FORBES: Black Friday: Το αμερικανικό φαινόμενο που εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο
Του Maciej Duraj
Σε λίγες μέρες έρχεται η Black Friday. Βλέπουμε σχεδόν παντού, σε εφημερίδες, περιοδικά και, σίγουρα, στο διαδίκτυο διαφημίσεις για τις εκπτώσεις της “Μαύρης Παρασκευής”. Ωστόσο, δεν πρόκειται για ένα αποκλειστικά αμερικανικό φαινόμενο, μιας και έχει εξαπλωθεί διεθνώς κυρίως στις αλυσίδες λιανικής.
Μεγαλώνοντας στην Καλιφόρνια, ήμουν εξοικειωμένος από την παιδική μου ηλικία με αυτή την ημέρα των πολύ χαμηλών εκπτώσεων, η οποία λαμβάνει χώρα μετά την αμερικανική γιορτή των Ευχαριστιών και, φέτος, θα γίνει στις 23 Νοεμβρίου. Από τότε που θυμάμαι, ήταν μια ημέρα που πολλοί έπαιρναν άδεια από τη δουλειά και τις υποχρεώσεις τους για να μη χάσουν τις τρελές ευκαιρίες των καταστημάτων.
Τα εμπορικά είχαν προετοιμαστεί ήδη από τη γιορτή των Ευχαριστιών, ενώ πλήθος κόσμου περίμενε έξω από τις πόρτες των καταστημάτων από πολύ νωρίς προκειμένου να προλάβουν τις εκπτώσεις κυρίως στα ηλεκτρονικά είδη, όπως υπολογιστές ή τηλεοράσεις.
Αυτό όμως που με εκπλήσσει πλέον είναι το γεγονός ότι το αμερικανικό φαινόμενο δεν είναι πλέον… αμερικανικό, αφού όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες το έχουν υιοθετήσει. Εγώ ζω τα τελευταία χρόνια στη Βαρσοβία της Πολωνίας και βλέπω διαφημίσεις για την Black Friday των καταστημάτων.
Για παράδειγμα, υπάρχει μια σελίδα στην Πολωνία που συγκεντρώνει όλα τα Black Friday deals, καθώς και τις εκπτώσεις της Cyber Monday. Αν κάποιος γράψει “Black Friday”, ή Czarny Piątek (στα πολωνικά), στο Onet.pl, θα βρει πολλές άλλες σελίδες με προσφορές της ημέρας.
Στο κάτω μέρος της σελίδας υπάρχει η περιγραφή του φαινομένου:
“Στην Πολωνία αυτή η ημέρα, αν και δεν είναι τόσο δημοφιλής όσο στη Βόρεια Αμερική (ΗΠΑ και Καναδάς), γίνεται γνωστή όλο και περισσότερο κάθε χρόνο. Οι Πολωνοί καταναλωτές την ονομάζουν Black Friday Polska, ή απλά Czarny Piątek”.
Για να καταλάβετε πόσο μοδάτη έχει γίνει η τάση της Black Friday, απλά πληκτρολογήστε την στο Google σε διάφορες γλώσσες και δείτε πόσα αποτελέσματα θα εμφανιστούν. Στη Νότια Αφρική, για παράδειγμα, έχει ξεκινήσει εδώ και δύο χρόνια περίπου.
Παράλληλα, ένα άλλο παρόμοιο φαινόμενο που γνωρίζει άνθηση είναι η Cyber Monday. Προς το παρόν, είναι περισσότερο συνδεδεμένη με την αμερικανική διαδικτυακή αγορά από την Black Friday, αλλά φαίνεται πως πολλές ευρωπαϊκές χώρες την υιοθετούν.
Ιστορικά, το όνομα Black Friday έχει ενδιαφέρον. Πρωτοεμφανίστηκε στην δεκαετία του 1950 στις ΗΠΑ, και συγκεκριμένα στη Φιλαδέλφεια, την οποία κατέκλυζε πλήθος κόσμου, μία ημέρα μετά τη γιορτή των Ευχαριστιών, για να δει τον αγώνα αμερικανικού ποδοσφαίρου (football) του Ναυτικού και του Στρατού Ξηράς. Σταδιακά, περιορίστηκε στο εμπόριο και συνδέθηκε με τις πολύ χαμηλές εκπτώσεις των καταστημάτων.
Όπως βλέπουμε, η Black Friday πήρε άλλη κατεύθυνση με το πέρασμα του χρόνου, όπως συμβαίνει φυσικά και με άλλες τάσεις ή συνήθειες. Ελπίζω να συνεχιστεί η τάση των εκπτώσεων και να εξελιχθεί σε κάτι καλύτερο για επιχειρήσεις και καταναλωτές, πέρα από τον μαρκετίστικο μανδύα που φέρει.
