29/03/2024

ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΕΝΤΑΣΗ ΣΕ ΣΕΡΒΙΑ-ΑΛΒΑΝΙΑ-ΚΟΣΟΒΟ /ΜΑΖΙΚΕΣ ΔΙΑΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΠΑΦΕΣ ΒΕΛΙΓΡΑΔΙΟΥ-ΠΡΙΣΤΙΝΑΣ

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΔΡ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ.Ε.ΔΡΟΥΓΟΣ

1)Στο Κόσοβο έχω πάει πάνω από 10 φορές από το 1999 και πάντοτε με απασχολεί γιατί υπάρχουν προεκτάσεις κα επιπτώσεις του σε πολλές και ασταθείς γωνιές του πλανήτη, όπως στην Αμπχαζία και νότια Οσσετία της Γεωργίας, στην Υπερδνειστερία της Μολδαβίας, σε Ντονμπάς και Κριμαία της Ουκρανίας, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ του Αζερμπαιτζάν, αλλά και σε διαφορετικά σημεία της υδρογείου, όπως οι περιπτώσεις της Ταιβάν, του Θιβέτ, της Σομαλιλάνδης, του Ξινιάνγκ στην δυτική Κίνα κα. Έχω μετρήσει σε μελέτη μου το 2016 ότι συνολικά τα τελευταία χρόνια ,69 περιοχές του πλανήτη τελούν υπό απόσχιση και ζητάνε διεθνή αναγνώριση, ενώ η μόνη από τις περιοχές που έτυχε διεθνούς αποδοχής και κατέστη το 193ο κράτος-μέλος του ΟΗΕ ήταν το νότιο Σουδάν.

2)Υπό την “σκέπη” της ΕΕ οι πρόεδροι της Σερβίας Αλεξάντερ Βούτσιτς και του Κοσόβου-Μετόχια Χασίμ Θάτσι διαπραγματεύονται την ανταλλαγή περιοχών , και ειδικότερα το βόρειο τμήμα του Κοσόβου(δηλαδή βόρεια του ποταμού Ιμπάρ) με περιοχές της νότιας Σερβίας(δηλαδή της κοιλάδας του Πρέσεβο και των βορειότερων πόλεων του Μπουγιάνοβατς και της Μεντβέντα.)Στην περιοχή του βορείου Κοσόβου ο πληθυσμός είναι περίπου 80.000 άτομα εκ των οποίων οι 70.000 είναι Σέρβοι, οι 7000 Αλβανοί κα οι υπόλοιποι, Βόσνιοι, Ρομά κα .Στην περιοχή της νότιας Σερβίας ο πληθυσμός είναι Αλβανόφωνοι(εντονότατη η παρουσία τους στην κοιλάδα του Πρέσεβο και πολύ πιο αραιή στις άλλες δύο πόλεις).

3)Παρά την κινητικότητα που παρατηρείται από το 2013 με την διμερή συμφωνία των Βρυξελλών,, υπό την αιγίδα της ΕΕ, και στα δύο στρατόπεδα υπάρχουν διαφωνίες και δυσκολίες για γρήγορη μετάπτωση σε άλλα γεωγραφικά δεδομένα. Οι Αμερικανοί παρακολουθούν τις εξελίξεις και δια στόματος του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας Τζων Μπόλτον εμφανίζονται τώρα ως θετικοί σε μία τέτοια αλλαγή . Και η Μόσχα δεν είναι αρνητική παρά την περίπτωση εμφάνισης ενδεχόμενων ντόμινο σε άλλες περιοχές και μέσα στον γεωγραφικό της χώρο. Αρνητικό είναι το Βερολίνο, ενώ σκεπτικισμός κυριαρχεί σε πολλά Ευρωπαϊκά κράτη, γιατί είναι πολλή πιθανή υποτροπή σε άλλες περιοχές ,όπως στην Βοσνία Ερζεγοβίνη και στην FYROM. Πάντως την χώρα μας δεν φαίνεται να την απασχολεί, ενώ θα έπρεπε γιατί μία τέτοια δυναμική εξέλιξη μπορεί να πυροδοτήσει νέες εντάσεις και να προκαλέσει αποσταθεροποίηση ,λόγω της Αλβανικής τάσης να ενωθούν τα εδάφη τους και κάποια στιγμή να αποτελέσει πραγματικότητα το αλυτρωτικό και μεγαλοιδεατικό σχέδιο για Μεγάλη Αλβανία..

4)Η ιστορία με τις ανταλλαγές εδαφών δεν είναι και η καλύτερη δυνατή. Μια τέτοια περίπτωση ήταν η Σοβιετο-Πολωνική συμφωνία του 1951 που τραυμάτισε ακόμα πιο πολύ τις πάντοτε ψυχρές διμερείς σχέσεις, μεταξύ Μόσχας και Βαρσοβίας. Στην περίπτωση της κυοφορούμενης Κοσοβαρικο-Σερβικής ανταλλαγής εδαφών,(όποτε και αν τελικά γίνει) οι περιοχές του Ζβέτσαν , του Λεπόσεβατς, της Άνω Μιτρόβιτσα και του Ζούμπιν Ποτόκ θα ενσωματωθούν στον Σερβικό εδαφικό κορμό, ενώ η κοιλάδα του Πρέσεβο (γνωστή ως ανατλικό Κόσοβο στο κατά βαση Αλβανόφωνο Κόσοβο)

5)Μία τέτοια εξέλιξη θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα για τους Σέρβους που ζούνε νότια του ποταμού Ιμπάρ και σε περιοχές εντονότατα Αλβανοελεγχόμενες του Κοσόβου(πχ σε Στρέπτσε). Με αυτούς τι θα συμβεί; Θα μεταφερθούν στον βορρά; Θα αποζημιωθούν και θα καταλήξουν αλλού ;Θα παραμείνουν υπό κάποιο ειδικό καθεστώς ‘νησίδων μέσα σε Αλβανική θάλασσα”; Aς μην λησμονούμε ότι η ιστορική απόφαση 1244 του ΣΑ/ΟΗΕ του 1999 επισημαίνει ότι το Κόσοβο ως χώρος ανήκει στην Σερβία(άσχετα από την μονομερή ανακήρυξη ανεξαρτησίας του Φεβρουαρίου του 1998), ενώ περίπου 75 χώρες από τις 193 του ΟΗΕ δεν το έχουνε επίσημα αναγνωρίσει ,μεταξύ των οποίων η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Κύπρος, η Ρουμανία και η Σλοβακία .Κάθε μία για τους δικούς της λόγους(πχ η Ισπανία λόγω Βασκονίας και Καταλονίας).Δηλαδή 5 κράτη-μέλη της ΕΕ και 4 κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ έχουνε εκφράσει αρνητικές θέσεις απέναντι στην Κοσοβαρική μονομερή ενέργεια Πάντως η Αθήνα, το Βουκουρέστι και η Μπρατισλάβα έστειλαν μονάδες στην Δύναμη του ΝΑΤΟ ενώ η Μαδρίτη προ χρόνων τις απέσυρε.

6)Ο Θάτσι ελπίζει ότι μία συμφωνία με το Βελιγράδι θα ανοίξει τις πόρτες του ΟΗΕ και του ΝΑΤΟ στο Κόσοβο , ενώ η χώρα του θα τύχει γενικότερης υποστήριξης σε διεθνείς οργανισμούς ως και επίσημης αναγνώρισης(και από το Βελιγράδι) .Παράλληλα αυτό τον καιρό έχει εγκριθεί από το Κοινοβούλιο της Πρίστινα το σχετικό νομοσχέδιο για την σύσταση Κοσοβαρικού στρατού με οροφή τους 5000 άνδρες και προφανώς υπό Δυτικό έλεγχο και εκπαίδευση. Η αρχική θέση του σχεδίου Αχτισαάρι(1996-1997) για το ανεξάρτητο Κόσοβο είναι ότι αυτό δεν τεμαχίζεται, ούτε ενσωματώνεται με την Αλβανια και ούτε “εξαυλώνεται”. Άρα θα πρέπει να λάβουν χώρα σημαντικές αλλαγές σε εσωτερικό και εξωτερικό πλαίσιο. και να ληφθούν νέες αποφάσεις , ενώ θα πρέπει να ρυθμιστούν ζητήματα διασυνοριακά με Σκόπια-Μαυροβούνιο και Σερβία.Οι πρόσφατες ρυθμίσεις για τελωνειακ΄η ένωση Αλβανίας-Κοσόβου καθώς και οι σχετικές ρυθμίσεις αναφορικά με τα σημεία εισόδου-εξόδου ενισχύουν κατά πολύ τις όποιες τάσεις για κλιμακωτή ένωση των Αλβανών στα Βαλκάνια.

7)Τέλος με τις διαπραγματεύσεις που λαμβάνουν χώρα στις Βρυξέλλες , διαφωνεί η ιστορική Σερβική Εκκλησία, αφού γνωστά μοναστήρια στο Πετς, στην Γκρατσάνιτσα και στο Ντέσανι, γεωγραφικά βρίσκονται εκτός βορείου Κοσόβου, ενώ προστατεύονται από την UNESCΟ, και υπάρχει προβληματισμός για ενδεχόμενες Αλβανικές αντιδράσεις…. Επίσης “μήλο της έριδας” είναι τα πλούσια ορυχεία της Τρέπτσε στο βόρειο Κόσοβο, καθώς και η λίμνη Γκαζιβόντε(κοντά στο Λεπόσεβατς) που είναι επί του παρόντος είναι χωρισμένη, αλλά το στρατηγικής σημασίας φράγμα ελέγχεται από τους Σέρβους του Β. Κοσόβου. Το φράγμα είναι ζωτικής σημασίας για την ηλεκτροδότηση όλου του Κοσόβου.

8)Η Ελλάδα πρέπει να ασχοληθεί με το θέμα γιατί η κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια είναι ρευστή και πολλά μπορούνε να συμβούν. Στα πλαίσια του ΝΑΤΟ/KFOR διατηρούμε σήμερα πολλή μικρή στρατιωτική δύναμη εκεί .(Θα έπρεπε να ήταν μεγαλύτερη σε αριθμό και με εξειδικευμένα άτομα πχ σε συλλογή πληροφοριών…). Δεν συμμετέχουμε στην εκπαίδευση της Κοσοβαρικής Δύναμης Ασφαλείας(προσωπικά πιστεύω ότι θα ήταν οριακά θετικό να στέλναμε λόγω ΝΑΤΟ 2-3 εκπαιδευτές για να παρακολουθούν την κατάσταση, την στιγμή που μεταξύ άλλων η Ιταλική και Τουρκική παρουσία στο Κόσοβο είναι υπολογίσιμη).Αλλά δεδομένης της ευπάθειας και αρνητικών σημείων της Συμφωνίας των Πρεσπών , ως και της χρόνιας εσωτερικής αστάθειας στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη , θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε την θέση μας απέναντι στην όποια απόφαση λάβει το Βελιγράδι και να επιδιώξουμε καλές και λειτουργικές σχέσεις και με τις δύο πλευρές(λόγω και των κάθετων οδικών αξόνων που διέρχονται από τη νότια Σερβία ).Επίσης η Σερβία δεν διάκειται θετικά απέναντι στην Συμφωνία των Πρεσπών(κάτι που εδώ στην χώρα μας δεν έχει επισημανθεί), ενώ πάντοτε υπάρχει διάχυτη η ανησυχία για τον Αλβανικό μεγαλοιδεατισμό και απύθμενο αλυτρωτισμό τους στη ΝΑ Ευρώπη .Ας μην αφήνουμε τα πράγματα ανεξέλεγκτα γιατί θα βρεθούμε προ εκπλήξεων….Το Αλβανικό οργανωμένο έγκλημα είναι πολύ διαδεδομένο.. και μπορεί να προκαλέσει διαπεριφερειακές επιπλοκές, ενώ είναι σημαντικό να παρακολουθούμε τις εσωτερικές εξελίξεις στην Σερβία(περίπτωση πρόωρων εκλογών -σκληρά και αντιδημοκρατικά μέτρα κατά της ελευθερίας του τύπου , αλλά και στα Τίρανα (με τις νεανικές εκδηλώσεις κατά του καθεστώτος Ράμα)..

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024