Πώς η Τουρκία, το Ιράν, η Ρωσία και η Ινδία παίζουν τους Νέους δρόμους του μεταξιού.

Πάνος Ιγνατίου

Μια ειρηνική Συρία είναι το κλειδί για την οικονομική ολοκλήρωση της Ευρασίας μέσω ενεργειακών και μεταφορικών συνδέσεων

Ο Βλάντιμιρ Πούτιν, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Χασάν Ρουχάνι πραγματοποιήσαν σύνοδο κορυφής στο Σότσι και συζήτησουν το πρόβλημα της Συρίας. Η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιράν είναι οι τρεις χώρες που καθορίζουν τις διαπραγματεύσεις της Αστάνα – όπου οι πολλαπλές κατάπαυση του πυρός, που είναι τόσο δύσκολο να υλοποιηθούν ως έχουν, εξελίσσονται τουλάχιστον, αργά αλλά σίγουρα, προς τον τελικό στόχο – μια πολιτική διευθέτηση.

Μια σταθερή Συρία είναι ζωτικής σημασίας για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη στην ενσωμάτωση στην Ευρασία. Όπως αναφέρουν οι αναλυτές, η Κίνα έχει καταστήσει σαφές ότι μια ειρηνική Συρία θα γίνει τελικά ένα κέντρο των Νέων Δρόμων Μεταξωτών, γνωστό ως το Belt and Road Initiative (BRI) – βασιζόμενο στην προηγούμενη επιχείρηση bonanza των λεγεώνων μικρών εμπόρων που μετακινούνται μεταξύ Yiwu και το Λεβάντ.

Μακρυά από τα δύσκολα προβλήματα του πολέμου και της ειρήνης, είναι ακόμα πιο διαφωτιστικό να παρατηρήσουμε πώς η Τουρκία, το Ιράν και η Ρωσία παίζουν τις επικαλυπτόμενες εκδοχές της οικονομικής ολοκλήρωσης της Ευρασίας ή / και της BRI ( Belt and Road Initiative)

Πολλά έχουν σχέση με τη διασύνδεση ενέργειας / μεταφοράς μεταξύ των σιδηροδρομικών δικτύων – και, ακόμη πιο κάτω, με το δρόμο, με το σιδηροδρομικό δίκτυο μεγάλης ταχύτητας – και αυτό που περιγράφουν οι ειδικοί από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, ως Pipelineistan.

Ο αγωγός Baku-Tblisi-Ceyhan (BTC), μια συμφωνία που διεξήχθη προσωπικά στο Μπακού από τον τεράστιο Dr Zbigniew “Grand Chessboard” Brzezinski, αποτέλεσε ένα σημαντικό ενεργειακό / γεωπολιτικό πραξικόπημα από τη διοίκηση του Κλίντον και κατέστρεψε ένα ομφάλιο χαλύβδινο κορδόνι μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν, της Γεωργία και της Τουρκίας.

Τώρα έρχεται ο σιδηροδρομικός σταθμός Baku-Tblisi-Kars (BTK) που εγκαινιάστηκε με μεγάλη φαντασία από τον Ερντογάν, μαζί με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ και τον γεωργιανό πρωθυπουργό Γιώργη Κβιρικασβίλι, αλλά και τον πρωθυπουργό του Καζακστάν Μπαγκίττσαν Σαγκιντιέφ και τον πρωθυπουργό του Ουζμπεκιστάν Αμπντουλά Αρίποφ. Εξάλλου, πρόκειται για την ένταξη του Καυκάσου στην Κεντρική Ασία.

Ο Ερντογάν προχώρησε περισσότερο: η BTK ( Baku – Tbilisi – Kars ) είναι μια σημαντική αλυσίδα στον Νέο Δρόμο του Μεταξιού, ο οποίος στοχεύει στη σύνδεση της Ασίας, της Αφρικής και της Ευρώπης. Ο νέος διάδρομος μεταφορών διαμορφώνεται ως σημαντικός ευρασιατικός κόμβος που συνδέει όχι μόνο τον Καύκασο με την Κεντρική Ασία αλλά και , στην Μεγάλη Εικόνα, στην ΕΕ με τη Δυτική Κίνα.

Το BTK είναι μόνο η αρχή, λαμβάνοντας υπόψη τη μακροπρόθεσμη στρατηγική του κινέζικου σιδηροδρόμου μεγάλης ταχύτητας από το Xinjiang στην Κεντρική Ασία μέχρι το Ιράν, την Τουρκία και φυσικά τον προορισμό των ονείρων: την ΕΕ. Ο Ερντογάν μπορεί να δει με σαφήνεια πώς η Τουρκία έχει στρατηγική θέση να επωφεληθεί από αυτήν.
Φυσικά, το BTK δεν είναι πανάκεια. Άλλα σημεία διασύνδεσης μεταξύ του Ιράν και της Τουρκίας θα αναδυθούν και άλλες σημαντικές διασυνδέσεις της ΒΡΙ θα επιταχύνουν τα επόμενα χρόνια, όπως η Ευρασιατική γέφυρα στο ανανεωμένο Trans-Siberian και μια παγωμένη εκδοχή του θαλάσσιου μεταξοτυπικού δρόμου: η Βόρεια Θαλάσσια διαδρομή στην Αρκτική.

Αυτό που είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον στην περίπτωση του BTK είναι η διασύνδεση του Pipelineistan με τον αγωγό φυσικού αερίου της Trans-Anatolian (TANAP), η οποία εισάγει φυσικό αέριο από τον τεράστιο αζερικό αέριο τομέα Shah Deniz-2 στην Τουρκία και τελικά στην ΕΕ.

Ο Τούρκος αναλυτής Cemil Ertem τονίζει ότι “όπως και ο TANAP, ο σιδηροδρομικός σταθμός BTK όχι μόνο συνδέει τρεις χώρες, αλλά είναι επίσης ένας από τους κύριους εμπορικούς και μεταφορικούς δρόμους στην Ασία και την Ευρώπη και ιδιαίτερα στους λιμένες του Καζακστάν και του Τουρκμενιστάν. Συνδέει την Κεντρική Ασία με την Τουρκία με το έργο Marmaray στην Κωνσταντινούπολη και μέσω της περιοχής της Κασπίας. Μαζί με τον Νότιο διάδρομο φυσικού αερίου, ο οποίος αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του TANAP, θα συνδέσει επίσης τα λιμάνια της θάλασσας της Νότιας Κίνας με την Ευρώπη μέσω της Τουρκίας “.

Δεν είναι περίεργο ότι η ΒΤΚ ( Baku – Tbilisi – Kars )έχει συναντηθεί με εκστατική υποδοχή στην Τουρκία – ή, αν πούμε, αυτό που ήταν γνωστό ως Μικρά Ασία. Διευκρινίζει γραφικά ότι η Άγκυρα περιστρέφεται στην Ανατολή (όπως και το αυξανόμενο εμπόριο με την Κίνα), καθώς και ένα νέο βήμα στην εξαιρετικά περίπλοκη στρατηγική αλληλεξάρτηση μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας. τα κεντρικά ασιατικά “στάνταρ”, εξάλλου, εμπίπτουν στην ιστορική σφαίρα επιρροής της Ρωσίας.

Προσθέστε σε αυτήν την (εκκρεμούσα) ρωσική πώληση του συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας S-400 στην Άγκυρα, καθώς και το ενδιαφέρον της Ρωσίας και της Κίνας για πλήρη ένταξη της Τουρκίας στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO). Πρόκειται για τον μοναδικό Στρατιωτικό οργανισμο συνεργασίας μεταξύ Κίνας και Ρωσίας.

Τώρα συγκρίνετε τηη σιδηροδρομική γραμμή BTK με ένα από τα εμπορικά σήματα του Pipelineistan, ο ΙΡΙ (Ιράν-Πακιστάν-Ινδία), που προηγουμένως ονομάστηκε “αγωγός ειρήνης”.

Το IPI αρχικά υποτίθεται ότι συνδέει το νοτιοανατολικό Ιράν με τη βόρεια Ινδία μέσω του Μπαλοκιστάν, μέσω του πακιστανικού λιμανιού του Γκουαντάρ (τώρα βασικού κόμβου του οικονομικού διαδρόμου Κίνας-Πακιστάν, CPEC). Οι διοικήσεις των Μπους και Ομπάμα έκαναν τα πάντα για να αποφευχθεί η οικοδόμηση του IPI, στοιχηματίζοντας αντ ‘αυτού στον αντίπαλο TAPI (Τουρκμενιστάν-Αφγανιστάν-Πακιστάν-Ινδία) – ο οποίος θα περνούσε στην πραγματικότητα μια ζώνη πολέμου ανατολικά του Χεράτ του Αφγανιστάν.

Το ΤΑΠΙ θα μπορούσε ενδεχομένως να κατασκευαστεί – ακόμη και με την άρνηση των Ταλιμπάν (αυτό ήταν ακριβώς ο ισχυρισμός πριν από 20 χρόνια με την πρώτη διοίκηση του Κλίντον: (δικαιώματα διαμετακόμισης). Τον τελευταίο καιρό, η Ρωσία ενίσχυσε το παιχνίδι της, με τη Gazprom να πείσει την Ινδία να γίνει εταίρος στην κατασκευή του TAPI.

Αλλά στη συνέχεια ήρθε η πρόσφατη ανακοίνωση του Ρώσου Υπουργού Ενέργειας Αλεξάντρ Νόβακ: Η Μόσχα και η Τεχεράνη θα υπογράψουν μνημόνιο συμφωνίας για την κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου μήκους 1.200 χιλιομέτρων από το Ιράν στην Ινδία. ονομάστε το II και η Gazprom, παράλληλα, θα επενδύσει σε ανεξερεύνητα ιρανικά πεδία φυσικού αερίου κατά μήκος της διαδρομής.

Εκτός από το γεγονός ότι μια σημαντική νίκη για τη Gazprom – επεκτείνοντας την εμβέλειά της προς τη Νότια Ασία – είναι το έργο που δεν θα είναι το αρχικό IPI – Ιραν – Πακισταν – Ινδια (στην πραγματικότητα IP), όπου το Ιράν έχει ήδη χτίσει την επέκταση μέχρι τα σύνορα και πρόσφερε βοήθεια στο Ισλαμαμπάντ να οικοδομήσει το δική του επέκταση μια κίνηση που θα μαστίζεται από κυρώσεις από τις ΗΠΑ. Το έργο της Gazprom θα είναι υποβρύχιος αγωγός από τον Περσικό Κόλπο μέχρι τον Ινδικό Ωκεανό.
Από την άποψη του Νέου Δελχί, αυτό είναι το απόλυτο win-win. Το TAPI ( Τουρκμενισταν – Αφγανισταν- Πακιστάν – Ινδια ) παραμένει μια εφιαλτική πρόταση, και η Ινδία χρειάζεται όλο το αέριο που μπορεί να πάρει, γρήγορα. Υποθέτοντας ότι η νέα διοίκηση του Trump, “Ινδο-Ειρηνικό”, έχει τη δική της ρητορική, το Νέο Δελχί είναι πεπεισμένο ότι δεν θα χαστουκιστεί με κυρώσεις επειδή κάνει επιχειρήσεις τόσο με το Ιράν όσο και με τη Ρωσία.

Και μετά από μια πρόσφατη επίσκεψη του Πούτιν στην Τεχεράνη, υπήρξε μια άλλη σημαντική εξέλιξη: η ιδέα – από την BRI – για την οικοδόμηση σιδηροδρομικής σύνδεσης μεταξύ της Αγίας Πετρούπολης (στη Βαλτική) και του λιμένα Chabahar κοντά στον Περσικό Κόλπο. Το Chabahar είναι το κλειδί της απάντησης της Ινδίας στη BRI: μια θαλάσσια εμπορική σύνδεση με το Αφγανιστάν και την Κεντρική Ασία που παρακάμπτει το Πακιστάν και συνδέεται με τον Διάδρομο Μεταφορών Βορρά-Νότου (INSTC), από τα οποία το Ιράν, η Ινδία και η Ρωσία είναι βασικά μέλη παράλληλα με τον Καύκασο και των χωρών της Κεντρικής Ασίας.

Δεν χρειάζεστε έναν μετεωρολόγο για να δείτε με ποιον τρόπο ο άνεμος φυσάει στην Ευρασιατική ολοκλήρωση, σε όλη τη διαδρομή…

Διαβάστε επίσης: Ο δρόμος που στήριξε μια Αυτοκρατορία (Bυζάντιο) και απειλεί μια νέα (ΗΠΑ).