Bruegel: H G7 πέθανε, ζήτω η (νέα) G7
των Jim O’ Neill και Alessio Terzi
Βruegel
Η Σύνοδος της 8ης και 9ης Ιουνίου στο Charlevoix στον Καναδά, άφησε πίσω της μια G7 σε πλήρη αταξία. Μετά από ημέρες ε΄ντονων διαπραγματεύσεων, η G7 κατόρθωσε με πολύ κόπο να συντάξει ένα κοινό ανακοινωθούν, για να δει τον Αμερικανό πρόεδρο Donald Trump να αποχωρεί αμέσως μετά τη σύνοδο κορυφής.
Οι σχολιαστές ανά τον κόσμο έσπευσαν να κατηγορήσουν τον Donald Trump ότι υπονομεύει την παγκόσμια τάξη ή ότι οδηγεί την G7 σε αποδυνάμωση. Ωστόσο, στο τελευταίο φιάσκο, βλέπουμε μια απλή δικαίωση της εδώ και χρόνια άποψης ότι η ομάδα G, στην τρέχουσα μορφή της, δεν έχει πλέον λόγο ύπαρξης, και θα πρέπει να αντικατασταθεί με μια πιο αντιπροσωπευτική ομάδα χωρών.
Η G7 ήταν για πολλά χρόνια, ένα αποτελεσματικό φόρουμ για την αντιμετώπιση πολλών σημαντικών εκκρεμών ζητημάτων, έχοντας για πρώτη φορά συνεδριάσει το 1976. Ο Καναδάς και η Ιταλία ήρθαν να ενωθούν με την αρχική G5 (τις ΗΠΑ, Ιαπωνία, Γαλλία, Δυτική Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο), που είχαν συνασπιστεί νωρίτερα στη δεκαετία, για να αντιμετωπίσουν τις παγκόσμιες οικονομικές κρίσεις, όπως την κατάρρευση της συμφωνίας Bretton Woods και την πετρελαϊκή κρίση του 1973.
Την περίοδο εκείνη, οι χώρες της G7 εκπροσωπούσαν περίπου το 50% του παγκόσμιου ΑΕΠ (βλ. Σχήμα 1). Ωστόσο, καθώς περνούσε ο καιρός, αυτό το ποσοστό βρισκόταν σε συνεχή πτωτική τάση, ιδιαίτερα λόγω της ανόδου της Κίνας. Σήμερα, οι χώρες της G7 εκπροσωπούν περί το 30% του παγκόσμιου ΑΕΠ, και το ΔΝΤ προβλέπει ότι αυτός ο αριθμός θα μειωθεί περαιτέρω με την πάροδο του χρόνου.
Ως συνέπεια αυτής της τεκτονικής αλλαγής, δεν θα πρέπει να αποτέλεσε έκπληξη ότι το 2008, όταν χρειάστηκε ένα παγκόσμιο πρόγραμμα δημοσιονομικής στήριξης για να αντιμετωπιστεί η Μεγάλη Ύφεση, το θέμα δεν μπορούσε να αντιμετωπιστεί εντός αυτού του πλαισίου και η G20 (όπως την ξέρουμε σήμερα) είχε μόλις δημιουργηθεί. Αν και ήταν επιτυχημένη τότε, η G20 έχει έκτοτε χάσει το αποφασιστικό της momentum.
Σε αυτό το πλαίσιο, το 2014 είχαμε διεξάγει μία έρευνα της G20 Sherpas (ανώτεροι σύμβουλοι επικεφαλής κρατών ή κυβερνήσεων) για να κατανοήσουμε την αντίληψή τους για την λειτουργία της ομάδας της G20 και τη δυναμική για μεταρρυθμίσεις στην παγκόσμια διακυβέρνηση.
Αντιμέτωποι με μια G7 που δεν ήταν αντιπροσωπευτική της νέας παγκόσμιας τάξης και μια G20 που ήταν πολύ μεγάλη και ετερογενής για να λάβει αποφάσεις όταν δεν είναι βυθισμένη σε βαθιά κρίση, προτείναμε τη δημιουργία αυτού που στη συνέχεια ονομάσαμε μια G7+, που θα αντικαθιστούσε την τρέχουσα G7. Στη νέα G7+, η Γαλλία, η Γερμανία, και η Ιταλία θα έδιναν τη θέση τους σε έναν κοινό εκπρόσωπο της ευρωζώνης. Αυτό θα άφηνε χώρο για την Κίνα και την Ινδία. Ο Καναδάς θα έδινε τη θέση του στη Βραζιλία. Τα υπόλοιπα θα παρέμεναν αμετάβλητα. (Πίνακας 1).
Όπως περιγράφεται στο Σχήμα 1, αυτή η ομάδα θα ήταν πολύ πιο αντιπροσωπευτική σε όρους ΑΕΠ. Στην πραγματικότητα, θα αντιπροσώπευε σε μεγάλο βαθμό ένα σταθερό ποσοστό του παγκόσμιου ΑΕΠ από τη δεκαετία του 1960, όταν βρισκόταν λίγο πάνω από το 60%. Αυτό παραμένει αληθινό όσο κοιτάζουμε προς το μέλλον, με βάση τις προβλέψεις του ΔΝΤ. είναι κρίσιμο πως, και σε αντίθεση με τη G20, η G7+ θα πετύχει αυτό το αποτέλεσμα χωρίς να προσθέσει θέσεις γύρω από το τραπέζι και να περιπλέξει τη λήψη αποφάσεων. Επίσης, σε ο,τι αφορά τον πληθυσμό, η νέα G7+ θα ήταν πολύ πιο αντιπροσωπευτική από την τωρινή G7, της οποίας οι χώρες καλύπτουν μόλις λίγο πάνω από το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού (Σχήμα 2).
Ουσιαστικά, η G7+ θα δώσει ηγετική θέση και ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων για οικονομικά και χρηματοπιστωτικά ζητήματα παγκόσμιας σημασίας –αλλά δεν θα πρέπει να αντικαταστήσει την G20, η οποία παραμένει μια σημαντική οδός για συζητήσεις άλλων θεμάτων που απαιτούν υψηλότερη αντιπροσωπευτικότητα, από την τρομοκρατία και την ασφάλεια τροφίμων μέχρι την φοροαποφυγή και την κλιματική αλλαγή.
Την περίοδο της πρώτης μας πρότασης, η G20 Sherpas από τις χώρες εκτός της G7, θεώρησαν την κίνηση λογική, αλλά ισχυρίστηκαν ότι αυτό ήταν εφικτό μόνο εάν η Δύση έκανε το πρώτο βήμα. Από την άλλη πλευρά, οι εκπρόσωποι χώρας της G7 σημείωσαν πως ακόμη και αν η αντιπροσώπευση είναι χαμηλή, παραμένει επιθυμητό το να υπάρχει ένα φόρουμ για ομοϊδεάτισσες δημοκρατίες. Ενώ αυτό το επιχείρημα τότε ήταν αδύναμο, οι τελευταίες εξελίξεις καθιστούν αυτή την άποψη ακόμη πιο αβάσιμη.
Αναφορικά με τις χώρες της ευρωζώνης, είχαμε επισημάνει τότε ότι το να παραιτηθούν από τη θέση τους και να έχουν κοινό εκπρόσωπο, θα έστελνε ένα σαφές μήνυμα σε ό,τι αφορά τη δέσμευση στο ενιαίο νόμισμα. υπό το πρίσμα της πρόσφατης οικονομικής αναταραχής στην Ιταλία, αυτό φαίνεται ακόμη πιο πιεστικό σήμερα από ό,τι ήταν τότε. Επιπλέον, αυτές οι χώρες ήδη έχουν μια κοινή εμπορική και νομισματική πολιτική και σύντομα ενδεχομένως, μια κοινή αμυντική δύναμη. Ήταν ενδεικτικό πως όταν ο νέος Ιταλός πρωθυπουργός Giuseppe Conte ανέφερε στο Charlevoix ότι οι οικονομικές κυρώσεις για τη Ρωσία θα πρέπει να χαλαρώσουν, η απάντηση της Γερμανίδας Καγκελαρίου ήταν ότι θα έπρεπε να είχαν μιλήσει για αυτό νωρίτερα (σε ευρωπαϊκό πλαίσιο).
Ο πρόεδρος Trump θα μπορούσε κάλλιστα να αναστατώσει δεκαετίες παγκόσμιας τάξης για τους λάθους λόγους, με την ατζέντα του “Η Αμερική πρώτα”. Ωστόσο, ο κόσμος αλλάζει γρήγορα και η G7 ως έχει σήμερα, μοιάζει σαν λείψανο του παρελθόντος. Όσο πιο σύντομα οι δυτικές χώρες το συνειδητοποιήσουν, τόσο πιο σύντομα ο κόσμος θα πετύχει μια καλύτερη, πιο αποτελεσματική, πιο αντιπροσωπευτική παγκόσμια διακυβέρνηση.
