29/03/2024

Ο ρεαλισμός του Brexit δεν έχει ανατρέψει τον διχασμό

Του Matt Singh
Bloomberg 

Με το Brexit να έχει κυριαρχήσει στην πολιτική της Βρετανίας τα τελευταία δύο χρόνια, ίσως να περιμένατε ότι όλα τα νέα γύρω από αυτό θα είχαν οδηγήσει ορισμένους Βρετανούς να αλλάξουν γνώμη με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Πράγματι οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι περίπου τα τρία τέταρτα των Βρετανών πιστεύουν ότι η κυβέρνησή τους αντιμετωπίζει με κακό τρόπο την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ.

Ωστόσο, όσον αφορά στα μεγάλα ερωτήματα σχετικά με το αν το Brexit ήταν η σωστή ή η λάθος απόφαση ή πώς θα ψήφιζαν οι πολίτες σε μια υποθετική επανάληψη της πρώτης ψηφοφορίας, το ποσοστό έχει παραμείνει σχεδόν σταθερό.

Την περασμένη εβδομάδα δημιουργήθηκε μεγάλος ενθουσιασμός όταν μια δημοσκόπηση της NatCen για ένα υποθετικό δεύτερο δημοψήφισμα έδειξε πρώτη την πλευρά του Remain με 59% προς  41%. Οι περισσότερες από τις υπόλοιπες δημοσκοπήσεις, ωστόσο, έδειξαν ότι σε μια τέτοια ψηφοφορία τα νούμερα θα ήταν πολύ πιο κοντά. Και όσον αφορά στο ερώτημα αν θα διεξαχθεί ένα ακόμη δημοψήφισμα, οι απαντήσεις ποικίλλουν σημαντικά ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο δίνεται η ερώτηση, ενώ εκείνοι που ψήφισαν Brexit το 2016 εξέφρασαν έντονη δυσαρέσκεια όταν γίνεται σαφές ότι η ψηφοφορία θα μπορούσε ενδεχομένως να κρατήσει τη Βρετανία στην ΕΕ.

Ωστόσο, σε ορισμένα βασικά ζητήματα, υπάρχουν περισσότερες ουσιαστικές αλλαγές. Πολλοί σχολιαστές της ψηφοφορίας του 2016 επιχείρησαν να αποδώσουν το αποτέλεσμα σε μεμονωμένους παράγοντες. Ενώ η ψηφοφορία ήταν πιο πολύπλοκη από αυτό, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η δυσαρέσκεια για τα υψηλά επίπεδα μετανάστευσης ήταν βασική κινητήρια δύναμη της ψηφοφορίας για το Brexit. Είναι σημαντικό ότι η δημοσκόπηση της NatCen, μεταξύ άλλων, βρήκε μια πιο μετριοπαθή δημόσια στάση απέναντι στη μετανάστευση, τόσο όταν το ερώτημα τέθηκε ξεχωριστά όσο και όταν τέθηκε σε συνδυασμό με το αν αυτή αποτελεί εμπόδιο εναντίον του ελεύθερου εμπορίου με την ηπειρωτική Ευρώπη.

Η άλλη σημαντική μετατόπιση οφείλεται στις οικονομικές συνέπειες του Brexit. Αν και η απόδειξη της σχέσης μεταξύ των οικονομικών συνθηκών των ψηφοφόρων του Brexit είναι ασθενέστερη από την κοινή υπόθεση, οι αντιλήψεις του καθένα για τον τρόπο με τον οποίο το Brexit θα επηρέαζε την οικονομία ήταν βασικός παράγοντας πρόβλεψης του πώς θα ψηφίσουν. Αυτό μπορεί φυσικά να είναι μια περίπτωση πολιτικών προτιμήσεων που οδηγούν τις οικονομικές προσδοκίες και όχι το αντίστροφο, αλλά η συσχέτιση μεταξύ των δύο σημαίνει ότι η μετατόπιση εξακολουθεί να έχει σημασία.

Σε αυτό το σημείο, η NatCen διαπίστωσε επίσης ότι το ποσοστό των ψηφοφόρων του Brexit που αναμένουν θετικές οικονομικές επιπτώσεις έχει μειωθεί από περίπου 90% κατά τη στιγμή της ψηφοφορίας περίπου στο μισό τώρα.

Φυσικά, είναι η βρετανική κυβέρνηση που διαπραγματεύεται με την Ευρωπαϊκή Ένωση και όχι οι ψηφοφόροι του Ηνωμένου Βασιλείου. Ωστόσο, οι πολιτικοί θα έχουν επίγνωση του τι θέλει το κοινό. Μια πιο προσεκτική ματιά σε αυτό που θέλει το κοινό δίνει κάποιες ενδείξεις για το γιατί ο συμβιβασμός ήταν τόσο δύσκολος. Η εταιρεία μου, η Number Cruncher, εξέτασε τις απόψεις περί  Brexit με δείγμα 1.036 ψηφοφόρων τον περασμένο μήνα.

Αρχικά ρωτήσαμε αν οι άνθρωποι πίστευαν ότι το δημοψήφισμα του Brexit ήταν σωστό ή λανθασμένο. Το αποτέλεσμα ήταν να πάρει προβάδισμα 4 μονάδων το “λάθος”, με 47% έναντι 43% για το “σωστό” και 10% για όσους δεν απάντησαν.

Ρωτήσαμε τους ανθρώπους ποιες από τις πέντε επιλογές, χρησιμοποιώντας περιγραφές και όχι τους τεχνικούς όρους, είναι πιο κοντά στη σχέση που θα προτιμούσαν οι ίδιοι μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ: “Αν μπορούσατε να επιλέξετε από τα ακόλουθα, ποια θα έρχονταν πιο κοντά στην προτιμώμενη για εσάς σχέση μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ; “Οι επιλογές ήταν: Εκτός ΕΕ χωρίς συμφωνία για την έξοδο ή το εμπόριο (“Brexit χωρίς συμφωνία”), έξω από την ΕΕ με μια βασική συμφωνία, αλλά με πλήρη έλεγχο της μετανάστευσης των ανθρώπων (“σκληρό Brexit)”, έξω από την ΕΕ, αλλά εντός της ενιαίας αγοράς και χωρίς περιορισμούς στη μετανάστευση (“μαλακό” Brexit ή η λεγόμενη νορβηγική επιλογή), εντός ΕΕ με τους ίδιους όρους που είχε μέχρι τώρα η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου (status quo), εντός ΕΕ και μέλος του ενιαίου νομίσματος και η τελική επιλογή “δεν ξέρω”.

Δεν υπάρχει μέση λύση
Ποσοστό των ψηφοφόρων που προτιμούν κάθε επιλογή

Περίπου 30% επέλεξε ένα “σκληρό” Brexit, ποσοστό ελάχιστα μεγαλύτερο από αυτούς που επιθυμούν να παραμείνουν στην ΕΕ με τους σημερινούς όρους (29%). Οι πιο σκληροπυρηνικές επιλογές ενός Brexit χωρίς συμφωνία (13%) και της ένταξης στο ευρώ (7%) ήταν κάπως πιο πίσω, όπως και η “συμβιβαστική” επιλογή για το “μαλακό” Brexit (9%).

Αυτά τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν δύο πράγματα. Πρώτον, ενώ οι Βρετανοί είναι πιο πιθανό να πιστεύουν ότι το Brexit είναι η λανθασμένη απόφαση στη δημοσκόπηση μας, οι προτιμήσεις τους χωρίζονται 52 προς 36 υπέρ των σεναρίων που εξακολουθούσαν να αφορούν την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου.

Δεύτερον, παρόλο που ο μέσος ψηφοφόρος (εκτός από το 12% που απάντησε “δεν ξέρει”) επιθυμεί ένα μαλακό Brexit – όπως ίσως να περίμενε κανείς, με το αρχικό δημοψήφισμα στο 52-48 – το μαλακό Brexit δεν είναι από μόνο του δημοφιλές, καθώς το επέλεξε λιγότερο από το 10% των ερωτηθέντων. Παρόλο που θα αποτελούσε συμβιβασμό, η παραμονή στην ενιαία αγορά θα διατηρούσε πολλά βασικά χαρακτηριστικά της ένταξης στην ΕΕ, καθιστώντας την εν λόγω επιλογή μη δημοφιλή στους Brexiters, αλλά θα σήμαινε ότι και πάλι θα βρισκόταν έξω από το μπλοκ και χωρίς “θέση στο τραπέζι”, το οποίο δεν είναι δημοφιλές σε αυτούς που αντιτίθενται στο Brexit.

Ο ρόλος της πρωθυπουργού Τερέζα Μέι, λοιπόν, είναι να τετραγωνίσει τον κύκλο που μοιάζει πιο στρογγυλός από ποτέ. Η συμβιβαστική επιλογή φαίνεται να συναντά δύο τοίχους – την αντίθεση στο σχέδιο “Τσέκερς” που είναι ισχυρή τόσο από τους υποστηρικτές όσο και από τους πολέμιους του Brexit στο Westminster και απ’ ό,τι φαίνεται και από τους πολίτες.

Οι πολιτικοί και από τις δύο πλευρές της συζήτησης και από τις δύο πλευρές της Μάγχης μπορεί κάλλιστα να καταλήξουν σε συμφωνία που να μπορούν να “χωνέψουν” όλες οι πλευρές. Απλά μην περιμένετε από τους ψηφοφόρους να συμφωνήσουν μεταξύ τους σύντομα.

Capital.gr 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024