Το Game of Thrones των Ειδήσεων του Αυγούστου. (Το μήνυμα της ημέρας)

Γράφει η Γιώτα Χουλιάρα 

Όταν στις 23 Σεπτεμβρίου του 1990 ο Ουμπέρτο Έκο, αυτός ο σπουδαίος Ιταλός σημειολόγος, δοκιμιογράφος, φιλόσοφος, κριτικός λογοτεχνίας και μυθιστοριογράφος, αμέσως μετά τις διακοπές του στα νησιά Φίτζι , έγραφε στο καθιερωμένο του σημείωμα στο εβδομαδιαίο περιοδικό L’ Espresso ότι τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις, φυσικά και δεν εννοούσε κυριολεκτικά ότι τα γεγονότα, οι ειδήσεις και οι εξελίξεις καθοριστικής σημασίας για την πλανητική πολιτική σκακιέρα πάνε διακοπές.

Ο Έκο παρεξηγήθηκε και έκτοτε παρερμηνεύτηκε πολλές φορές, όχι μόνο από αναγνώστες αλλά και από δημοσιογράφους που χρησιμοποιούσαν την διάσημη πλέον ρήση του για να δικαιολογήσουν, άλλοτε την αδυναμία τους να υπηρετήσουν το ιερό λειτούργημα της δημοσιογραφίας, και άλλοτε να τον διαψεύσουν περιχαρείς. Ελάχιστοι, ενδεχομένως, μπήκαν στον κόπο να εξετάσουν τα δεδομένα και το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ο Έκο έγραψε το συγκεκριμένο σημείωμα περί απουσίας ειδήσεων τον τελευταίο μήνα του καλοκαιριού. Ένα σημείωμα που έμελλε να τιτλοφορήσει ένα ακόμη βιβλίο του το 1993 με θέμα την πολύπαθη δεοντολογία στη λειτουργία των μέσων μαζικής επικοινωνίας.

Όπως προαναφέραμε ο Έκο στα νησιά Φίτσι τον Αύγουστο του 1990 διάβαζε την εφημερίδα Fiji Times, μια ντόπια εφημερίδα με λίγες σελίδες, γραμμένη στα αγγλικά. Ήταν η μόνη του επαφή με τον έξω κόσμο καθώς ο παγκόσμιος ιστός του διαδικτύου και η συνεχόμενη ροή πληροφορίας ολόκληρο το 24ωρο δεν είχε ακόμη επιτευχθεί. Όπως αναφέρει ο Έκο στο σημείωμα του στηλιτεύοντας τα ΜΜΕ : «Μ’ αυτές τις τέσσερις σελίδες που ήταν γραμμένες απλά και περιληπτικά, η Fiji Times μου έλεγε όλα όσα θα έπρεπε να ξέρω για την κρίση στον Κόλπο και για τις θέσεις των διαφόρων κυβερνήσεων.» Ήταν 2 Αυγούστου του 1990 όταν ο Τζορτζ Χέρμπερτ Ουώκερ Μπους ή αλλιώς ο Μπους ο πρεσβύτερος με την εξουσιοδότηση του Ο.Η.Ε και 31 ακόμη κράτη αποφάσισε να προχωρήσει στην απελευθέρωση του Κουβέιτ σ΄έναν πόλεμο κατά του Ιράκ.

Ο Έκο στην έκδοση της Fiji Times βρήκε όλες τις ειδήσεις που ήθελε να μάθει χωρίς περιττούς σχολιασμούς και επιστρέφοντας στην Ιταλία έγραψε: «Αν δεν είχα διαβάσει την Fiji Times θα υποτιμούσα, ίσως, τη σοβαρότητα της κρίσης στον Κόλπο, επειδή θα στεκόμουν πιθανότατα στο πρόβλημα κάποιας ντίσκο που βρίσκεται ακριβώς πάνω στα όρια δυο νομών.»

Αν ο Έκο ζούσε στην Ελλάδα τον Αύγουστο του 2017 πιθανότατα θα εμπνεόταν ένα ακόμη σημείωμα με τίτλο: «Τον Αύγουστο τα ελληνικά ΜΜΕ δεν έχουν ειδήσεις» και στη συνέχεια θα στηλίτευε με τον δικό του μοναδικό τρόπο τα εγχώρια δελτία ειδήσεων που πρόβαλλαν την έξοδο των Αθηναίων λίγο πριν τον Δεκαπενταύγουστο σε πολύωρα ρεπορτάζ και κάλυπταν τις τραγικές πυρκαγιές σε Κάλαμο και Ζάκυνθο ως παιχνίδι Big Brother ή Survivor, για να είμαστε και πιο κοντά στο τηλεοπτικό τοπίο της εποχής που όλα τα έχει μετατρέψει σε μια περίεργη αρένα επιβίωσης.

Την ίδια ώρα, βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη η γεωπολιτική κρίση της Β.Κορέας καθώς ο Τραμπ, μεσούσης του Αυγούστου, ήταν έτοιμος να προχωρήσει σε χειρουργικό χτύπημα εναντίον της Πιονγιάνγκ. Ένα χτύπημα που τελικά μάλλον αναβλήθηκε αλλά δεν ξεχάστηκε. Οι ΗΠΑ δεν θα επιτρέψουν στον Κιμ Γιονγκ Ουν να τους δημιουργεί προβλήματα, ειδικά τη δεδομένη χρονική στιγμή που η εξωτερική τους πολιτική κοιτάει προς την Άπω Ανατολή και τον Ειρηνικό.

Ταυτόχρονα, όμως, και ενώ στην Ελλάδα είχε ξεσπάσει ο διαδικτυακός πόλεμος περί ναζισμού και κομμουνισμού, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Μ. Πενς επισκέφτηκε την Ουκρανία για να θυμίσει σε όλους μας ότι το δόγμα Μπρεζίνσκι παραμένει σταθερά της αμερικάνικης εξωτερικής πολιτικής. Ο έλεγχος της Ευρασίας απασχολεί και θα απασχολεί σταθερά τους μεγάλους παίκτες στη σκακιέρα γι΄αυτό πολιτικοί, όπως ο Μακρόν, επιθυμούν να αναβαθμίσουν τον ρόλο τους την ώρα που η Γερμανία ζει τον προεκλογικό πυρετό για την ανάδειξη Καγκελάριου.

Όμως, το πρόσφατο τρομοκρατικό χτύπημα στη Βαρκελώνη ήρθε να θυμίσει στη γηραιά ήπειρο ότι δεν είναι ασφαλής. Η τρομοκρατία παραμένει στο πλάνο των σύγχρονων κοινωνιών και ίσως να είναι εκείνος ο παράγοντας που θα κρίνει το μέλλον της ευρωπαϊκής συνοχής. Μια συνοχή που θα επιβεβαιωθεί, ενδεχομένως, από την τρίτη αξιολόγηση του ελληνικού ζητήματος που βρίσκεται ante portas, την ώρα που οι πολιτικοί μας ταγοί λαμβάνουν μέρος σ΄ένα ιδιότυπο, εγχώριο Game of Thrones, η εξέλιξη του οποίου θα καθορίσει και το τοπίο για την μελλοντική εκλογική αναμέτρηση.

Μέχρι τότε οι ψηφοφόροι θα συνεχίσουν τις αντιπαραθέσεις στα social media που αποτελούν το νέο χώρο αλίευσης κομμματικών στρατών. Ας μη λησμονούμε μια ακόμη σπουδαία ρήση του Έκο: «Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης έδωσαν το δικαίωμα να μιλάνε σε λεγεώνες ηλιθίων που άλλοτε δεν μίλαγαν παρά μόνο σε μπαρ, αφού είχαν πιει κανένα ποτήρι κρασί, χωρίς να βλάπτουν την κοινότητα. Τους αναγκάζαμε αμέσως να σωπάσουν, αλλά σήμερα έχουν το ίδιο δικαίωμα λόγου με ένα βραβείο Νόμπελ. Είναι η εισβολή των ηλιθίων.»