουρκία στη μάχη, αλλά η Τουρκία θέλει να σύρει τους δυτικούς στη μάχη. Ο Τ Ερντογάν με μαεστρία έφερε τις ΗΠΑ σε απευθείας σύγκρουση με το ISIS και δοκιμάζει τις προθέσεις της με τους Κούρδους. Προφανώς, η Τουρκία θέλει να εμποδίσει τους Κούρδους της Συρίας να συνενώσουν τα καντόνια και της περιοχές με το βόρειο Ιράκ και να δημιουργήσουν μια κουρδική ελεγχόμενη περιοχή, κάτι που θα ενέπνεε του Κούρδους της Τουρκίας να ακολουθήσουν με πιο έντονο τρόπο. Αντίθετα, η Τουρκία στην περιοχή αυτή θέλει ένα ισχυρό ισλαμικό κράτος που θα συνεχίσει να πολεμά τους Κούρδους. Με αυτό τον τρόπο θα έχει λόγο στην αναδιαμόρφωση της  Συρίας και της Νέας Μέσης Ανατολής με όραμα την επιστροφή της στην περιοχή μετά από απουσία 100 χρόνων. 


Δεν βομβαρδίζει όμως στην εκστρατεία αυτή το Ισλαμικό Κράτος αφού είναι ο κρυφός χορηγός του μαζί με το Κατάρ, ενώ μαζί και η Σ Αραβία θέλουν την απομάκρυνση του Μ Α Άσαντ, και αφήνει τις ΗΠΑ να καταπολεμήσουν τo Ισλαμικό Κράτος, το οποίο όμως ανέχονται μαζί και συμβάλλουν επίσης στην ανατροπή τoυ Άσαντ.

Τα σχέδια της Τουρκίας.

Η θέση της Τουρκίας με αναπτυσσόμενο το κουρδικό κίνημα όπως αυτό προέκυψε μετεκλογικά δεν είναι βιώσιμη και πιάστηκε ανάμεσα σε ένα διπλό δίλημμα. Το πρώτο είναι οι ανταγωνιστικές εθνικιστικές κουρδικές έξαρσεις αλλά και οι αντικυβερνητικές εκφράσεις οι οποίες εκλαμβάνουν μεγαλύτερη ένταση στο εσωτερικό εξαιτίας ακριβώς της κουρδικής εκστρατείας που άρχισε στην περιοχή. Ο Τ Ερτογαν είχε προγραμματίσει την επίθεση κατά των Κούρδων και με αυτό τον τρόπο πυροδοτεί εθνικιστική έξαρση για να εξασφαλίσει την υποστήριξη προς το AKP που θα επιτρέψει να σαρώσει στις επόμενες εκλογές και με αυτή την τακτική έχει ελπίδες. Ωστόσο δημιουργεί μια επικίνδυνη βαλβίδα πολιτικής πίεσης στην κοινωνία που είναι πιθανόν να αναπτύξει αντικυβερνητική ένταση με κοινωνικά κινήματα στη χώρα που θα μπορούσαν να διαχυθούν και να καταστρέψουν τις εκλογικές του ελπίδες. Ένα κόμμα μπορεί να συνεγαστεί σιωπηλά με το κόμμα των λαών μέσα από το οποίο έχουν οι κούρδοι την κύρια εκπροσώπηση και αυτό είναι πιθανόν να προκαλέσει απώλειες ψήφων από το AKP. Η αλαζονική πολιτική του Τ Ερντογάν στην εσωτερική διαχείρηση δεν φαίνεται να ικανοποιεί ούτε το Εθνικιστικό κόμμα. Η πολιτική των μηδενικών προβλημάτων που κατέληξε να προκαλέσει προβλήματα με τους κεμαλικούς αλλά και τους ισλαμιστές του Φ Γκιουλέν διαταραξε σοβαρά την εσωτερική πολιτική συγκυριά αλλά και προκάλεσε σωρεία προβλημάτων με τους γείτονες της χώρας και ανέδειξε το πρόσωπο του αλαζονικού Ερτογάν. Οι τούρκοι γενικά είναι ένας λαός με γήινη σοφία και δεν θα επιχερήσουν να καταστρέψουν τη χώρα τους και βεβαίως αυτά είναι σενάρια και πιθανόν να έχουν ήδη συμφωνήσει στην επιστροφή ενός ισχυροποιημένου Ερτογάν μετα τις εκλογές του Φθινοπώρου ή ακόμα και να τον αντικαταστήσουν αν κρίνουν ότι έχει ολοκληρώσει τον κύκλο της προσφοράς του στη χώρα. Είναι ακόμα πιθανόν να σχηματίσει κυβέρνηση ο Α Νταβούτογλου αλλά παραμένει ζηττούμενο αν ο Τ Ερτογάν θα προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις χωρίς Συνταγματικές εκτροπές…


Τα προγούμενα χρόνια η οικονομία της Τουρκίας βρισκόταν σε πολύ καλύτερη θέση από τη σημερινή και το τελευταίο διάστημα οι πολίτες άρχισαν τα παράπονα και τη δυσφορρία από τον πληθωρισμό και αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Αν μέσα από μια εκλογική διαδικασία εξέλθει το κουρδικό κόμμα ισχυροποιημένο ή χωρίς μεγάλες απώλειες τότε θα εισπράξει μια δεύτερη καταστροφική πολιτική ήττα και θα είναι το τέλος των ονείρων του για την μετατροπή της χώρας σύμφωνα μετο όραμα του. Το άλλο δίλημμα έχει σχέση με την εμπιστοσύνη του λαού από τις τακτικές του με στρατιωτικά μέσα που αποσταθεροποιούν την Τουρκία μπροστά σε μια οικονομική ύφεση που διαφαίνεται στον ορίζοντα και ενισχύει την εθνικιστική έφεση στη χώρα και θα πρέπει « πρώτα να τελειώσει με αυτό που άρχισε» με τους Κούρδους στην Τουρκία στη Συρία το Ιρακ δια φορετικά κινδυνεύει να παραλύσει την πολιτική του στο σημείο της ατέλειωτης σύγκρουσης και θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει το σύνολο της πολιτικής του κατά της Συρίας και του Μ Αλ Άσαντ.


 Αυτό θα επέφερε αναδιοργάνωση των κούρδων σε όλοκληρη την περιοχή με περισσότερο θαραλλέα βήματα και μεγαλύτερα προβλήματα για τον τουρκικό στρατό στην ανατολική Τουρκία. Αυτό θα ήταν πισώπλατη μαχαιρία για τον ίδιο. Αυτά ανησυχούν και τους τούρκους πολίτες από την κουρδική εκστρατεία. Με αυτό τον τρόπο θα αναιρέσει το εθνικιστικό όφελος που θα έχει στις επόμενες εκλογές. Διαφορετικά θα πρέπει να εγκαταλείψει το σχέδιο του για τη Συριακή εκστρατεία και αυτό θα τον οδηγούσε σε πολύ καυτά νερά στη σχέση του με τις ΗΠΑ.

Η Διεθνής Πολιτική ίντριγκα με την κουρδική εκστρατεία.

Η κρίση στην περιοχή κοντά στα σύνορα της Τουρκίας του Ιρακ της Συρίας και του Ιραν από την «κουρδική εκστρατεία» επενεργεί έντονα για όλους τους παίχτες στην Διεθνή πολιτική ίντργκα αλλά και στις γειτονικές και εμπλεκόμενες στην κρίση χώρες. Φέρνει τις ΗΠΑ αντιμέτωπες με τις υποσχέσεις που έδωσαν στους κούρδους αλλά δημιουργεί μεγαλύτερη ορμή και ταχύτητα στην ανατροπή του Ασαντ και την φέρνει ξανά αντιμέτωπη με τη Ρωσία που θα αντιδράσει σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο αν δεν βρεθεί πρώτα πολιτική λύση για τη Συρία. Πιθανή ανατροπή του Ασαντ θα προκαλέσει μτην αντίδραση πλέον όλων των υποστηρικτών του στη χώρα και θα πάρουν αυτοί τα όπλα και ο πόλεμος θα εξαπλωθεί και στο Λίβανο αλλά πιθανόν και στην Ιορδανία.

Το βλέμμα του Ισραήλ.

Το βλέμμα του Τελ Αβιβ είναι στραμμένο με μεγάλο ενδιαφέρον για την περιοχή και σύφωνα με ένα σχέδιο που παρουσιάσε ο Oden Yinon δημοσιογράφος και πρώην αξιωματούχος του ΥΠΕΞ του Ισράηλ και αφορούν το «Τουρκικό Κουρδιστάν» και στη διαφύλαξη του αγωγού BTC που προμηθεύει το Ισραήλ με το 40% των αναγκών του σε πετρέλαιο. Εξάλλου το Ισραήλ έχει θερμές σχέσεις με του Κούρδους του Ιράκ και τους θεωρεί συμμάχους της Δύσης και θα μπορεί μελλοντικά να επεκτείνει την επιρροή του προς το Ιράκ. Άλλωστε το Ισραήλ τοποθετήθηκε θετικά στην ανεξαρτησία των Κούρδων του Ιράκ και αυτή την πολιτική υπεραξία μπορεί να την αξιοποιήσει στο μέλλον. Με βάση αυτό το σχέδιο η πολιτική ίντριγκα και τα συμφέροντα του Ισραήλ είναι πολύ βαθύτερα να αποσπασιοποιήσει όλους τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς από τα εδάφη του και η μέθοδος των αποσχιστικών διαιρέσεων των πληθυσμών είναι αποδοτική. Το σχέδιο για ένα «Γεωπολιτικό Ισραήλ» είναι απλό όσο και η ιδέα του : Ένα νέο φιλοδυτικό σχήμα που αναδύεται γύρω από τα σύνορα του , εγκατεστημένο στη Μ Ανατολή θα επιστρέψει στο Ισραηλ και στις ΗΠΑ να αυξήσουν την επιρροή στην περιοχή και στην συνέχεια να υπονομεύσουν ακόμα περισσότερο τη Συρία το Ιρακ και το Ιράν. Σε αυτό το πλαίσιο η Τουρκία αναζητεί ρόλο για να δεν ενταχθεί σε αυτά τα σχέδια και τουλάχιστον να αποτελέσει ενεργειακό κόμβο στην περιοχή .
Με αυτή την στρατηγική Ισραήλ και ΗΠΑ θα αποκόψουν τη σύνδεση Τεχεράνης και Δμασκού περνώντας μέσα από τη Βαγδάτη.

Το βλέμμα του Ιράν.

Το Ιράν θέλει να έχει ηγετικό ρόλο στην περιοχή όπως και το Ισραήλ και έχει ενεργειακά κίνητρα τα οποία το υποχρεώνουν να έχει θετική στάση και σχέση απέναντι στους Κούρδους της Τουρκίας αν και διαφορετικής υφής από το Ισραήλ. Δεν υπάρχει όμως κάποια σημαντική ενεργειακή υποδομή μεταξύ τους ( Εκτός από το νεοσύστατο Ταμπρίζ – Αγκυρα ) αλλά οι μελλοντικές προοπτικές καθοδηγούν την ηγεσία του Ιράν. Στην Ε.Ε υπάρχει ενθουσιασμός σχετικά με την πρόταση του Ιράν να προμηθεύσει με πολύ μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου μέσω Linkup στον νότιο διάδρομο μέσω του αγωγού ΤΑΝΑΡ από την ίδια περιοχή διέλευσης του αγωγού BTC που ανατίναξαν πρόσφατα….Το Ιραν ακόμα μπορεί να ελπίζει ότι μέσω Τουρκμενιστάν τουρκικού αγωγού που προμηθεύει στον ΤΑΝΑΡ θα στέλνει φυσικό αέριο στην Ε.Ε. Για αυτό έτρεξε η Τουρκία και υπέγραψε συμφωνία με το Τουρκμενιστάν για ενεργαική συνεργασία ακόμα πριν αρθούν οι κυρώσεις στο Ιραν ενώ ακόμα δεν έχει διευθετηθεί το θέμα της Κασπίας θάλασσας με την οριοθέτηση. Το Ιραν θέλει ένα σταθερό σύνορο με την Τουρκία για να διευκολυνθούν οι οικονομικές συναλλαγές μεταξύ των δυο χωρών και κατ’επέκταση ανάμεσα στο Ιράν και την Ε.Ε. Για αυτό το Ιράν θέλει να διατηρήσει καλές σχέσεις και με την Τουρκία και με τους Κούρδους και δεν είναι προς το συμφέρον του Ιράν να υποκινήσουν ένα από αυτούς και να ξεσηκωθούν οι κούρδοι στο Ιράν. Ήδη έγινε αναφορά για μια «δοκιμαστική περίοδο λειτουργίας στο Μαχαμπαντ» ! Αυτό το αισιόδοξο σενάριο μπορεί να είναι ακόμα μακριά αφού προυπόθεση ειναι να σταματήσει η παρατεταμένη στρατιωτική εκστρατεία και μέχρι τότε το Ιραν θα καθορίζει τις διπλωματικές του κινήσεις για να μην διαταραχθεί η ειρήνη. Πιθανόν το Ιραν να προτιμά μια ενωμένη Τουρκία που θα διευκολύνει τα οικονομικά , εμπορικά και ενεργειακά σχέδια του στο μέλλον. Ωστόσο η χαοτική πολιτική που εξαπέλυσαν οι ΗΠΑ για τη διαμόρφωση της Νέας Μέσης Ανατολής να εξανγκάσει το Ιράν να αναπροσαρμόσει τα σχέδια του. Το Ιραν είναι ανήσυχο για το κουρδικό είτε πρόκειται για τη Συρία είτε πρόκειται για το Ιράκ καθώς θα μπορούσαν να μετατραπούν σε προτεκτοράτα της Δύσης και να απειλήσουν ξανά τον ηγετικό ρόλο που επιδιώκει ή ακόμα και την ύπαρξη του και τις προθέσεις του να διατηρήσει την σταθερότητα γύρω από τα σύνορα του. Η κουρδική εξέγερση θα εμποδίσει ρεαλιστικά τα σχέδια του Ιράν να μετατραπεί σε κόμβο κατά μήκος της Κίνας στο Νέο Δρόμο του Μεταξιού καθώς η δημιουργία ενός κουρδικού αναξιόπιστου κράτους που θα ελέγχουν οι ΗΠΑ θα μετατραπεί για το Ιραν σε νέα Ουκρανία όπως έγινε για τη Ρωσία.

Το παιχνίδι των ΗΠΑ.



Οι ΗΠΑ παίζουν ένα διπλής όψης παιχνίδι με την Τουρκία και τους Κούρδους αλλά όποια και αν είναι η έκβαση του θα είναι οι ΗΠΑ που θα έχουν το μεγαλύτερο κέρδος. Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τους Κούρδους που βρίσκονται κάτω από τη σημαία της καταπολέμησης του ISIS προκειμένου να πιέσουν την Τουρκία σε μια στρατιωτική επιχείρηση κατά της Συρίας με τους όρους της Ουάσιγκτον. Μέχρι τώρα η Τουρκία δεν δάγκωσε το δόλωμα ελπίζοντας να κρατήσει την πυρκαγιά έξω από τα σύνορα της και να εξασφαλίσει τους πλέον ευνοϊκούς όρους αυτής της παραγγελίας των ΗΠΑ. Τελικά αποδείχθηκε ότι το Κουρδικό πρόβλημα μεγάλωσε και άρχισε η συνένωση των καντονιών στη Β Συρία και στο Ιράκ. Η πολύνεκρη επίθεση που έδωσε την αφορμή για την επίθεση είναι πολύ πιθανόν να αποτελεί έργο των μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας. Η θέση των ΗΠΑ στη σύγκρουση είναι τα μέγιστα Μακιαβελική. Υποστηρίζει τους Τούρκους που μάχονται κατά του PKK αλλά είναι χορηγός όπλων του PYG που είναι οι πολιτοφύλακες κούρδοι της Συρίας που συνεργάζονται με τους κούρδους του Ιράκ και γνωρίζουν ότι τα πολεμοφόδια που τους παραχωρούν θα φτάσουν με συνδεδεμένα μέλη τους και στο PKK για να πολεμήσουν την Τουρκία ! Αυτή η κυκλική κίνηση δεν είναι τυχαία καθώς είναι μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου των ΗΠΑ. Από τη μια θέλει να διαπιστώσει πόσο μακριά κατά μήκος της Τουρκίας μπορεί να τραβήξει την εισβολή στη Συρία με τις δυνάμεις που υποστηρίζει ή θα μπορεί στη συνέχεια να αντιστρέψει την υποστήριξη του προς την Άγκυρα και να προσπαθήσει να μεταστρέψει όλες τις κουρδικές ομάδες εναντίον της προκειμένου να αρχίσει  ο επίσημος διαμελισμός της Μ Ανατολής και να γεννηθεί το « Γεωπολιτικό Ισραήλ» του Κουρδιστάν που είναι πολύ πιθανόν να επεκταθεί μέχρι και το Ιράν. Οι ΗΠΑ είναι πιθανόν να χειρίζονται τον Τ Ερντογάν ως ένα μαινόμενο ταύρο που εξελίχθηκε σε επικίνδυνο θηρίο για όλους. Οι κούρδοι αποτελούν το κόκκινο πανί στο οποίο πρόβαλαν μπροστά του για να επιτεθεί και να διαπιστώσουν μέχρι που μπορεί να φτάσει τις επιδιώξεις του στη Μ Ανατολή. Βεβαίως του υποσχέθηκαν μια εξωπραγματική επιστροφή στην Μ Ανατολή όπως του υποσχέθηκαν και μια εξωπραγματική ένταξη στην Ε.Ε αλλά θέλουν να χρησιμοποιήσουν την Τουρκία για την υλοποίηση των δικών τους σχεδίων. Η Τουρκία έχει στα χέρια της τη Συνθήκη των Σεβρών και της Λοζάνης αλλά είναι ακόμα άγνωστες οι προθέσεις των Δυτικών για το μέλλον…. 


Με απλά λόγια οι κούρδοι είναι η βορρά των κανονιών που χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ για να δελεάσουν τον Τ Ερτογάν στη Συρία. Αν στη μονομαχία με τον Ταύρο ο Ερτογάν στραφεί εκτός των δικών τους όρων θα γυρίσουν τον ταύρο πίσω και οι κούρδοι θα επιτεθούν για να προκαλέσουν ένα χαώδες πλήγμα κατά της Τουρκίας το αποτέλεσμα της οποίας θα είναι το Ανεξάρτητο Κουρδιστάν. Από τον ίδιο τον Ερτογάν και τους συνεργάτες του εξαρτάται πως θα χειριστούν τον ταύρο στη μονομαχία εντός της χώρας και εκτός.
Μέχρι τότε οι ΗΠΑ θα περιμένουν και θα ενεργούν με βάση την εξέλιξη των γεγονότων και θα καθοδηγούν το σενάριο σε δυο αναμενόμενες win- win νίκες της εξωτερικής της πολιτικής. Είτε να εξαναγκάσει την Τουρκία να εισβάλει στη Συρία και να αγνοεί στη συνέχεια τις απαιτήσεις των κούρδων είτε θα γεννηθεί το Ανεξάρτητο Κουρδιστάν με την προ υπόθεση ότι δεν θα έχουν καλές σχέσεις με το Ιράν για να συνεχίσουν το παιχνίδι της αποσταθεροποίησης αργότερα.

Η Ρωσία με το βλέμμα στη Συρία.

Για τη Συρία η συγκυρία είναι πλέον εξαιρετικά δύσκολη και αυτή την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη η τελευταία ίσως προσπάθεια της Ρωσία να σώσει τη χώρα για να μην έχει την τύχη της Λιβύης. Η Σ Αραβία επιθυμεί την ανατροπή του Μ Α Άσαντ όπως και η Τουρκία και οι διπλωματικές προσπάθειες του ΥΠΕΞ της Ρωσίας επικεντρώνονται στο Καταρ στη Σ Αραβία στην Ιορδανία στη Συριακή αντιπολίτευση και στις ΗΠΑ. Η Ρωσία είναι αντίθετη με την ανατροπή Άσαντ και συνεχίζει τις προσπάθειες για να εξευρεθεί πολιτική λύση. Μπορεί να θεωρεί ότι ο Άσαντ είναι αναξιόπιστος διεθνώς αλλά είναι βέβαιο ότι πρέπει να παραμείνει σε μια μεταβατική περίοδο μέχρι να υπάρχει ειρήνη στη χώρα. Μαζί με το Ιράν ζητούν μια εκστρατεία κατά του ISIS από τη διεθνή συμμαχία και υπάρχει και πρωτοβουλία του Ιράν για αυτό το θέμα. Η Ρωσία θεωρεί ότι είναι πολύ πιθανόν μέσα σε μερικά λεπτά να προκληθεί μεγάλη ανάφλεξη στην περιοχή και για αυτό πριν φτάσουν τα γεγονότα εκεί κρίνει ότι πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος αυτό το ενδεχόμενο και με διπλωματικά μέσα. Δεν αποκλείεται πάντως να μεταφέρει στρατεύματα στη Συρία για να αποτρέψει τέτοιο ενδεχόμενο επίθεσης. Σε ένα τέτοιο σενάριο το πρόβλημα θα επιστρέψει στην Τουρκία πιο έντονο. Αλλά και πάλιν η Ρωσία δεν θέλει την αποσταθεροποίηση στη Τουρκία καθώς είναι πιθανόν η πυρκαγιά να φτάσει στον Καύκασο και να εξαπλωθεί σε άλλες μουσουλμανικές περιοχές της Ρωσίας ενώ μαζί με τον Τ Ερτογάν έχουν συμφωνήσει στην κατασκευή του Βαλκανικού αγωγού και την κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου στο Άκιουγιου. Το Γεωπολιτικό παιχνίδι με τη φωτιά πάντως βρίσκεται σε καθοριστική καμπή.

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024