Ελληνοαλβανικά: Η δήλωση Χαν αναδεικνύει την καχυποψία
Του Κώστα Ράπτη
Η γκάφα (αν θεωρήσουμε ότι αυτός είναι ο καταλληλότερος χαρακτηρισμός) του αρμόδιου για τη διεύρυνση Αυστριακού επιτρόπου της Κομισιόν Γιοχάνες Χαν να κάνει λόγο για επικείμενες αλλαγές συνόρων μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας, εννοώντας, όπως εκ των υστέρων διευκρίνισε το γραφείο του, τις διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών, έρχονται να παροξύνουν ένα κλίμα καχυποψίας, που καλλιεργείται από διάφορες μεριές.
Ειδικά στη γειτονική χώρα, ο συχνά παραληρηματικός χαρακτήρας του δημόσιου διαλόγου υπογραμμίζει τις δυσκολίες που συναντά ο ελληνοαλαβανικός διάλογος. Την κύρια ευθύνη εν προκειμένω φέρει η υπό τον Σαλί Μπερίσα αντιπολίτευση, που νιώθει αδύναμη να ελέγξει τις εξελίξεις (καθώς ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα είναι πολιτικά ακλόνητος) και συνωμοσιολογεί ακατάσχετα.
Έτσι, λ.χ. , η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα “Κόχα Γιον” δημοσίευσε στο φύλλο της Τετάρτης άρθρο γνώμης με τίτλο: “Από την Τουρκία στο Λονδίνο για τον διαμελισμό της Αλβανίας”, στο οποίο (ακολουθώντας το πνεύμα αντίστοιχων κατηγοριών του Μπερίσα περί “πώλησης της αλβανικής θάλασσας”) ισχυρίζεται ότι οι Αλβανοί δικαίως ανησυχούν για το σχέδιο συμφωνίας επί του οποίου, όπως λέει, έχουν καταλήξει οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Κοτζιάς και της Αλβανίας Ντίτμιρ Μπουσάτι, διότι με αυτό η ελληνική πλευρά θα εξασφαλίσει υποθαλάσσιο πλούτο δισεκατομμυρίων ευρώ. Ένα άλλο σημείο πολύ σημαντικό, σύμφωνα με την εφημερίδα, είναι το “τσάμικο” για το οποίο δεν γίνεται αναφορά σε κανένα άρθρο του σχεδίου συμφωνίας.
Σύμφωνα με την χαρακτηριστική διατύπωση της “Κόχα Γιον”, ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα πέταξε από την Τουρκία, όπου παρέστη στην ορκωμοσία του Ταγίπ Ερντογάν, κατευθείαν στο Λονδίνο όπου και συναντήθηκε με τον Έλληνα ομόλογό του, Αλέξη Τσίπρα. Από το παράθυρο του αεροπλάνου, αναφέρει η εφημερίδα, ο Ράμα έβλεπε τα εδάφη της “Τσαμουριάς” τα οποία, με την παρούσα συμφωνία, σβήνουν δια παντός. Κυκλοφορούν φήμες, καταλήγει το δημοσίευμα, για νέο διαμελισμό της Αλβανίας, όπως το 1913 στο Λονδίνο: ευχόμαστε ο Ράμα να μην πέσει θύμα του παιχνιδιού των Ελλήνων.
Περισσότερο ρεαλιστική είναι η εικόνα που αποδίδει η εφημερίδα Πανόραμα, σημειώνοντας, με αφορμή τη συνάντηση των δύο πρωθυπουργών στο Λονδίνο και τις κατηγορίες Μπερίσα, ότι μετά από τρεις γύρους διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις ομάδες των Αλβανών και Ελλήνων εμπειρογνωμόνων, δεν υπάρχει κανένα γραπτό κείμενο για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Το μέχρι τώρα αποτέλεσμα των ελληνοαλβανικών διεργασιών, γράφει η εφημερίδα, είναι ότι η Αλβανία προχώρησε στην εφαρμογή της συμφωνίας για τα ελληνικά κοιμητήρια, ενώ η Ελλάδα προχώρησε στην άρση των επιφυλάξεων για την σφραγίδα Apostille στα αλβανικά πιστοποιητικά, καθώς και στην αναγνώριση των αλβανικών αδειών οδήγησης.
Μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν οι δηλώσεις του Ντίτμιρ Μπουσάτι από το Λονδίνο, για την αλβανική κρατική Ραδιοτηλεόραση RTSH, την ημέρα της συνάντησης Τσίπρα-Ράμα. Περιγράφοντας την πορεία του διαλόγου ο επικεφαλής της αλβανικής διπλωματίας ανέφερε: “Κάναμε σταθερά βήματα προς τα μπρος στις συνομιλίες για μια νέα συμφωνία οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών, μια νέα συμφωνία που θα καθοδηγείται από τις αρχές του διεθνούς δικαίου για τη θάλασσα, αλλά πάνω απ όλα, μια νέα συμφωνία η οποία θα ήταν δίκαιη και εφαρμόσιμη για τις δύο χώρες. Δεν είναι εύκολη διαδικασία, υπάρχει πολιτική αντίδραση στις δύο χώρες, στην Αλβανία και την Ελλάδα, πιστεύουμε όμως ότι με σαφή πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα θα έχουμε στο προσεχές μέλλον ένα συγκεκριμένο προϊόν, τόσο για την συγκεκριμένη συμφωνία όσο και για τα άλλα θέματα του πακέτου που συζητούμε με την Ελλάδα”.
Κατά τον Μπουσάτι “οι αντιδράσεις είναι επί το πλείστον, πολιτικές τοποθετήσεις κύκλων τόσο στα Τίρανα όσο και στην Αθήνα, οι οποίοι προτιμούν το status quo, είτε αντιτίθενται σε μια κοινή ευρωπαϊκή προοπτική Αλβανίας και Ελλάδος. Συχνά έγινε λόγος για προθεσμίες, για την άνοιξη, το καλοκαίρι, το φθινόπωρο. Οι προθεσμίες έχουν μεγάλη σημασία διότι είναι ένα κίνητρο για τους διαπραγματευτές που δουλεύουν για τα θέματα που έχουν πέσει στο τραπέζι, αλλά αυτή τη στιγμή, μεγαλύτερη σημασία έχει η ποιότητα του προϊόντος της διαδικασίας που συνεχίζεται. Είμαστε της ίδιας άποψης με την ελληνική πλευρά ότι δεν πρέπει να χάσουμε χρόνο, διότι τα θέματα, ορισμένα από 70ετίας, είναι γνωστά και οι εκδοχές είναι στο τραπέζι”.
