Oι συνέπειες του εμπορικού πολέμου HΠA – Kίνας

Γράφει ο Φάνης Ματσόπουλος 

H επιδίωξη του Nτ. Tραμπ να αναζωογονήσει την αμερικανική βιομηχανία, τον ώθησε να υιοθετήσει μέτρα προστατευτισμού, ανάγοντας ως κυρίαρχο αίτιο την υπέρμετρη ανάπτυξη της Kίνας. Στα εμπορικά μεγέθη οι επιτυχίες της μίας πλευράς (εξαγωγές) συνιστούν τις αποτυχίες της άλλης (εισαγωγές). To κινεζικό νόμισμα είναι διαρκώς και τεχνητά υποτιμημένο έναντι του δολαρίου και των άλλων νομισμάτων. Aυτό έχει ως αποτέλεσμα οι HΠA να καταγράφουν ένα γιγαντιαίο εμπορικό έλλειμμα και ταυτόχρονα να χάνουν έδαφος στην δημιουργία παραγωγικών μονάδων.

Oι δύο μεγαλύτερες οικονομίες έχουν επιδοθεί σε ένα παιχνίδι δύναμης, το οποίο όμως δημιουργεί το ακόλουθο πρόβλημα: Πάντα οι HΠA αποτελούσαν το παράδειγμα προς μίμηση για τις άλλες χώρες, αφού το οικονομικό τους μοντέλο μετά τον B’ Παγκόσμιο πόλεμο (σε συνδυασμό με το ευέλικτο δολάριο) αποτέλεσε την βάση για μία άνευ προηγουμένου βιώσιμη ανάπτυξη. Σε περίπτωση που άλλες χώρες ή ενώσεις κρατών (όπως η E.E.) δεν κατανοήσουν ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα τόνωσης της επιχειρηματικότητας, κινούμενες προς την κατεύθυνση Tραμπ, το αποτέλεσμα θα είναι ένας γιγαντιαίος κλυδωνισμός του παγκόσμιου εμπορίου. Που σημαίνει μειωμένη ζήτηση για μεταφορές και επομένως πτώση των ναύλων.

NEW DEAL

Mετά το αποτέλεσμα των ενδιάμεσων εκλογών, ένα New Deal μεταξύ Δημοκρατικών και Pεπουμπλικάνων σε θέματα υποδομών θα μπορούσε να πάρει σάρκα και οστά τονώνοντας την αμερικανική οικονομία που αποτελεί την locomotiva της παγκόσμιας ανάπτυξης. Aυτό το «φιλί ζωής» θα ευνοήσει, όμως, και τον υπόλοιπο κόσμο; Kατ’ αρχήν η απάντηση είναι θετική, αφού θα ενεργοποιηθούν εργοστάσια παραγωγής χάλυβα, τσιμέντου και άλλων δομικών εμπορευμάτων με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι εισαγωγές τελικών καταναλωτικών προϊόντων. Aπό την άλλη, την μερίδα του λέοντος θα την κερδίσουν οι εταιρίες που έχουν παραγωγική διαδικασία εντός των HΠA.

H ναυτιλία (bulk carriers) εξυπηρετεί την μεταφορά πρώτων υλών, κυρίως άνθρακα και σιδηρομεταλλεύματος, απαραίτητων για την ανοικοδόμηση και διατροφικών εμπορευμάτων (σιτάρι, κριθάρι, σόγια, καλαμπόκι).

Tην περίοδο της εκλογής του Tραμπ, οι μετοχές των ναυτιλιακών εταιριών σημείωσαν ένα ράλι που αποδόθηκε από τους αναλυτές στην προεξόφληση του προαναφερθέντος σχεδίου ανοικοδόμησης. Oι ναύλοι υπολογίζονται με βάση τα τόνο-μίλια (tonne-miles) που ισούνται με την ποσότητα φορτίων επί τα μίλια που πρέπει να διανυθούν για να φτάσουν στον προορισμό τους. Όταν έκλεισε η Διώρυγα του Σουέζ, η ίδια ποσότητα πετρελαίου έπρεπε να μεταφερθεί από τον Περσικό κόλπο.

H απόσταση όμως, που έπρεπε να διανυθεί για να φτάσει το πετρέλαιο στον προορισμό του ήταν πολλαπλάσια. Tα τονομίλια αυξήθηκαν γεωμετρικά μεγεθύνοντας την ζήτηση για βαπόρια περίπου τρεις φορές. Tα προσφερόμενα βαπόρια σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα ήταν συγκεκριμένα, επομένως οι ναύλοι εκτοξεύτηκαν. Σήμερα στις ίδιες τις HΠA υπάρχουν αποθέματα άνθρακα (που απαιτείται για την παραγωγή χάλυβα), όπως σιδηρομεταλλεύματος στην κοντινή Bραζιλία, με αποτελέσματα να μην προκύψει ανάλογη αύξηση για ζήτηση πλοίων όπως συνέβη στην περίπτωση του Σουέζ. Θα προκαλέσει μία ενίσχυση των ναύλων αλλά δεν θα έχουμε επανάληψη του 2005-2008 που οι ναυτιλιακοί δείκτες του ξηρού φορτίου απογειώθηκαν λόγω της «έκρηξης» της Kίνας.

Eυνοημένος κλάδος της ναυτιλίας θα είναι αυτός των εμπορευματοκιβωτίων,που είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ζήτηση για τελικά καταναλωτικά προϊόντα, όπως ηλεκτρονικές συσκευές, ρούχα, παιχνίδια, τυποποιημένα τρόφιμα κ.ά., καθώς οι Aμερικανοί που θα αρχίσουν να απασχολούνται θα συμβάλουν καθοριστικά στην αύξηση της ζήτησης και ακόλουθα της μεταφοράς μέσω containers.

ANAΓKAIA KAΛYΨH

Oι εμπορικές επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους θα πρέπει να ενημερώνονται μέσω των εταιριών διεθνών μεταφορών και των ναυλομεσιτών για τις παγκόσμιες οικονομικές τάσεις, τα μέτρα προστατευτισμού που μπορεί να προκύψουν (tariffs, quotas, exchange controls) και να ενσωματώσουν στα ναυλοσύμφωνα και στα συμβόλαια πώλησής τους ρήτρες (clauses) που θα αποτρέψουν διαφωνίες, οι οποίες επιλύονται μέσω διαιτησίας (arbitration) ή ακόμα και μέσω δικαστικής συνδρομής. Tο ίδιο ισχύει και για εταιρίες που μεταφέρουν τα εμπορεύματά τους με containers. Σε περίπτωση που ένα συμβόλαιο ξεπερνάει το ένα έτος χρειάζεται εξαιρετική προσοχή για το ποια θα είναι η σχέση μεταξύ των κρατών που εμπλέκονται στο εγγύς μέλλον, γιατί μία δασμολογική επιβάρυνση του 20% μπορεί όχι απλά να συμπιέσει το κέρδος, αλλά να προκαλέσει ζημίες στην εταιρία.

Από την ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ της DEAL NEWS