Η εμπλοκή του Ιράν στον πόλεμο στη Γάζα, ο ρόλος του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν και ο ιδιότυπος χαρακτήρας της (εθνικής) ασφάλειας

Γεώργιος Κουκάκης 
Αναλυτής

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

          Αφορμή για την εκπόνηση του εν λόγω άρθρου στάθηκε αφενός μεν η πρόσφατη εμπλοκή του Ιράν στην ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, αφετέρου δε το γεγονός ότι η ασφάλεια αποτελεί μία «παρεξηγημένη» έννοια καθώς σε αρκετές περιπτώσεις χρησιμοποιείται από την ηγεσία ορισμένων κρατών ως πρόφαση για την επιβολή συγκεκριμένων πολιτικών (policies) και την καταπάτηση θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων οδηγώντας στο φαινόμενο της ασφαλειοποίησης (securitization).[1] Αρχικά αποσαφηνίζεται η έννοια της εθνικής ασφάλειας, παρουσιάζεται ο θεσμός του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, πραγματοποιείται μία σύντομη ιστορική αναδρομή της ένοπλης σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς καθώς και της εμπλοκής του Ιράν, αποσαφηνίζεται ο ρόλος, η σύνθεση και οι αρμοδιότητες του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (ΑΣΕΑ) του Ιράν και παρατίθενται ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα.

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

          Η εθνική ασφάλεια (national security) αποτελεί έναν πολυδιάστατο όρο, ο οποίος σχετίζεται με την προάσπιση (πρόληψη και αντιμετώπιση) ενός κράτους από κάθε είδους απειλής, η οποία στρέφεται εναντίον αυτού (υποδομές, οργάνωση και λειτουργία) ή των πολιτών του. Αν και στην αρχική της εμφάνιση, ο εν λόγω όρος αφορούσε σχεδόν αποκλειστικά την αντιμετώπιση των εξωτερικών (κυρίως στρατιωτικών) απειλών –ήταν δηλαδή ταυτόσημος με την έννοια της εθνικής άμυνας– και την προάσπιση της εδαφικής ακεραιότητας ενός κράτους, στην πορεία του χρόνου συμπεριέλαβε και άλλες συνιστώσες λόγω της ραγδαίας μεταβολής των συνθηκών του περιβάλλοντος ασφάλειας.

Εικόνα 1: Η κατάσταση στο Θέατρο Επιχειρήσεων της Λωρίδας της Γάζας

Πηγή: https://www.inss.org.il/publication/war-data/

Έτσι, η εθνική ασφάλεια κατέληξε στις μέρες μας να περιλαμβάνει την οικονομική ασφάλεια (economic security), την ενεργειακή ασφάλεια (energy security), την ασφάλεια κρίσιμων υποδομών (critical infrastructure security), τη θαλάσσια ασφάλεια (maritime security), την επισιτιστική ασφάλεια (food security), την περιβαλλοντική ασφάλεια (environmental security), την υγειονομική ασφάλεια (health security), την εσωτερική ασφάλεια (domestic/internal security), την κυβερνοασφάλεια (cyber security), την πολιτιστική ασφάλεια (cultural security), τη δημογραφική ασφάλεια (demographic security), την υδατική ασφάλεια (water security), την ασφάλεια πληροφοριών (information security), τη διαστημική ασφάλεια (space security), κ.ά..οικονομική ασφάλεια, την  περιβαλλοντική ασφάλεια, την ασφάλεια των κρίσιμων εθνικών υποδομών, την κυβερνοασφάλεια, την υγειονομική ασφάλεια, την ενεργειακή ασφάλεια, την επισιτιστική ασφάλεια, κ.ά.[2]

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

          Το πρώτο Κράτος που θέσπισε Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (National Security Council, NSC) ήταν οι ΗΠΑ, οι οποίες προχώρησαν το 1947 στην ίδρυση του εν λόγω επιτελικού οργάνου με την ψήφιση του Νόμου Εθνικής Ασφάλειας (National Security Act).^[3] Το NSC είναι μία περίπλοκη δομή η οποία υποβοηθά τον Πρόεδρο των ΗΠΑ στη λήψη αποφάσεων μείζονος σημασίας και περιλαμβάνει το Συμβούλιο, το οποίο συνεδριάζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα έχοντας ως μόνιμα μέλη τον Πρόεδρο των ΗΠΑ και Υπουργούς που σχετίζονται άμεσα με ζητήματα εθνικής ασφάλειας, τις Διαρκείς Επιτροπές οι οποίες προετοιμάζουν τα θέματα προς συζήτηση για τις συνεδριάσεις, και το Επιτελείο το οποίο περιλαμβάνει εξειδικευμένο προσωπικό από όλους τους κρατικούς φορείς και παρακολουθεί σε καθημερινή βάση όλα τα σημαντικά ζητήματα που επηρεάζουν την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. Επικεφαλής δε του Επιτελείου είναι ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας (National Security Advisor), ο οποίος αποτελεί το «δεξί χέρι» του Προέδρου.

          Το NSC  των ΗΠΑ –αφενός επειδή ήταν το πρώτο που δημιουργήθηκε και αφετέρου λόγω της παγκόσμιας επιρροής των Ηνωμένων Πολιτειών– αποτέλεσε το πρότυπο για τα υπόλοιπα κράτη ανά τον κόσμο, τα οποία ίδρυσαν αντίστοιχες δομές όπως το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκικής Δημοκρατίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, η Κεντρική Επιτροπή Εθνικής Ασφάλειας (Central National Security Commission, CNSC) της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, το Συμβούλιο Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας (Defence and National Security Council, DNSC) της Γαλλικής Δημοκρατίας, το Συμβούλιο Ασφάλειας (Security Council, SC) της Ρωσικής Ομοσπονδίας, το Ανώτατο Συμβούλιο Ασφάλειας (Supreme Security Council, SSC) της Μολδαβίας, κ.ά.

          Το σημαντικότερο έγγραφο που εκπονεί κάθε Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας ονομάζεται Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας (National Security Strategy, NSS), το οποίο αποτελεί ένα κείμενο στρατηγικού χαρακτήρα σύμφωνα με το οποίο εκπονείται η Εθνική Στρατηγική των επιμέρους κρατικών Φορέων/Υπουργείων. Στο εν λόγω έγγραφο –όπως και στα περισσότερα στρατηγικά έγγραφα– συνήθως περιγράφεται το περιβάλλον ασφάλειας εντός του οποίου καλείται να δράσει το εν λόγω κράτος (συνθήκες, απειλές και κίνδυνοι), καθορίζονται και προτεραιοποιούνται τα εθνικά συμφέροντα, και παρέχονται οι γενικές κατευθύνσεις όσον αφορά τους επιδιωκόμενους στόχους (ends), τα απαιτούμενα  μέσα (means) και τους επιθυμητούς  τρόπους (ways) υλοποίησης. Παρέχει δηλαδή με τον τρόπο αυτό το θεσμικό πλαίσιο εντός του οποίου θα ασκηθεί η εσωτερική και εξωτερική πολιτική.^[4] 

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗ ΛΩΡΙΔΑ ΤΗΣ ΓΑΖΑΣ

          Ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν η Χαμάς εκδήλωσε αιφνιδιαστική επίθεση σε ισραηλινό έδαφος με αποτέλεσμα την απώλεια πολλών Ισραηλινών και τον τραυματισμό και αιχμαλώτιση ακόμα περισσότερων.^[5] Αιτία της εν λόγω επίθεσης –σύμφωνα με ανακοίνωση του Διοικητή των Ταξιαρχιών Al-Qassam (Mohammed Deif) της Χαμάς– ήταν η μη ανταπόκριση του Ισραήλ στο αίτημα της Χαμάς για ανταλλαγή κρατουμένων, αναφέροντας μάλιστα ότι οι Παλαιστίνιοι είχαν προειδοποιήσει στο παρελθόν τους ισραηλινούς και τους παγκόσμιους ηγέτες να σταματήσει το Ισραήλ τα εγκλήματα κατά των Παλαιστίνιων.^[6] Εν συνεχεία, ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ Benjamin Netanyahu ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ βρίσκεται σε πόλεμο, καθώς και ότι ο εχθρός θα πληρώσει ένα απροσδόκητο τίμημα. ^[7]  

          Όσον αφορά τη στάση των άλλων κρατών, αξίζει να σημειωθεί πως οι ΗΠΑ καταδίκασαν άμεσα την ενέργεια της Χαμάς δηλώνοντας ότι είναι σε ετοιμότητα να προσφέρουν κάθε απαραίτητο μέσο υποστήριξης στο Ισραήλ και απεύθυναν προειδοποίηση προς κάθε δρώντα που σκέφτεται να εκμεταλλευτεί την κατάσταση.^[8] Ανάλογη στάση τήρησε και η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), η οποία δήλωσε επίσης καταδίκασε την εν λόγω ενέργεια της Χαμάς και ζήτησε την άμεση παύση των παράλογων επιθέσεων και της βίας, υποστηρίζοντας το δικαίωμα του Ισραήλ για άμυνα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.^[9] Η Ρωσία αντιθέτως  απέφυγε να αποδώσει ευθύνες στο Ισραήλ ή τη Χαμάς κατηγορώντας τη Δύση ως ηθικό αυτουργό και τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους εντός των συνόρων του 1967 με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.^[10] Ομοίως έπραξε και η Τουρκία, η οποία απέφυγε να πάρει άμεσα το μέρος του Ισραήλ ή της Hamas τασσόμενη πέρ της λύσης των δύο κρατών,^[11] ενώ η Ελλάδα καταδίκασε την τρομοκρατική επίθεση κατά του Ισραήλ υποστηρίζοντας και αυτή το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα.^[12]

Εικόνα 2: Η κατάσταση στο Θέατρο Επιχειρήσεων του Βορρά

Πηγή: https://www.inss.org.il/publication/war-data/

Ως αντίδραση, το  Ισραήλ εξαπέλυσε μία άνευ προηγουμένου επιθετική επιχείρηση κατά της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας με την ονομασία «Σιδερένια Ξίφη» (Swords of Iron), για την οποία ο  Ισραηλινός Πρωθυπουργός δήλωσε στις 28 Οκτωβρίου 2023 ότι:

         «[…] Αυτό είναι το δεύτερο στάδιο του πολέμου, οι στόχοι του οποίου είναι σαφείς: Καταστροφή των στρατιωτικών και κυβερνητικών δυνατοτήτων της Χαμάς και επιστροφή των αιχμαλώτων στην πατρίδα. […] Υπάρχουν στιγμές κατά τις οποίες ένα έθνος αντιμετωπίζει δύο δυνατότητες: Να κάνει ή να πεθάνει. Αντιμετωπίζουμε τώρα αυτή τη δοκιμασία και δεν έχω καμία αμφιβολία για το πώς θα τελειώσει: Θα είμαστε οι νικητές. […] Ο πόλεμος μέσα στη Λωρίδα της Γάζας θα είναι μακρύς και δύσκολος – και είμαστε έτοιμοι γι’ αυτόν. Αυτός είναι ο δεύτερος πόλεμος της ανεξαρτησίας μας. Θα πολεμήσουμε για να υπερασπιστούμε την πατρίδα μας. […] Θα πολεμήσουμε στην ξηρά, στη θάλασσα και στον αέρα. Θα καταστρέψουμε τον εχθρό πάνω από το έδαφος και κάτω από το έδαφος. Θα πολεμήσουμε και θα νικήσουμε […]»[13]

          Δυστυχώς οι δηλώσεις του Πρωθυπουργού επαληθεύτηκαν πλήρως, καθώς η ένοπλη σύγκρουση του Ισραήλ με τη Χαμάς εξακολουθεί να υφίσταται εφτά (7) σχεδόν μήνες μετά την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς, έχοντας οδηγήσει σε μία ανθρωπιστική κρίση. Η δε κοινή γνώμη έχει εν πολλοίς διχαστεί, καθώς εγείρονται ερωτήματα σχετικά με τα όρια της νόμιμης άμυνας του Ισραήλ και τις προϋποθέσεις τερματισμού της σύγκρουσης καθώς οι προσπάθειες διαμεσολάβησης αρκετών διεθνών δρώντων έχουν αποβεί άκαρπες. Αξίζει μάλιστα να τονιστεί ότι το κράτος της Νότιας Αφρικής (South Africa) προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης (International Court of Justice, ICJ) εναντίον του Ισραήλ για την εφαρμογή της Σύμβασης για την Πρόληψη και την Τιμωρία του Εγκλήματος της Γενοκτονίας, το οποίο δεν αποφάνθηκε ότι το Ισραήλ οφείλει να λάβει συγκεκριμένα μέτρα για την αποφυγή εγκλημάτων στη Λωρίδα της Γάζας και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.[14]

Η ΕΜΠΛΟΚΗ ΤΟΥ ΙΡΑΝ ΣΤΗΝ ΕΝΟΠΛΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΙΣΡΑΗΛ-ΧΑΜΑΣ

          Αν και το Ιράν –όπως πολλά ακόμα μουσουλμανικά κράτη– ήταν ταγμένο εξαρχής με το πλευρό της Χαμάς, η αφορμή για την άμεση εμπλοκή του στην ένοπλη σύγκρουσή της με το Ισραήλ δόθηκε όταν το Ισραήλ έπληξε το Προξενείο του Ιράν στη Δαμασκό της Συρίας την 1^η Απριλίου 2024,[15] με αποτέλεσμα το θάνατο  εφτά (7)  αξιωματικών –εκ των οποίων δύο (2) Στρατηγοί– του Στρατού των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (Islamic Revolutionary Guard Corps, IRGC) του Ιράν.[16] Το Ιράν κατηγόρησε το Ισραήλ για παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και δεσμεύτηκε να ανταποδώσει το χτύπημα, ενώ στις 12 Απριλίου 2024 οι ΗΠΑ προειδοποίησαν το Ισραήλ ότι το Ιράν πρόκειται να επιτεθεί εντός ολίγων ωρών. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το Ιράν είχε ενημερώσει τις ΗΠΑ ότι η ανταπόδοση θα γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να μην προκαλέσει την κλιμάκωση των σχέσεων των δύο κρατών.[17]

Εικόνα 3: Η κατάσταση στο Θέατρο Επιχειρήσεων της Δυτικής Όχθης

Πηγή: https://www.inss.org.il/publication/war-data/

Όντως, στις 13 Απριλίου 2024 το Ιράν διεξήγαγε την επιχείρηση «Αληθινή Υπόσχεση» (Operation True Promise) κατά του Ισραήλ με εκατόν εβδομήντα (170) Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα (Unmanned Aerial Vehicles, UAVs) και εκατόν πενήντα (150) πυραύλους, τα οποία σύμφωνα με πληροφορίες αναχαιτίστηκαν σε ποσοστό 99% από το Ισραήλ με τη συνδρομή των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και της Ιορδανίας.[18] Έπειτα από διαβουλεύσεις της ηγεσίας του Ισραήλ για τον τρόπο αντίδρασης στην εν λόγω ενέργεια του Ιράν και κατόπιν διεθνών προτροπών για διατήρηση της ψυχραιμίας και αποφυγή περεταίρω κλιμάκωσης– Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε ότι:

         «Οι σύμμαχοί μας δεν θέλουν να πάμε σε μια υπερβολική απάντηση και θέλουμε να συνεργαστούμε με τους συμμάχους μας, ειδικά μετά την επιτυχία που είχαμε μαζί τους […] Δεν χρειάζεται να προκαλέσουμε απώλειες, αλλά είναι σημαντικό να απαντήσουμε, διότι στέλνει ένα μήνυμα σε όλους εκείνους που θέλουν να μας βλάψουν».[19]

          Τελικά, στις 18 Απριλίου 2024 το Ισραήλ πραγματοποίησε αεροπορική επίθεση στην Αεροπορική Βάση του Ιράν στην επαρχία Isfahan, στην οποία αναφέρεται ότι υπάρχουν και πυρηνικά εργαστήρια. Παρά τα αντίποινα ωστόσο του Ισραήλ εναντίον του Ιράν, τα δύο κράτη δεν έχουν εκδηλώσει προς το παρόν την πρόθεση περεταίρω κλιμάκωσης της κατάστασης.[20] Ο δε ρόλος που διαδραματίζει το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΑΣΕΑ) του Ιράν στη ένοπλη σύγκρουσή του με το Ισραήλ είναι ότι το ΑΣΕΑ είναι αυτό που συνεδριάζει για να ληφθούν οι αποφάσεις όσον αφορά τον τρόπο αντίδρασης, καθώς το εν λόγω ζήτημα αποτελεί μείζον ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Όσον αφορά μάλιστα την ενέργεια της 13^ης Απριλίου, το ΑΣΕΑ ανέφερε σε σχετική ανακοίνωση ότι:

         «[…] Προκειμένου να διασφαλίσει τα εθνικά του συμφέροντα και την εθνική του ασφάλεια, το Ιράν έχει λάβει τα ελάχιστα αναγκαία μέτρα τιμωρίας κατά του επιτιθέμενου σιωνιστικού καθεστώτος με βάση το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών […] Το Ιράν στόχευσε αποκλειστικά τις ισραηλινές στρατιωτικές βάσεις κατά τη διάρκεια της επιχείρησης και επί του παρόντος, δεν υπάρχει καμία στρατιωτική δράση κατά του Ισραήλ στην ατζέντα της χώρας».[21]

ΤΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΙΡΑΝ

          Το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (Supreme National Security Council, SNSC) του Ιράν ιδρύθηκε το 1989, αποτελεί μετεξέλιξη του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας (Supreme National Defense and Security Council, SNDSC) που είχε ιδρυθεί το 1979,[22] και σύμφωνα με το άρθρο 176 του Συντάγματος του Ιράν είναι επιφορτισμένο με  :

1. Τον καθορισμό των πολιτικών άμυνας και εθνικής ασφάλειας στο πλαίσιο των γενικών πολιτικών που καθορίζονται από τον ηγέτη.
2. Τον συντονισμό των δραστηριοτήτων στους τομείς που αφορούν την πολιτική, τις πληροφορίες, την κοινωνική, πολιτιστικούς και οικονομικούς τομείς σε σχέση με τις γενικές πολιτικές άμυνας και ασφάλειας.
3. Αξιοποίηση των υλικών και πνευματικών πόρων της χώρας για την αντιμετώπιση τις εσωτερικές και εξωτερικές απειλές.

   
   

Εικόνα 4: Η στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ προς το Ισραήλ

Πηγή: https://www.inss.org.il/publication/war-data/

Το ΑΣΕΑ εντός του πλαισίου λειτουργίας του και ανάλογα με την περίσταση συγκροτεί Υπο-Συμβούλια –όπως π.χ. το Υπο-Συμβούλιο Άμυνας και το Υπο-Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας– ενώ όσον αφορά τη σύνθεσή του σύμφωνα με το προαναφερθέν άρθρο του Συντάγματος επικεφαλής του είναι ο εκάστοτε Πρόεδρος και λοιπά μέλη:

1. O επικεφαλής του Δικαστικού κλάδου της κυβέρνησης,
2. O επικεφαλής του εκτελεστικού κλάδου της κυβέρνησης,
3. O επικεφαλής του νομοθετικού κλάδου της κυβέρνησης,
4. Ο επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου Διοίκησης των Ενόπλων Δυνάμεων,
5. Ο αξιωματικός υπεύθυνος για το σχεδιασμό και τις δημοσιονομικές υποθέσεις,
6. Ο Υπουργός Εξωτερικών,
7. Ο Υπουργός Εσωτερικών,
8. Ο Υπουργός Πληροφοριών,
9. Ένας Υπουργός ανάλογα με το εξεταζόμενο θέμα,
10. Ο Διοικητής των Ενόπλων Δυνάμεων,
11. Ο Διοικητής του Σώματος Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, και
12. Δύο αντιπρόσωποι που ορίζονται από τον Ανώτατο Ηγέτη του κράτους.
    

Εικόνα 5: Η εμπλοκή της εφεδρείας στον πόλεμο στη Γάζα

Πηγή: https://www.inss.org.il/publication/war-data/

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι οι αποφάσεις του ΑΣΕΑ πρέπει να εγκριθούν από τον Ανώτατο Ηγέτη του κράτους (Ayatollah Ali Khamenei), ενώ κατά το παρελθόν καθοριστικός ήταν ο ρόλος του όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις του 2013-2015 για τη συμφωνία σχετικά με τα πυρηνικά, την απαγόρευση ορισμένων ΜΜΕ κατά τις διαδηλώσεις του 2017 και τον χαρακτηρισμό της Κεντρικής Διοίκησης των αμερικανικών δυνάμεων ως τρομοκρατική οργάνωση και των ΗΠΑ ως χορηγό τρομοκρατίας το 2018 ως αντίδραση στον αντίστοιχο χαρακτηρισμό του Σώματος Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης από τις ΗΠΑ.[23]

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ…

          Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα στοιχεία που έχουν αναφερθεί στο παρόν άρθρο εξάγονται τα ακόλουθα συμπεράσματα:

1. Η εθνική ασφάλεια ενός κράτους δεν απειλείται μόνο όταν απειλείται η εδαφική του ακεραιότητα ή η εθνική του ανεξαρτησία, αλλά και σε άλλες περιπτώσεις ανάλογα με την αντίληψη που επικρατεί και το θεσμικό πλαίσιο που υπάρχει.
2. Η παροχή έγκαιρων και έγκυρων πληροφοριών συμβάλλει στη βέλτιστη αντιμετώπιση όλων των ζητημάτων και ειδικά όσων σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια ενός κράτους.
3. Κεντρικό ρόλο στη διαχείριση των ζητημάτων εθνικής ασφάλειας διαδραματίζουν ως επί το πλείστον το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και οι Υπηρεσίες Πληροφοριών γεγονός που επιβάλλει την εκπροσώπηση των εν λόγω Φορέων κατά τη συνεδρίαση ενός Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας.
4. Η ένοπλη σύγκρουση μεταξύ δύο δρώντων συνήθως επηρεάζει την περιφερειακή και κάποιες φορές τη διεθνή ασφάλεια, καθώς η παγκοσμιοποίηση αλλά και παράγοντες όπως οι θρησκευτικές πεποιθήσεις, το αίσθημα της δικαιοσύνης και (προπαντός) τα εθνικά συμφέροντα άλλων δρώντων, έχουν ως αποτέλεσμα την εμπλοκή τους άμεσα ή έμμεσα.
5. Η χρήση βίας δεν συνεπάγεται πάντα και κλιμάκωση της κατάστασης, καθώς η εξωτερική πολιτική κάθε κράτους εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Θα πρέπει ωστόσο να εφαρμόζεται με φειδώ και προσεκτικό σχεδιασμό.
6. Η πρόοδος της τεχνολογίας έχει επηρεάσει δραματικά τον τρόπο διεξαγωγής των ενόπλων συγκρούσεων, γεγονός που επιβάλλει την παρακολούθηση των εξελίξεων και την επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία προκειμένου να είναι σε θέση ένας δρώντας να αποκτήσει υπεροχή έναντι των υπολοίπων.  

          Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να τονιστεί ότι η ταυτόχρονη εμφάνιση κρίσεων διαφόρων μορφών (στρατιωτική, ενεργειακή, οικονομική, υγειονομική, επισιτιστική, κ.λπ.) αναμένεται να είναι πιο συχνή στο μέλλον, γεγονός που καθιστά την ασφάλεια ένα από τα πολυτιμότερα αγαθά τόσο σε ατομικό, όσο και σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο και την ανθεκτικότητα μία από τις πιο πολυπόθητες ικανότητες σε αυτό το νέο περιβάλλον αεικρίσεων (permacrises) και πολυκρίσεων (polycrises), καθώς ως γνωστόν:

«Η πρόληψη είναι προτιμότερη της θεραπείας».

[1]    Taureck, R. (2006). ‘Securitization theory and securitization studies’.  Journal of International Relations and Development 9, 53–61 . https://doi.org/10.1057/palgrave.jird.1800072 (25/04/2024).

[2]    Πικραμένος, Κ. & Κουκάκης, Γ. (2023). Εθνική Ασφάλεια: Μύθοι και Πραγματικότητα. (Αθήνα: Ινφογνώμων), 32.

[3]    National Security Act of 1947. (n.d.). https://www.govinfo.gov/content/pkg/COMPS-1493/pdf/COMPS-1493.pdf (25/04/2024).

[4]    Cavanaugh, ML. (2017, July 24).  It’s time to end the tyranny of Ends, Ways, and Means. Modern War Institute, United States Military Academy, https://mwi.usma.edu/time-end-tyranny-ends-ways-means/ (25/04/2024).

[5]    Federman, J. & Adwan, I. (2023,  October 07).  “Hamas surprise attack out of Gaza stuns Israel and leaves hundreds dead in fighting, retaliation”. Associated Press. https://apnews.com/article/israel-palestinians-gaza-hamas-rockets-airstrikes-tel-aviv-11fb98655c256d54ecb5329284fc37d2 (25/04/2024).

[6]    Palestinian Islamic Resistance Movement Hamas. (2023, October 07). “Statement by Hamas’s Al-Qassam Brigades top military commander”. https://hamas.ps/en/post/4967/Statement-by-Hamas-s-Al-Qassam-Brigades-top-military-commander (25/04/2024).

[7]    Prime Minister of Israel. (2023, October 07). X (former twitter). https://twitter.com/IsraeliPM/status/1710583005230575705 (25/04/2024).

[8]    The White House. (2023, October 07).  “Statement from President Joe Biden Condemning Terrorist Attacks in Israel”. Briefing Room [Press Release]. https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2023/10/07/statement-from-president-joe-biden-condemning-terrorist-attacks-in-israel/ (25/04/2024).

[9]    European Council. (2023, October 07). “Statement by the High Representative on behalf of the European Union on the attacks against Israel”. Press Releases. https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2023/10/07/statement-by-the-high-representative-on-behalf-of-the-european-union-on-the-attacks-against-israel/#:~:text=The%20EU%20stands%20in%20solidarity,the%20Middle%20East%20Peace%20Process. (25/04/2024).

[10] Russian Federation. (2023, October 07). “No: 247, 7 October 2023, Press Release Regarding the Latest Developments in the Context of Israel-Palestine”. Ministry of Foreign Affairs. https://www.mfa.gov.tr/no_-247_-_israil-filistin-baglaminda-yasanan-son-gelismeler-hk.en.mfa (25/04/2024).

[11] Republic of Türkiye. (2023, October 07). “Comment by Foreign Ministry Spokeswoman Maria Zakharova on the sharp escalation of the Palestinian-Israeli conflict”». Ministry of Foreign Affairs. https://mid.ru/en/foreign_policy/news/1907962/ (25/04/2024).

[12] Prime Minister GR. (2023, October 07). X (former twitter). https://twitter.com/PrimeministerGR/status/1710595368897876366?ref_src=twsrc%5Etfw (25/04/2024).

[13] Ministry of Foreign Affairs of Israel. (2023, October 28). “Statement by PM Netanyahu”. https://www.gov.il/en/pages/statement-by-pm-netanyahu-28-oct-2023 (25/04/2024).

[14] International Court of Justice. (2024, January 26). Summary of the Order of 26 January 2024. https://www.icj-cij.org/node/203454 (25/04/2024).

[15] Chao-Fong, L. (2024, April 01). “Middle East crisis: Iran’s Revolutionary Guards Corps says two of its generals killed in Damascus consulate strike – as it happened”. The Guardian. https://www.theguardian.com/world/live/2024/apr/01/israel-hamas-war-airstrike-iran-consulate-gaza-syria-live-updates (25/04/2024).

[16] National Counterterrorism Center/Office of Director of National Intelligence. (n.d.). “Islamic Revolutionary Guard Corps (IRGC)”. https://www.dni.gov/nctc/ftos/irgc_fto.html (25/04/2024).

[17] Monks, K. & Frodsham, Ι. (2024, April 12). “Iran and Israel ‘closer to war than ever’ as US predicts missile blitz in hours”. Inews. https://inews.co.uk/news/world/iran-israel-closer-war-us-predicts-missile-blitz-hours-3004532 (25/04/2024).

[18] Cafiero, G. (2024, April 15). “Why Iran attacked Israel and what could happen next”. The New Arab. https://www.newarab.com/analysis/why-iran-attacked-israel-and-what-could-happen-next (25/04/2024).

[19]  Hendrix, S., Morris, L. & Rubin, S. (2024, April 15). “Israel weighs strike on Iran to ‘send a message’ while preserving alliance”. The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/world/2024/04/15/israel-strike-iran-response-international-alliance/ (25/04/2024).

[20] Hendrix, S., Harris, S., George, S. & Birnbaum, M. (2024, April 19). “After Israeli strike in Iran, both sides appear to downplay incident”. The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/world/2024/04/19/israel-iran-strike-isfahan/ (25/04/2024).

[21] MEHR News Agency. (2024, April 15). “Iran attack against Israel minimum necessary punitive action”. https://en.mehrnews.com/news/213889/Iran-attack-against-Israel-minimum-necessary-punitive-action (25/04/2024).

[22] Alfoheh, A. (2023, June 28). “A Quick Take on Iran’s Supreme National Security Council Since 1989 to Take Ahmadian’s Measure”. Arab Gulf States Institute in Washington. https://agsiw.org/a-quick-take-on-irans-supreme-national-security-council-since-1989-to-take-ahmadians-measure/ (25/04/2024).

[23] The Iran Primer. (2020, July 15). “Supreme National Security Council of Iran”. https://iranprimer.usip.org/blog/2019/apr/01/supreme-national-security-council-iran (25/04/2024).