Οι κινήσεις Ευρώπης και ΗΠΑ απέναντι σε IRGC & WAGNER και τα παιχνίδια ισχύος

Γράφει ο Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας

Ο επικεφακλής των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν (IRGC), στρατηγός Χοσεΐν Σαλαμί, σε δημόσια ομιλία στις 14 Ιανουαρίου 2023, εκτόξευσε νέες απειλές εναντίον της Δύσης. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του η οποία μεταδόθηκε από το Hamoon TV στο Ιράν καταδίκασε τη εξώφυλλο του γαλλικού σατυρικού περιοδικού Charlie Hebdo- το οποίο διακωμωδούσε το θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν- και τόνισε ότι οι μουσουλμάνοι «αργά ή γρήγορα» θα ζητήσουν εκδίκηση, όπως  ακριβώς είχαν κάνει εναντίον του συγγραφέα Σαλμάν Ρουσντί, αναφερόμενος ουσιαστικά στην πρόσφατη απόπειρα δολοφονίας του στη διάρκεια διάλεξης στη Νέα Υόρκη. Και πρόσθεσε: «Μην τα βάζετε με τους μουσουλμάνους».

Οι απειλές της ιρανικής πλευράς ήρθαν στον απόηχο των εξελίξεων των τελευταίων μηνών, οι οποίες έχουν επιδεινώσει τις σχέσεις τους με τη Δύση καθώς οι διαδηλώσεις σε πολλές πόλεις της ιρανικής επικράτειας συνεχίζονται και το θεοκρατικό καθεστώς προχωρά απροκάλυπτα σε εικονικές δίκες και εκτελέσεις πολιτών, κυρίως νεαρής ηλικίας.

Οι σχέσεις ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ και την Τεχεράνη έχουν επιδεινωθεί από τη στιγμή που σταμάτησαν οι προσπάθειες για την αναβίωση των συνομιλιών για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Στο μεταξύ το  Ιράν έχει συλλάβει Ευρωπαίους πολίτες που βρέθηκαν στη χώρα ενώ στις αρχές του χρόνου δεν δίστασε να προχωρήσει στην εκτέλεση του  Βρετανοϊράνού πολίτη Αλιρεζά Ακμπαρί, ο οποίος υπήρξε υψηλόβαθμος αξιωματούχος στον τομέα άμυνας του Ιράν. Παράλληλα, η ενίσχυση των σχέσεων Τεχεράνης Μόσχας και η παροχή ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) στη Ρωσία, έχει κάνει την Ευρώπη ιδιαίτερα σκεπτική απέναντι στο καθεστώς τον Αγιατολάχ.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας «The Telegraph» στις αρχές Ιανουαρίου, επικαλούμενη πηγές που δεν κατονόμασε, η Βρετανία σκοπεύει το επόμενο διάστημα να χαρακτηρίσει επίσημα τους Φρουρούς της Επανάστασης ως «τρομοκρατική» οργάνωση. Μια απόφαση που ουσιαστικά σημαίνει πως για τη Βρετανία θα θεωρείται παράνομο να ανήκει κάποιος στο συγκεκριμένο σώμα, να συμμετέχει σε δραστηριότητές του, ή να φέρει τον λογότυπό του δημόσια.

Ακολούθησε πριν λίγες ημέρες αντίστοιχη ανακοίνωση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Να επιβληθούν κυρώσεις σε όλους τους υπευθύνους για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να ενταχθούν στον κατάλογο τρομοκρατικών οργανώσεων οι Φρουροί της Ισλαμικής Επανάστασης ήταν η προτροπή των Ευρωβουλευτών.

Η ανακοίνωση για την ψήφιση προς χαρακτηρισμό ως τρομοκρατική οργάνωση της δύναμης των «Φρουρών της Επανάστασης» (IRGC) του Ιράν, από την ΕΕ, πέρα από ζήτημα ασφάλειας που είναι αναμενόμενο λόγω των πρόσφατων εξελίξεων στην ιρανική επικράτεια, αποτελεί και  ζήτημα οικονομικών σχέσεων επηρεάζοντας άμεσα και έμμεσα το θεοκρατικό καθεστώς των Αγιατολάχ.

Ως πρώτη και άμεση κύρωση μετά την καταχώρισή τους στην αντίστοιχη λίστα, είναι η αναβάθμιση επιπέδου απειλής τους, η δέσμευση οικονομικών στοιχείων και η διακοπή σχέσης, άμεσης ή έμμεσης, σε αντίστοιχο οικονομικό επίπεδο λόγω της νομοθεσίας AML (χρηματοδότηση). Στην προκειμένη περίπτωση, η ομάδα του IRGC ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, η πολεμική δύναμη του Ιράν, αποτελεί τον πυρήνα προστασίας του Χομεϊνί και της κυβέρνησης του. Αυτό σημαίνει πως για να μπορέσουν οι θεοκρατικές οντότητες του Ιράν  να λάβουν χρηματοδοτήσεις, να κάνουν εμπόριο και γενικά οποιαδήποτε συναλλαγή, θα πρέπει να αποδεικνύουν πως το IRGC δεν θα έχει συμμετοχή!! Κάτι που προφανώς είναι και απίθανο, αλλά και τεχνικά αδύνατον.

Εδώ βέβαια θα πρέπει να επισημάνουμε ό,τι ανακοίνωσε σήμερα ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να καταχωρίσει τους «Φρουρούς της Επανάστασης» στο Ιράν ως τρομοκρατική οντότητα, έως ότου δικαστήριο της ΕΕ αποφανθεί ότι είναι. Επομένως, το δικαστήριο μιας χώρας μέλους της ΕΕ πρέπει να εκδώσει συγκεκριμένη νομική καταδίκη προτού η ίδια η ΕΕ να μπορεί να δράσει ως τρομοκρατική οργάνωση.

Με απλά λόγια, αν τελικά δικαστήριο της ΕΕ αποφανθεί ότι οι «Φρουροί της Επανάστασης» είναι τρομοκρατική ομάδα τότε πρόκειται για έναν  έμμεσο τρόπο της Ένωσης να επιβάλει κυρώσεις στο Ιράν χωρίς να αναγκαστεί να περάσει το θέμα μέσα από τον ΟΗΕ, όπου σίγουρα θα έβρισκε εμπόδια προκειμένου να πράξει κάτι τέτοιο.

Με τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης, πλέον θα υπάρχει και άμεση δυνατότητα σύλληψης και δέσμευσης προσώπων που θα φέρονται να έχουν συμμετοχή με τους «Φρουρούς της Επανάστασης». Με άλλα λόγια, εκτός από τις δυνάμεις των ΗΠΑ (και του Ισραήλ) που είχαν το ελεύθερο σύλληψης και εμπλοκής με τέτοια πρόσωπα, πλέον θα μπορούν να έχουν την ίδια δυνατότητα και οι δυνάμεις της ΕΕ.

Ποιους θα πλήξει η συγκεκριμένη απόφαση; Εδώ έρχονται τα άσχημα και για την χώρα μας. Ας μην  ξεχνάμε πως η Ελλάδα έχει δοσοληψίες με το Ιράν σε θέματα καυσίμων (πετρέλαιο) και δεν είναι εμφανές ακόμα πώς και τί θα συμβεί ή πώς η χώρα μας θα πρέπει να χειριστεί την κατάσταση, εφόσον τεθεί σε εφαρμογή το ψήφισμα. Επίσης, μεγάλο πλήγμα θα δεχτεί και η Γερμανία η οποία έχει μεγάλο όγκο συναλλαγών με το Ιράν μέσα από επιχειρήσεις της.

Το συγκεκριμένο ζήτημα δεν είναι άσχετο με την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για την μισθοφορική ρωσική ομάδα «Wagner». Σύμφωνα με το περιοδικό «Bloomberg», η αμερικάνικη κυβέρνηση χαρακτήρισε τον όμιλο ως διεθνή εγκληματική οργάνωση. Μάλιστα στις ΗΠΑ έχει συζητηθεί ιδιαίτερα το ενδεχόμενο να χαρακτηριστεί η «Wagner» ως ξένη τρομοκρατική οργάνωση, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν προβεί σε αυτόν τον χαρακτηρισμό, παρά τις προτροπές ορισμένων μελών του Κογκρέσου.

Οι συγκεκριμένες κινήσεις ΕΕ και ΗΠΑ είναι εμφανές πως στοχεύουν τον ρωσο-ιρανικό άξονα και τη δυναμική των δυο χωρών οι οποίες συνεργάζονται και ασκούν επιρροή στην Ανατολή. Ας μην ξεχνάμε ότι στο συγκεκριμένο τόξο ανήκει και η Τουρκία του Ερντογάν η οποία έχει ενισχύσει το δίπολο Μόσχας- Τεχεράνης δημιουργώντας ένα τρίγωνο με την προσθήκη της Άγκυρας  

Και εδώ θα έπρεπε να ζώνουν τα φίδια και τον Ερντογάν που είναι μέρος αυτού του τόξου επιρροής και ειδικά με την εμμονή στο δέσιμο του με την Ρωσία. Θυμίζω πως πριν λίγες μέρες για πρώτη φορά βουλευτής εκτός της σύμπραξης Μενέντεζ και Ελληνο-Αμερικανων βουλευτών του Κογκρέσου, έθεσε αρνητική στάση κατά της Τουρκίας στο θέμα εξοπλισμών, ενώ και μεγάλα ΜΜΕ του εξωτερικού στοχεύουν κατά της Τουρκίας με σκληρά δημοσιεύματα.

Όσον αφορά, όπως είπα για την Ελλάδα, πέρα από ό,τι θα συμβεί με το Ιράν, όλο αυτό φυσικά και μας ευνοεί τόσο ως χώρα όσο και ως παρουσία στο ΝΑ άκρο του ΝΑΤΟ. Όμως όπως πάντα αυτό θα έχει συγκεκριμένο χρονικό παράθυρο, ίσως μέχρι τον Μάιο, αν ο Ερντογάν δεν παραμείνει τελικά στην εξουσία. Εν ολίγοις, φαίνεται μας βολεύει να μείνει εν εξουσία ο Ερντογάν αλλά προφανώς χωρίς μεγάλη εκλογική διαφορά ώστε να μην νιώθει απόλυτος άρχοντας.

Διαβάστε στη συνδρομητική πλατφόρμα:

Κατανοώντας την πολιτική του Ιράν – ο ρόλος των Φρουρών της Επανάστασης στη διακυβέρνηση της χώρας