Ιράκ, Κούρδοι και νέα εστία συγκρούσεων
Η νέα πηγή έντασης στο Ιράκ φαίνεται πώς σιγά σιγά θα κινήσει νέες διαδικασίες που μπορεί να επεκτείνουν αναταραχές σε πολύ μεγαλύτερο εύρος από ότι ίσχυε μέχρι τώρα, δίνοντας έτσι έδαφος και χρόνο στους Τζιχαντιστές να ανακάμψουν.
Ο λόγος για την ήδη υφιστάμενη πολεμική σύγκρουση των Κούρδων με τακτικά τμήματα στρατού του Ιράκ. Σε αυτό το νέο κομμάτι συγκρούσεων οι παίκτες κλειδιά που έχουν αναλάβει τον ρόλο εκτέλεσης, είναι οι Κούρδοι του Μπαρζανί (προφανώς) , τμήματα MPU με υποστήριξη του Ιράν και της σιιτικής οργάνωσης της Χεζμπολάχ και φυσικά ο Ιρακινός στρατός. Πίσω από τους παραπάνω είναι οι ΗΠΑ και Ρωσία, ενώ μικρό ρόλο παίζει και η Τουρκία.
Στις συγκρούσεις αυτές τα κύρια σημεία ενδιαφέροντος είναι ουσιαστικά τρία.
1. Πετρέλαιο και εκμετάλλευση του. Είναι προφανές πώς οι πηγές του Ιράκ που δίνουν ένα ποσοστό γύρω στο 20-22% της παγκόσμιας παραγωγής είναι πολύ σημαντικός πόρος για όποιον τον ελέγχει. Η αυτόνομη και αποκλειστική διαχείριση τους από τους Κούρδους δίνει πλεονέκτημα και φυσικά ένα πολύ καλό εφόδιο για ανακήρυξη δικού τους κράτους. Κάτι τέτοιο όμως θα δημιουργήσει και νέες ισορροπίες στην περιοχή που θα ευνοήσουν πρώτα από όλους το Ισραήλ καθώς οι Κούρδοι θα είναι δεύτερο αντιστάθμισμα σε ένα φανατικό Σουνιτικό και Σιιτικό τόξο.
2. Σύνορα και έλεγχος μεταξύ Συρίας και Ιράκ. Τα σύνορα των δύο χωρών δίνουν πλεονέκτημα διακίνησης εμπορευμάτων και όπλων. Είναι ένα σοβαρό προγεφύρωμα εξοπλισμού και εφοδιασμού για την Συρία που αν το καταλάβουν οι Κούρδοι θα δώσει πνοή και στις δυνάμεις των Κούρδων στην Συρία. Αυτό είναι κάτι που ούτε οι Τούρκοι θέλουν, ούτε το Ιράκ… ενώ εμβόλιμα και ίσως με δόλια σκοπιμότητα επιζητεί το Ιράν να γίνει για να δώσει σε αυτό το επιχείρημα πώς οι Κούρδοι δια των όπλων θέλουν να γίνουν το νέο Ισραήλ στην περιοχή. Αυτό θα τους δώσει και επίσημη δικαιολογία για χρήση τακτικών στρατευμάτων αν και μέχρι στιγμής τους βολεύει η χρήση ασύμμετρων μέσων.
3. Σφαίρες επιρροής. Ρωσία και ΗΠΑ. Οι δύο χώρες που ανταγωνίζονται φανερά πλέον στην περιοχή, ειδικά στο κομμάτι αυτό του Λεβάντ που σχετίζεται με ενέργεια και αγωγούς. Οι ΗΠΑ φανερά πλέον στηρίζουν τους Κούρδους και τις κινήσεις τους, μέχρι σημείου όμως που δεν θα ενοχλεί το Ιράκ. Η Ρωσία επιζητεί και αυτή μερίδιο στην περιοχή αλλά δεν θέλει να ενισχύσει ούτε την Τουρκία σε αυτό τον έλεγχο και ακόμα περισσότερο το Ιράν που έχει μια δική του πολιτική αυτοκρατορίας που κινείται περισσότερο στα κοσμικά του όρια (ως Περσία) παρά στα θρησκευτικά (Ιράν και Χομεϊνί).
Η νέα εστία συγκρούσεων φαίνεται πώς μέσα από όλα αυτά, δίνει χώρο και χρόνο σε τζιχαντιστές για αναδιοργάνωση μέσα από τις δομές της al-Qa’ida καθώς το Ισλαμικό χαλιφάτο καταρρέει τόσο ως ιδέα όσο και ως ύπαρξη που ελκύει στρατιώτες του Ισλάμ. Προς το παρόν η οργάνωση της Μεγάλης Βάσης δεν έχει δείξει έντονη παρουσία καθώς η εστίαση της βρίσκεται στην Υεμένη , αλλά σύντομα θα φανεί σαν ισχυρή δύναμη, ειδικά αν η Χεζμπολάχ επικεντρωθεί εκ νέου στα υψίπεδα του Γκολάν απέναντι στο Ισραήλ, όπως γίνεται συνήθως.
Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας
