Πολλαπλά και με ευρύτερες προεκτάσεις τα μηνύματα της κάλπης στις αυτοδιοικητικές εκλογές της Τουρκίας.

Παραμένει ισχυρός ο Ερντογάν, αλλά υπάρχουν και πολύ κρίσιμα ανοικτά ζητήματα

Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε.Δρούγος
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Οι αυτοδιοικητικές εκλογές της 31ης Μαρτίου στην γειτονική μας χώρα ήσαν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, απαιτούν σοβαρή και πολυεπίπεδη ανάλυση, ενώ παράλληλα θέτουν στον πανίσχυρο-και λόγω του προεδρικού συστήματος-υπερόπτη Τούρκο πρόεδρο αρκετά διλήμματα, ειδικά στο εσωτερικό της χώρας από την Αδριανούπολη μέχρι το Αρνταχάν και από το Αιδίνιο και την Σμύρνη μέχρι το Σιρνάκ αφού οι απώλειες σε Άγκυρα με διαφορά 120.000 ψήφων του εκλεκτού του Οζασεκί από τον υποψήφιο του CHP Γιαβάς αλλά κυρίως στην Κωνσταντινούπολη (αν και είναι σε εξέλιξη επανακαταμέτρηση και προσφυγές) για τον Ερντογάν και τον πρώην πρωθυπουργό και υποψήφιο του Γιλντιρίμ “πονάνε πολύ ” ενώ έχουνε επιπτώσεις στο γοήτρο, δεδομένης της προσωπικότητας του Τούρκου προέδρου. ( τουλάχιστον στα εσωτερικά δρώμενα)

.Επιπλέον όλα τα αντιπολιτευόμενα κόμματα θα πρέπει να επανεκτιμήσουν την κατάσταση συνολικά γιατί σε επίπεδο αριθμών η Λαική Συμμαχία των Ερντογάν-Μπαχτσελί παραμένει δυνατή στο σύνολο της επικράτειας (γύρω στο 51.5%).Το Λαικό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα(CHP) ενίσχυσε αρκετά την παρουσία του από την Κωνσταντινούπολη και το Τεκιρντάκ προς, το Τσανάκαλε και από εκεί προς Μούγκλα-Σμύρνη -Άδανα-Αττάλεια-Μερσίνα. Επιπλέον κέρδισε νομούς δυτικά της Άγκυρας , όπως την Μπολού, το Κιρσεχίρ και το Μπιλετσίκ. Ανέβασε τα ποσοστά του (γύρω στο 4%), αλλά από κοινού με το “Καλό Κόμμα” της Ακσενέρ η Εθνική Συμμαχία(37.5%) υπολείπεται αρκετά της στενής και λίαν υπολογίσιμης συνεργασίας των Ερντογάν-Μπαχτσελί που εμφανίζεται προς το παρόν ως ακλόνητη.

Εκτιμώ ότι μετά τις εκλογές είναι η στιγμή για ορισμένες πρώτες επισημάνσεις, που αφορούν εσωτερικά και εξωτερικά θέματα.

Πρώτο: Το κόμμα του Ερντογάν έχασε καθαρά για άλλη μία φορά στην Σμύρνη, ενώ ο πρώην Υπουργός Οικονομικών του ο Ζειπεκτσί που ήταν ο υποψήφιος του δεν κατάφερε να κάνει έστω αισθητή την παρουσία του.Σε εποχές παντοδυναμίας του επί 17 χρόνια κυβερνώντος κόμματος AKP , η Σμύρνη και ορισμένες γειτονικές επαρχίες όπως η Μούγκλα, το Τσανάκαλε και το Αιντίν παραμένουν τα προπύργια του CHP, παρά το γεγονός ότι η πολιτική του ηγεσία είναι αναιμική και χωρίς ουσιαστικό λόγο και προτάσεις.Εξακολουθεί να εμφανίζεται πάντως μία σημαντική υποχώρηση του Ερντογάν (σε μορφή ημισελήνου) στις παραλιακές επαρχίες από την Ανατολική Θράκη μέχρι τον Κόλπο της Μερσίνας

Δεύτερο:Σημειώνω ότι στην Τουρκική ενδοχώρα ο Ερντογάν παραμένει επικυρίαρχος αφού διατηρεί υψηλά ποσοστά σε επαρχίες όπως η Μπούρσα, η Μαλάτεια, το Ερζερούμ, η Κιουτάχεια( με τον Μπαχτσελί), το Καραμάνμαρας, το Κίλις, η Καισάρεια, η Σανλιούρφα, η Γκαζιαντέπ, η Κόνια, το Ούσακ, η Ρίζε, η Τραπεζούντα κα. Μάλιστα σε περιοχές που συνορεύουν με την Συρία εμφανίζεται ενισχυμένος προφανώς λόγω των μέτρων που έλαβε στην διάρκεια της Συριακής κρίσης και την χρησιμοποίηση του στρατού σε βασικές μεθοριακές θέσεις,που κατάφεραν να επηρεάσουν καταστάσεις(πχ ο Διοικητής της 2ης Στρατιάς της Μαλάτειας για αρκετό διάστημα Ισμαήλ Τεμέλ). Άρα παγιώνεται η διαφορά της βαθιάς γεωγραφικά εσωτερικής Τουρκίας με την αντίστοιχη παραλιακή που δεν συμβαδίζει με τις τάσεις του Τούρκου Προέδρου. Κορυφαίοι Τουρκολόγοι σε ΗΠΑ κα Δυτική Ευρώπη με τους οποίους πολύ συχνά ανταλλάσσω απόψεις μου επεσήμαναν αυτό το χάσμα σε συνάρτηση και με την οικονομική κατάσταση που είναι αρκετά δύγκολη για υπολογίσιμο τμήμα του πληθυσμού της χώρας.

Τρίτο: To Κόμμα MHP του Μπαχτσελί μπορεί να κινείται σε ποσοστά γύρω στο 7-7.5% αλλά είναι υπολογίσιμη συμπληρωματικά δύναμη του Ερντογάν. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στις επαρχίες Μάνισα-Κιουτάχεια-Κασταμονού-Καραμπούκ-Αμάσια -Τσανικίρ και Ερζικάν που επικράτησε. Το συγκεκριμένο κόμμα μέσω των νομών της Μανίσα και της Κιουτάχειας παρεμβάλεται μεταξύ των παραλιακών περιοχών(αντί-AKP) με τους περιφερειακούς νομούς της Αγκυρας που αυτή την φορά επικράτησε το αντιπολιτευόμενο CHP. Το MHP κάνει και την εμφάνιση του ακόμα και σε νομό της Μαύρης Θάλασσας . Παράλληλα το κόμμα του Ερντογάν μέσω της επικράτησης στους νομούς του Μπαλικεσίρ και της Μπούρσας διακόπτει την εδαφική συνέχεια της επικράτησης των Κεμαλικών(CHP) από το Τσανάκαλε μέχρι το νομό Μπιλετσίκ κοντά στην Άγκυρα.

Τέταρτο: Οι Κούρδοι έχασαν σε ποσοστά, σε δήμους κα σε συμβούλια σε πολύ μεγάλο βαθμό. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Έχουνε αρκετά ηγετικά τους στελέχη στην φυλακή(Ντεμιρτάς), δεν κατέβασαν υποψήφιους σε ορισμένες περιοχές, ενώ ο Ερντογάν και το AKP , έχουνε ενισχύσει πολύ την παρουσία και τις ψήφους τους στις Κουρδικές ζώνες. Ο Τούρκος πρόεδρος έχει διεισδύσει σε Κουρδικές περιοχές ενώ προσφέρει πολλές δημόσιες και άλλες υπηρεσίες (πχ υγείας) στον τοπικό πληθυσμό και τον έχει δελεάσει αρκετά . Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επικράτηση του AKP στην επαρχία Σιρνάκ, και τα υψηλά ποσοστά του κόμματος του Ερντογάν στις Κουρδικές περιοχές του Χακάρι- Άγκρι-Μπιτλίς-Τουντσελί (εξέλεξε κομμουνιστή δήμαρχο!!).Μπορεί σε επιπεδο νομών το HDP να κέρδισε στο Βαν , στο Μπάτμαν, στο Σουρτ, στο Ντιγιαρμπακίρ , αλλά έχασε μεγάλο αριθμό δήμων μέσα σε αυτούς τους νομούς. Σε όλες τις επαρχίες των Κούρδων , τα ποσοστά του Κεμαλικού Κόμματος CHP είναι απογοητευτικά.. Ας μην λησμονούμε ότι λόγω του Συριακού εμφυλίου πολέμου και της μεθοριακής μεταναστευτικής/προσφυγικής κρίσης ο Ερντογάν έχει πραγματοποιήσει και εσωτερικές μετατοπίσεις πληθυσμών ενώ περίπου 56.000 Τουρκμένιοι ψήφισαν σε αυτές τις εκλογές σε συγκεκριμένους δήμους. Σημειώνω ότι σε δύο δήμους εξελέγησαν γυναίκες ως δήμαρχοι ήτοι σε δήμους των νομών Σουρτ και Βαν. Γυναίκα υποψήφια με το Κόμμα του Ερντογάν εξελέγη στην Γκαζιαντέμπ στα σύνορα με την Συρία καθώς και με το Κεμαλικό κόμμα στη επαρχία Αιντίν.

Πέμπτο: Υπό λογικές συνθήκες ο Ερντογάν μέχρι το 2023 δεν έχει μπροστά του άλλες εκλογικές αναμετρήσεις(κοινοβουλευτικές-αυτοδιοικητικές κα), οπότε θα επιδιώξει κυρίως την βελτίωση των οικονομικών μεγεθών γιατί εκεί “πονάει” πάρα πολύ και από εκεί “αιμορραγεί” εδώ και 14 μήνες .Σε ζητήματα εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής η Άγκυρα έχει πάντα δεδομένη επιθετική -προκλητική-αναθεωρητική ως και διαχρονικά επεκτατική συμπεριφορά , άρα εκτιμώ ότι στα ζητήματα που θέτει σε Αιγαίο και ΝΑ Μεσόγειο , καθώς και στα μέτωπα της Συρίας και του Ιράκ(αναφορικά με τους Κούρδους και τους Ισλαμιστές τρομοκράτες) η στάση της θα είναι περίπου η ίδια. Ασφαλώς έχει μπροστά του και την πολύ κρίσιμη τελική φάση του ζητήματος της επιλογής του Ρωσικού αντιπυραυλικού/αντιαεροπορικού συστήματος S400 ως και των Αμερικανικών εξοπλιστικών προτάσεων προμήθειας των F35-PATRIΟT/PAC3 ω και των λίαν επικίνδυνων ισορροπιών(που ακροβατεί από το 2017) μεταξύ των Αμερικανών και των Ρώσων στα κρίσιμα Μεσανατολικά θέματα(ΒΑ Συρία-Ιρανικο πυρηνκό πρόγραμμα κα).Εκεί που ο Ερντογάν θα ακολουθήσει την ίδια στάση είναι η στρατιωτική διπλωματία μέσω κυρίως του πολύ δραστήριου Υπουργού Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, η εκ νέου προσπάθεια προσέλκυσης κρατώνανά την υδρόγειο για να ψηφίσουν τη Τουρκία στο να εκλεγεί πάλι ως μη-μόνομο μέλος του ΣΑ/ΟΗΕ, η έμφαση στα ενεργειακά, στην περαιτέρω ενίσχυση των ναυτικών της δυνάμεων , στην διατήρηση και επέκταση βάσεων σε διάφορες περιοχές (Σομαλία-Κατάρ-Σουδάν) καθώς και στην επαναπροώθηση προσφύγων από την Συρία στις ελεγχόμενες από την Τουρκία περιοχές της Γιαραμπλούς και του Αφρίν στην ΒΔ. Συρία( μέσω των γνωστών επιχειρήσεων “Ασπίδα του Ευφράτη’ και “Κλαδί ελιάς”( ο υπογράφων μόλις περάτωσε την εκτενή μελέτη σχετικά με την παρουσία των Ενόπλων Δυνάμεων της Τουρκίας μετά την απόπειρα του Γκιουλενικού πραξικοπήματος)

Έκτο: Ο Ερντογάν πραγματοποίσε 102 ομιλίες σε 57 επαρχίες της Τουρκίας και κράτησε μία σκληρή εθνικιστική γραμμή ενώ “πήρε επάνω του όλο τον προεκλογκό αγώνα”( αναφορές σε Αγία Σοφία, σε γκιαούρηδες και Σμύρνη, σε Καλλιπολη/ανεπιτυχή απόβαση στον Α παγκόσμιο πόμεμο των Αυστραλών και Νεοζηλανδών -τρομοκρατική ενέργεια στο Christchurch στη Νέα Ζηλανδία κα). Παρά τα υψηλά ποσοστά του AKP , αναμφίβολα οι ανωτέρω απώλειες σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη προκαλούν ανησυχίες και “πονοκεφάλους”. Δεν κινδυνεύει ασφαλώς η πολιτική του παρουσία, ηγεμονία και το ισχυρό προεδρικό σύστημα , αλλά είναι όμως σε εξέλιξη μία πιο δυνατή προσπάθεια αποδυναμώσης του σε ορισμένους τομείς από ανερχόμενους αντιπολιτευτικούς κύκλους .Οι επόμενοι 8- 12 μήνες σε οικονομικά και εξωτερικής πολιτικής θέματα θα κρίνουν πολλά.

Πηγή:Eφημερίδα Παραπολιτικά