Είναι βέβαιο ότι θα επικυρωθεί η συμφωνία Αθηνών-Σκοπίων;

Του Κώστα Ράπτη

Ο ιδιόμορφος πόλεμος τον οποίο κήρυξε ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Γκιόργκε Ιβάνοφ απέναντι στην κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ ευθύς μόλις έγινε γνωστή η κατ’ αρχήν συμφωνία Αθηνών και Σκοπίων για το ονοματολογικό καταδεικνύει τα μεγάλα προβλήματα, πολιτικά και διαδικαστικά, που παραμονεύουν βορείως των συνόρων και ενδέχεται να εκτροχιάσουν και τη διαδικασία επικύρωσης, αλλά και την πολιτική σταθερότητα της γειτονικής χώρας.

Άλλωστε, είναι αυτή που καλείται εφεξής να κάνει τα περισσότερα βήματα, αναμορφώνοντας εν μέρει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόταν και προσδιόριζε τον εαυτό της.

Το κείμενο που δημοσιοποιήθηκε την Τετάρτη προβλέπει μια συγκεκριμένη ακολουθία ενεργειών από τη στιγμή που οι δύο χώρες υπογράψουν (διά των πρωθυπουργών τους σε τελετή στις Πρέσπες, όπως αναμένεται) τη συμφωνία.
Το “Δεύτερο Μέρος” (δηλ. η ΠΓΔΜ) χωρίς καθυστέρηση θα καταθέσει στο κοινοβούλιό του τη συμφωνία για κύρωση και κατόπιν θα γνωστοποιήσει στο “Πρώτο Μέρος” (την Ελλάδα) ότι έχει επικυρώσει τη συμφωνία.

Σε υλοποίηση των προβλέψεων της συμφωνίας, η γειτονική χώρα θα ξεκινήσει διαδικασία συνταγματικών τροποποιήσεων, η οποία θα πρέπει να ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2018. Επίσης, αν το αποφασίσει, η ΠΓΔΜ θα διεξαγάγει δημοψήφισμα – πράγμα που, όπως γνωρίζουμε, αποτελεί πολιτική δέσμευση της κυβέρνησης Ζάεφ.

Το όνομα της χώρας και οι σχετικές ορολογίες που προβλέπονται από τη συμφωνία θα αλλάξουν και θα ενσωματωθούν στο Σύνταγμα με μία en bloc τροποποίηση που θα αφορά όλα τα άρθρα του.

Μόλις η γειτονική χώρα γνωστοποιήσει στην Αθήνα την ολοκλήρωση της συνταγματικής τροποποίησης και όλων των εσωτερικών νομικών διαδικασιών που απαιτούνται, η ελληνική πλευρά θα πρέπει και αυτή να προχωρήσει χωρίς καθυστέρηση στην κύρωση της συμφωνίας (με την ψήφο της Βουλής των Ελλήνων).

Αφότου η συμφωνία τεθεί σε ισχύ, οι δύο χώρες θα υιοθετήσουν αποκλειστικά την ορολογία που αυτή προβλέπει, η επίσημη χρήση του όρου FYROM/ΠΓΔΜ θα πάψει, ενώ το γεγονός θα γνωστοποιηθεί σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς και τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ προκειμένου να προσαρμόσουν αντιστοίχως τη χρήση του ονόματος.

Οι παγίδες που παραμονεύουν σε αυτή τη διαδρομή είναι αρκετές.

Μας προϊδεάζει σχετικά το προηγούμενο του νόμου για την αναβάθμιση του status της αλβανικής γλώσσας, οπότε ο πρόεδρος Ιβάνοφ προχώρησε σε αναπομπή, ενώ το αντιπολιτευόμενο VMRO-DPMNE κατέθεσε χιλιάδες τροπολογίες για να εκτροχιάσει την κοινοβουλευτική διαδικασία.

Ωστόσο, το κρίσιμο γεγονός είναι ότι για την έγκριση της συμφωνίας από το κοινοβούλιο της γειτονικής χώρας αρκεί η απόλυτη πλειοψηφία, την οποία διαθέτει η κυβέρνηση Ζάεφ. Μάλιστα αναμένεται τη συμφωνία να υπερψηφίσει και το μικρό αλβανικό κόμμα, το οποίο δεν στηρίζει την κυβέρνηση.

Περισσότερο δύσκολα και λιγότερο σαφή είναι τα πράγματα σε ό,τι αφορά τη διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης, όπου απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία, δηλ. η σύμπραξη τουλάχιστον ενός μέρους του VMRO-DPMNE.

Με δεδομένο ότι πολλά στελέχη του κόμματος, συμπεριλαμβανομένου του πρώην ηγέτη του Νίκολα Γκρούεφσκι, αντιμετωπίζουν ποινικές διώξεις, μπορεί κανείς να υποθέσει ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα συσπειρωθεί σε μία στάση καταγγελίας της “εθνικής μειοδοσίας” των κυβερνώντων. Ωστόσο, ήδη από τώρα γίνεται λόγος στη γειτονική χώρα για πιθανές αποχωρήσεις βουλευτών του VMRO-DPMNE κτλ.

Υπενθυμίζεται ότι οι τελευταίες δημοτικές εκλογές αντί να λειτουργήσουν ως πολιτική ρεβάνς, επιβεβαίωσαν την ήττα του VMRO-DPMNE στις προηγηθείσες βουλευτικές εκλογές, από τις οποίες προέκυψε η κυβέρνηση Ζάεφ.

Σε κάθε περίπτωση, με τη διενέργεια του δημοψηφίσματος επιδιώκεται να ξεπεραστούν πολιτικά όσα εμπόδια υπάρχουν σε επίπεδο κοινοβουλευτικού συσχετισμού. Το δημοψήφισμα ακούγεται ότι μπορεί να πραγματοποιηθεί στις 8 Σεπτεμβρίου, ημέρα εθνικής εορτής, ενώ το ερώτημα που θα τεθεί στους πολίτες αναμένεται να αναδεικνύει την ανάγκη απεμπλοκής της ευρωατλαντικής πορείας της χώρας.

Με αυτή την έννοια, το δημοψήφισμα αποτελεί την πραγματική μάχη για την έγκριση της συμφωνίας. Από εκεί και πέρα, πιθανή θεωρείται και η διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.

Με το αλβανικό στοιχείο και τις λοιπές μειονότητες, που αθροιστικά αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού, να τάσσονται αναφανδόν υπέρ της συμφωνίας, το τελικό ποσοστό υπολογίζεται αυτή τη στιγμή σε μία οριακή επικράτηση του “Ναι”. Ωστόσο το κλίμα και η πολιτική δυναμική που θα κυριαρχήσει μέχρι το φθινόπωρο θα είναι καθοριστικής σημασίας.

Τα διαδικαστικά της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος επίσης αποτελούν κρίσιμο μέγεθος, ιδίως σε ό,τι έχει να κάνει με την ψήφο των αποδήμων, δεδομένου του μεγάλου αριθμού των πολιτών της ΠΓΔΜ που ζουν στο εξωτερικό ως οικονομικοί μετανάστες. Η επιρροή σκληρών εθνικιστικών κύκλων στη διασπορά αποτελεί επίσης έναν παράγοντα που δεν μπορεί να υποτιμηθεί.

πηγή:Capital.gr 

Διαβάστε επίσης: Δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία με τα Σκόπια.