Η δυσκολία της Τουρκίας απέναντι στο γαλλικών συμφερόντων Nautical Geo

της Δρ Άννας Κωνσταντινίδου*

Ιστορικός- Διεθνολόγος

Είναι επιβεβλημένο τα κόμματα του Ελληνικού Κοινοβουλίου να επιδείξουν πατριωτική συμπεριφορά και να ψηφίσουν την ελληνογαλλική συμφωνία που διασφαλίζει στο έπακρο, μέσα στα πλαίσια της συμμαχίας και του αμοιβαίου σεβασμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων των συμβαλλόμενων πλευρών, τα ελληνικά συμφέροντα.Δεν θα ξαναζήσουμε ένα κενό χαρτί Σεβρών, εξαιτίας της μονολιθικής και ανυπόστατης ερμηνείας με σκοπό την αντιπολίτευση. Αντιπολίτευση δεν γίνεται στα εθνικά θέματα και όποιος την κάνει θεωρείται ρίψασπις.

Το ερευνητικό, γαλλικών συμφερόντων Nautical Geo ετοιμάζεται να ξεκινήσει έρευνες υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ. Τα βλέμματα της Διεθνούς Διπλωματίας είναι στραμμένα, όσο ποτέ άλλοτε και πόσω δε μάλλον μετά τη ελληνογαλλική συμφωνία, στη συγκεκριμένη περιοχή.

Η Τουρκία άρχισε ήδη τις απειλές, και πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, απειλεί εκτός από την Ελλάδα και την Κύπρο και τη Γαλλία.

Η γειτονική χώρα, μάλλον (με ειρωνική χροιά το λέω) έχει ξεχάσει τι προβλέπει η γαλλο-κυπριακή συμφωνία του 2020 (1/8/2020), οπότε ας ξαναθυμηθούμε τι προβλέπει:

«Μέσω της Συμφωνίας, αναβαθμίζεται η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών (δηλ Κύπρου – Γαλλίας) στους τομείς της ενεργειακής και θαλάσσιας ασφάλειας, στην έγκαιρη προειδοποίηση και διαχείριση κρίσεων, καθώς και στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και της πειρατείας. Επιπλέον, σε στρατιωτικό επίπεδο, προβλέπεται η συνεργασία στους τομείς των εξοπλισμών και της αμυντικής τεχνολογίας, της κοινής εκπαίδευσης στρατιωτικού προσωπικού και της διεξαγωγής ασκήσεων έρευνας και διάσωσης…»

Συγχρόνως, δε, η πρόσφατη ελληνογαλλική συμφωνία (παρόλο που δεν έχει κυρωθεί ακόμα από τα δυο Κοινοβούλια) παρέχει τα δικά της μηνύματα σε πολλαπλό επίπεδο.

Η Τουρκία θα τολμήσει να παρεμποδίσει τις έρευνες των γαλλικών συμφερόντων ερευνητικού; Μία πολύ παρακινδυνευμένη απάντηση μπορεί να δοθεί, καθώς γνωρίζουμε πώς το γειτονικό κράτος στα πλαίσια, κυριότατα της εσωτερικής προπαγάνδας, μπορεί να αντιδράσει, όμως παρόλα αυτά δεν πρέπει να λησμονούμε, ότι ξέρει πολύ καλά η ίδια ότι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι φύλακες (Ελλάδα, Κύπρος, Γαλλία, αλλά και η Διεθνής Κοινότητα) έχουν γνώση των προθέσεων και της συμπεριφοράς της.

Προσωπικά θεωρώ, ότι είναι αρκετά δύσκολο να αντιδράσει, καθώς υφίστανται πολύ συγκεκριμένες παράμετροι που δυσκολεύουν αρκετά τις κινήσεις του Ερντογάν:

1. Την προσεχή Τετάρτη αρχίζει ο 63ος των διευρευνητικών επαφών Ελλάδας – Τουρκίας. Ακόμα κι αν όπως είπε ο Έλληνας επικεφαλής της Εξωτερικής Διπλωματίας, κ. Δένδιας, δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες αφενός, αφετέρου δε, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι την ίδια ημέρα έχουν συνάντηση ο Μπλίνκεν με τον Λεντριάν για να επανατοποθετήσουν τις σχέσεις τους μέσα σε ένα αμοιβαίο κλίμα σεβασμού και υποστήριξης μετά την AUKUS.

Είναι πολύ δύσκολο, ο Ερντογάν να βάλει το κεφάλι του στην αγχόνη, καθώς σε περίπτωση που κάνει μία αστοχία με το Neutical Geo, δεν είναι ότι απέναντι θα έχει μόνο τους Γάλλους, αλλά και τους Αμερικανούς, οι οποίοι με το δικό τους τρόπο θα επαναβεβαιώσουν τις στενές σχέσεις με τη χώρα της Μασαλιώτιδας.Και φυσικά δεν θα υπάρχει εμπλοκή, όπως συνήθως εννοείται, όμως μία ισχυρή χώρα, όπως η Αμερική, γνωρίζει πώς να προστατεύσει τα συμφέροντά της και τις συμμαχίες της.

2. Συγχρόνως, είναι δύσκολο η Τουρκία να πάρει τη δεδομένη χρονική στιγμή πάνω της όλο το φταίξιμο για την ακύρωση των διερευνητικών με τη χώρα μας, σε περίπτωση παρεμπόδισης των δραστηριοτήτων του ερευνητικού. Καθώς η γειτονική χώρα έχει ανοιχτά πολλά διπλωματικά μέτωπα.
3. Και ενώ η συνάντηση Πούτιν με Ερντογάν, αν και έγινε κεκλεισμένων των θυρών και ακόμα δεν είναι γνωστό τι μπορεί να συζητήθηκε στα ενδότερα, ωστόσο α. η δήλωση του Ρώσου Προέδρου ότι υφίστανται κόκκινες γραμμές με το τουρκικό κράτος, β. η μη κοινή δήλωση, ως είθισται, μετά το πέρας των συναντήσεων και γ. το γεγονός ότι όποιες πληροφορίες έχουμε για τη συνάντηση των δύο Προέδρων προέρχονται μόνο από το Anadolu, ενώ τα επίσημα ειδησεογραφικά δίκτυα της Ρωσίας τηρούν σιγην ιχθύος συντείνουν στο συμπέρασμα, ότι η συνάντηση δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα για τον Ερντογάν.

Και φυσικά, η Ρωσία παρόλο που διασκεδάζει τις εντυπώσεις με το να στέκεται «απαθής» απέναντι σε όλο αυτό που συμβαίνει στις σχέσεις των ΗΠΑ – Γαλλίας το τελευταίο διάστημα, το ρωσικό κράτος έχει την ανάγκη της Γαλλίας, ακόμα και για το πώς θα αντιμετωπίσει τη σύμμαχό του Κίνα στην περιοχή των ζωτικών του συμφερόντων, οπότε είναι πολύ δύσκολο ο Πούτιν στην τελευταία συνάντηση να έδινε στον Ερντογάν θάρρος, ώστε ο τελευταίος με κομπορρημοσύνη να συμπεριφερθεί απέναντι στη Δύση συνολικά, και τη Γαλλία ειδικά.

4. Επίσης ας μην ξεχνάμε στα πλαίσια της Συνόδου των G20, στα τέλη Οκτωβρίου στη Ρώμη, επίκειται συνάντηση Μπάιντεν με Ερντογάν, και μάλιστα σε μία περίοδο έντονης «δυστοκίας» και δυσαρέσκειας ανάμεσα στα δύο κράτη, αν και η είδηση για επικείμενη συνάντηση των δύο ανδρών έγινε γνωστή από τα τουρκικά ειδησεογραφικά δίκτυα, οπότε δεν ξέρουμε την εγκυρότητά της, καθώς είναι πιθανό η είδηση να βγήκε μετά – θα μου επιτραπεί η φράση – της γείωσης του Τούρκου Προέδρου από τον Αμερικανό για συνάντηση στη Νέα Υόρκη στα πλαίσια της πρόσφατης Συνόδου του ΟΗΕ. Οπότε είναι δύσκολο αρκετά, ο Τούρκος Πρόεδρος να επιδιώκει ειδικά τώρα, τη διαρκώς επιδεινούμενη σχέση με τις ΗΠΑ, χτυπώντας διαρκώς το σφυρί στο αμόνι.
5. Καθώς ας μην ξεχνάμε, ότι στις 14 Οκτωβρίου Ελλάδα και ΗΠΑ ανανεώνουν την αμυντική και στρατηγική σχέση και συνεργασία τους.

Βάσει λοιπόν των ανωτέρω, θα ήταν αρκετά δύσκολο και με σημαντικές συνέπειες για τον ίδιο, ο Ερντογάν να τεντώσει ακόμα περισσότερο το σκοινί με την Ελλάδα και την Κύπρο, στρεφόμενος ωστόσο βάσει περιεχομένων των συμφωνιών της Γαλλίας με τα δύο ελληνικά κράτη, εναντίον του γαλλικού, κατ’ουσίαν, κράτους. Γιατί το Nautical Geo μπορεί να νοικιάστηκε από Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ για εξερεύνηση υδρογονανθράκων στις ΑΟΖ των τριών χωρών, όμως ας μην ξεχνάμε τα συμφέροντα του γαλλικού κράτους μέσω της ΤOTAL στην περιοχή, η οποία εταιρεία επανακάμπτει δριμύτατη.

Το επόμενο στάδιο θα πρέπει να είναι η συνομολόγηση τριμερούς συμφωνίας Ελλάδας-Κύπρου-Γαλλίας και η οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας με Κύπρο.

*Η Δρ Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός- Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, ερευνήτρια της ίδιας Σχολής, Εξωτερική Συνεργάτιδα της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου και μέλος και ερευνήτρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.).