Μύθος και ιστορία
Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος
Την Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου ο Πούτιν δήλωσε: «Είµαι έτοιµος για µια άλλη Κρίση της Κούβας αν οι ΗΠΑ θέλουν µία». Μια διατύπωση που προφανώς δηλώνει ότι η Μόσχα ήταν ο νικητής της αντιπαράθεσης η οποία τον Οκτώβριο του 1962 απείλησε την ανθρωπότητα µε πυρηνικό όλεθρο.
Ο µύθος, κυρίαρχος ακόµη στο µη ειδικευµένο κοινό, περιγράφει την ακλόνητη αποφασιστικότητα του προέδρου των ΗΠΑ, Τζον Κένεντι, που εξανάγκασε την ΕΣΣ∆ του Χρουστσόφ σε άτακτη, αν όχι σε ταπεινωτική, υποχώρηση, καθώς εξαναγκάσθηκε να αποσύρει από την Κούβα τους πυραύλους µέσου βεληνεκούς µε πυρηνικές κεφαλές που µόλις είχαν αναπτυχθεί 90 ναυτικά µίλια από τις ακτές της Φλόριντα.
Η ιστορία είναι εντελώς διαφορετική, µε την κυριαρχία του µύθου να είναι µέρος της άτυπης συµφωνίας Κένεντι – Χρουστσόφ, για να διευκολυνθεί ο πρώτος στην επικοινωνιακή διαχείριση της κρίσης. Η Σοβιετική Ενωση αποδέχθηκε να αποσύρει τους πυραύλους µέσου βεληνεκούς από την Κούβα όταν ο Κένεντι διαµήνυσε ότι αποδέχεται να αποσύρει αντίστοιχους αµερικανικούς πυραύλους που είχαν αναπτυχθεί στην Τουρκία, τη µόνη χώρα του ΝΑΤΟ µαζί µε τη Νοορβηγία που είχαν κοινά σύνορα µε την ΕΣΣ∆.
Πρωταγωνιστές της συµφωνίας ΗΠΑ – Ρωσίας ήταν ο Κένεντι και ένας κύκλος στενών συνεργατών του, µε καθοριστικό τον ρόλο του Ρόµπερτ Κένεντι, αδελφού του προέδρου και υπουργού ∆ικαιοσύνης, µε αλλά λόγια θεσµικά απολύτως αναρµόδιου για παρόµοια διαπραγµάτευση
Στην άτυπη συµφωνία κυρίων, στην οποία ο Λευκός Οίκος είχε περιθώριο έξι µηνών να αποσύρει τους πυραύλους από την Τουρκία, περιλαµβανόταν και δέσµευση της αµερικανικής πλευράς ότι δεν θα επιχειρήσει να ανατρέψει την κυβέρνηση του Κάστρο στην Αβάνα.
Ολα τα παραπάνω τα συµφώνησαν ο Κένεντι και ένας κύκλος στενών συνεργατών του, µε καθοριστικό τον ρόλο του Ρόµπερτ Κένεντι, αδελφού του προέδρου και υπουργού ∆ικαιοσύνης, µε αλλά λόγια θεσµικά απολύτως αναρµόδιου για παρόµοια διαπραγµάτευση. Ο Ρόµπερτ Κένεντι παρέκαµψε εντελώς το Στέιτ Ντιπάρτµεντ και το Πεντάγωνο και διαπραγµατεύθηκε τη συµβιβαστική λύση µε την οποία τερµατίσθηκε η κρίση διαπραγµατευόµενος µε τον τότε πρέσβη της ΕΣΣ∆ στην Ουάσιγκτον, Ντοµπρίνιν.
Η συµφωνία Ρέιγκαν – Γκορµπατσόφ του 1987 για απαγόρευση των πυραύλων µέσου βεληνεκούς πρόλαβε στο παρά πέντε τη διαµόρφωση ενός σκηνικού παρόµοιου µε την Κρίση της Κούβας το 1962. Η πρόσφατη αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συµφωνία την έφερε ξανά στην επικαιρότητα.
