Τι κρύβεται πίσω από την επιμονή του Ιράν για επιρροή στην Αφρική;
Ο πρόεδρος του Ιράν, Ebrahim Raisi, πρόσφερε στα αφρικανικά έθνη τεχνολογία και τεχνογνωσία, εκφράζοντας την προθυμία της Ισλαμικής Δημοκρατίας να εμπλακεί στην εξερεύνηση των τεράστιων πόρων της ηπείρου.
Ο Raisi μιλούσε στη δεύτερη Οικονομική Διάσκεψη Ιράν και Αφρικής στην Τεχεράνη την Παρασκευή, καθώς αντιπροσωπείες από 30 αφρικανικές χώρες συνήλθαν με τις ιρανικές αρχές για να συζητήσουν τις οικονομικές σχέσεις, σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του Raisi.
Χαιρετίζοντας την τετραήμερη εκδήλωση ως «σύμβολο αποφασιστικότητας Ιράν και Αφρικής να επεκτείνουν τις σχέσεις τους», ο Raisi είπε ότι περίπου 10.000 ιρανικές εταιρείες —που εμπλέκονται σε τεχνολογικούς και επιστημονικούς τομείς— έχουν ανεβάσει το συνολικό εμπόριο του Ιράν με τις αφρικανικές χώρες σε ετήσιο επίπεδο 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
«Τα αφρικανικά κράτη ζητούν προϊόντα από ιρανικές εταιρείες που βασίζονται στη γνώση», δήλωσε, ενώ άδραξε την ευκαιρία να ανανεώσει την αντιδυτική ρητορική της Ισλαμικής Δημοκρατίας κατηγορώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις ευρωπαϊκές δυνάμεις για «λεηλασία αφρικανικού πλούτου». Υποστήριξε ότι σε αντίθεση με τη Δύση, το Ιράν αναζητά αυθεντική συνεργασία για χάρη της «προόδου της Αφρικής».
Η εκδήλωση της Τεχεράνης ήταν η τελευταία στις πιέσεις του Ιράν για εδραίωση στην Αφρική, όπου πρέπει να εμπλακεί σε έντονο ανταγωνισμό με την Κίνα, τη Ρωσία, τους περιφερειακούς Άραβες αντιπάλους του και την Τουρκία, μεταξύ άλλων.
Οι δεσμοί της Τεχεράνης με την Αφρική τα τελευταία χρόνια επικεντρώνονται όλο και περισσότερο στη γεωργία, τα ορυχεία και την ιατρική. Η κυβέρνηση Raisi έθεσε ιδιαίτερα την Αφρική μεταξύ των κορυφαίων προτεραιοτήτων εξωτερικής πολιτικής της ως μέρος μιας ευρύτερης συνολικής στρατηγικής, η οποία αναζητά αποτελεσματικές εμπορικές εναλλακτικές σε μια εποχή ακρωτηριαστικών διεθνών κυρώσεων και χαμηλού βαθμού σχέσεων με τον δυτικό κόσμο.
Τον περασμένο Ιούλιο, ο Raisi επισκέφθηκε τρία αφρικανικά έθνη, την Κένυα, την Ουγκάντα και τη Ζιμπάμπουε, στην πρώτη τέτοια περιοδεία ενός Ιρανού προέδρου εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Η αντιπροσωπεία του υπέγραψε περισσότερες από 20 συμφωνίες συνεργασίας με ομολόγους του, που καλύπτουν διάφορους τομείς, όπως η ενέργεια, τα προϊόντα διατροφής και η μηχανική.
Καθώς τα επίσημα στοιχεία του Ιράν ανεβάζουν το μερίδιο της Ισλαμικής Δημοκρατίας στις αφρικανικές αγορές μόνο στο 1%, οι αξιωματούχοι της χώρας μίλησαν για σημαντικές ευκαιρίες για το Ιράν σε αυτή τη «γη των ευκαιριών», αναφέροντας παλαιότερη δήλωση του εκπροσώπου του Υπουργείου Εξωτερικών Nasser Kanani.
Ωστόσο, οι φιλοδοξίες του Ιράν για την Αφρική δεν φαίνεται να έχουν περιοριστεί στο εμπόριο και την οικονομία. Οι στρατιωτικοί δεσμοί για γεωπολιτική επιρροή σε ορισμένα αφρικανικά έθνη, ιδιαίτερα στην περιοχή του Σαχέλ, βρίσκονται όλο και περισσότερο στην ημερήσια διάταξη.
Τους τελευταίους μήνες, οι εξαγωγές ιρανικού στρατιωτικού εξοπλισμού έχουν έρθει στο προσκήνιο, κυρίως καθώς η Τεχεράνη πιστεύεται ότι έχει στείλει μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Σουδάν που έχει πληγεί από τις συγκρούσεις. Νωρίτερα τον Ιανουάριο, η παραστρατιωτική Δύναμη Ταχείας Υποστήριξης (RSF) του Σουδάν, η οποία έχει εμπλακεί σε μια αιματηρή μάχη κατά του τακτικού στρατού, αποκάλυψε ότι είχε καταρρίψει ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος ιρανικής κατασκευής που πέταξαν οι σουδανικές δυνάμεις. Και ο στρατός του Σουδάν, σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης της χώρας, έχει επωφεληθεί από ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη της οικογένειας Mohajer για να διευκολύνει σημαντικά κέρδη κατά των RSF.
Ιρανοί αξιωματούχοι, ωστόσο, διέψευσαν τέτοιες αναφορές, τη στιγμή που πιέζονται για αποστολές των ίδιων drones στη Ρωσία, όπου η Δύση πιστεύει ότι έχουν εκτοξευθεί ανηλεώς εναντίον ουκρανικών στόχων.
Επίσης, ξεχωριστά στον Νίγηρα, το Ιράν κατηγορείται ότι παρακολουθεί τους πλούσιους πόρους ουρανίου εκεί για να προσπαθήσει να υποστηρίξει περαιτέρω το απαραίτητο υλικό για τις πυρηνικές του δραστηριότητες, οι οποίες αποτελούν τον πυρήνα 20 και πλέον ετών αντιπαράθεσης με τη Δύση, εν μέσω των αυξανόμενων ανησυχιών της τελευταίας ότι η Ισλαμική Δημοκρατία πλησιάζει πιο κοντά σε ένα πρόγραμμα ατομικών όπλων.
