Το τηλεφώνημα του Σι στον Ζελένσκι- Η Κίνα προωθεί διπλωματικά τον εαυτό της
Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζίνπινγκ και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχαν τηλεφωνική επικοινωνία την Τετάρτη μετά από πρόσκληση του τελευταίου, κατά την οποία οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν απόψεις για τις σχέσεις Κίνας-Ουκρανίας και την κατάσταση στην Ουκρανία μετά την ρωσική εισβολή. Επρόκειτο για την πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία των δυο πολιτικών από τον Φεβρουάριο του 2022 κι έπειτα, όταν η Ρωσία, με την οποία η Κίνα διατηρεί συμμαχικές σχέσεις, εισέβαλλε επί του ουκρανικού εδάφους.
Σύμφωνα με κινέζους αναλυτές, η Κίνα θα συμμετάσχει περισσότερο στο διπλωματικό μέτωπο για να συμβάλει στην πολιτική διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης και ο ρόλος που θα μπορούσε να παίξει έγινε ειλικρινά ευπρόσδεκτος τόσο από το Κίεβο όσο και από τη Μόσχα, παρά τις φωνές από τη Δύση, ιδίως τις ΗΠΑ, που προσπάθησαν να αποτρέψουν τις μεσολαβητικές της προσπάθειες.
Ο Σι είπε στην τηλεφωνική επικοινωνία ότι η Κίνα θα στείλει έναν ειδικό εκπρόσωπο της κινεζικής κυβέρνησης για τις ευρασιατικές υποθέσεις να επισκεφθεί την Ουκρανία και άλλες χώρες για να επικοινωνήσει σε βάθος με όλα τα μέρη σχετικά με την πολιτική διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Xinhua. Παράλληλα, ο Σι τόνισε ότι η Κίνα, μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και μια υπεύθυνη μεγάλη χώρα, δεν θα επιλέξει να είναι θεατής στην κρίση της Ουκρανίας ή να «ρίξει λάδι στη φωτιά» ή να χρησιμοποιήσει την κρίση ως ευκαιρία για κέρδος .
«Στην κρίση της Ουκρανίας, η Κίνα στέκεται πάντα στο πλευρό της ειρήνης και η βασική θέση της Κίνας είναι να προωθήσει την ειρήνη μέσω συνομιλιών», σημείωσε ο Κινέζος πρόεδρος, τονίζοντας πως ο διάλογος και η διαπραγμάτευση είναι ο μόνος βιώσιμος δρόμος προς τα εμπρός. Δεν υπάρχει νικητής στους πυρηνικούς πολέμους, είπε χαρακτηριστικά.
Ο επίσημος απολογισμός της Κίνας για τη συζήτηση είναι αξιοσημείωτος για την παράλειψη δύο λέξεων: «Ρωσία» και «πόλεμος». Το γεγονός αυτό δείχνει πώς η Κίνα εναρμονίζεται με την ρωσική πλευρά, που ονομάζει την εισβολή ως «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», αποφεύγοντας να κατανομάσει την Ρωσία ως υπεύθυνη για την κατάσταση που επικρατεί στο ουκρανικό μέτωπο. Αντίθετα, με διπλωματία η κινέζικη πλευρά αναφέρθηκε στην ανάγκη για «πολιτική διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης» και προειδοποίησε για τον κίνδυνο πυρηνικής κλιμάκωσης.
Από την πλευρά του, ο Ζελένσκι μοιράστηκε τις απόψεις του για την τρέχουσα κατάσταση της κρίσης στην Ουκρανία με τον Κινέζο πρόεδρο. Ευχαρίστησε την Κίνα για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ουκρανία και χαιρέτισε τον σημαντικό ρόλο της Κίνας στην αποκατάσταση της ειρήνης και στην αναζήτηση διπλωματικής λύσης στην κρίση. Ο Ζελένσκι διόρισε την Τετάρτη τον Πάβλο Ριάμπικιν, πρώην υπουργό στρατηγικών βιομηχανιών, νέο πρεσβευτή της Ουκρανίας στην Κίνα, σύμφωνα με διάταγμα που αναρτήθηκε στον ιστότοπο του Ουκρανού προέδρου.
Ο αμοιβαίος σεβασμός για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα είναι το πολιτικό θεμέλιο των σχέσεων Κίνας-Ουκρανίας, είπε ο Σι. «Η ετοιμότητα της Κίνας να αναπτύξει σχέσεις με την Ουκρανία είναι συνεπής και ξεκάθαρη. Ανεξάρτητα από το πώς εξελίσσεται η διεθνής κατάσταση, η Κίνα θα συνεργαστεί με την Ουκρανία για να προωθήσει αμοιβαία επωφελή συνεργασία», δήλωσε ο Κινέζος πρόεδρος, αποδεχόμενος την έναρξη των διπλωματικών σχέσεων των δυο χωρών.
Κινέζοι αναλυτές είπαν ότι η ανάγνωση της κλήσης δείχνει ότι η Ουκρανία διατηρεί διαφορετική στάση απέναντι στις προσπάθειες διαμεσολάβησης της Κίνας σε σύγκριση με τις ΗΠΑ. Στις 21 Μαρτίου, ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Τζον Κίρμπι, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι οι ΗΠΑ δεν βλέπουν την Κίνα ως ικανή να είναι αμερόληπτος μεσολαβητής μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Μετά τη χθεσινή επικοινωνία, η κυβέρνηση Μπάιντεν καλωσόρισε την κλήση, αλλά το αν «θα οδηγήσει σε κάποιου είδους ουσιαστικό κίνημα ειρήνης, ή σχέδιο ή πρόταση – απλώς δεν νομίζω ότι το γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή», όπως δήλωσε ο Τζον Κίρμπι, εκπρόσωπος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας.
Οι Κινέζοι αναλυτές θεωρούν ότι αυτό δείχνει ότι οι ΗΠΑ απέτυχαν να παράσχουν ελπίδα ειρηνικής λύσης στα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας, της Ρωσίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών, και γι’ αυτό ακόμη και το Κίεβο, που έλαβε όπλα από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, επιδιώκει τώρα διάλογο και το ενδεχόμενο πολιτικής διευθέτησης από την Κίνα.
«Η Κίνα έχει γίνει ένας διαμεσολαβητής με επιρροή που αναγνωρίζεται από την Ουκρανία και τη Ρωσία καθώς και από τη Γαλλία και τη Γερμανία, πράγμα που σημαίνει ότι η στάση της Κίνας για την κρίση είναι δίκαιη και αντικειμενική και η Κίνα είναι μια υπεύθυνη μεγάλη δύναμη που δεν αναζητά ατομικά συμφέροντα», (Wang Xiaoquan, Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών)
Υπενθυμίζουμε πως σ΄ένα έγγραφο θέσεων 12 σημείων που ονομάζεται «Η θέση της Κίνας για την πολιτική διευθέτηση της κρίσης της Ουκρανίας», που εκδόθηκε την επέτειο ενός έτους από την ρωσικής εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε να σταματήσουν οι εχθροπραξίες και να συνεχιστούν οι ειρηνευτικές συνομιλίες, σταματώντας τις μονομερείς κυρώσεις και εγκαταλείποντας τη νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου.
Ζήτησε επίσης να γίνει σεβαστή η κυριαρχία όλων των χωρών και εξέφρασε την αντίθεσή του στη χρήση πυρηνικών όπλων. «Τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία χαιρέτησαν την προσπάθεια της Κίνας να προωθήσει μια εκεχειρία και μια πολιτική λύση στην κρίση. Η Κίνα δεν τροφοδότησε τις φλόγες, δεν παρείχε όπλα σε καμία πλευρά ή δεν τους επιτέθηκε, γι’ αυτό η Κίνα έχει το κανάλι να μιλήσει τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία» «Το Πεκίνο είναι κατάλληλος μεσολαβητής για την κρίση». (Cui Hongjian, διευθυντής του Τμήματος Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών της Κίνας)
Η Κίνα μεσολάβησε με επιτυχία στις εντάσεις μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν, μεσολαβώντας σε μια συμφωνία μεταξύ των δύο πρώην εχθρικών χωρών που επέτρεψε την επανέναρξη των διπλωματικών σχέσεων νωρίτερα αυτό το έτος, αλλά η περίπτωση Ρωσίας Ουκρανίας είναι εντελώς διαφορετική και διακυβεύονται άλλες καταστάσεις, οι οποίες δε μοιάζουν καθόλου με .ο,τι οδήγησε το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία σε συμφωνία.
Η διαμεσολάβηση για την κρίση της Ουκρανίας είναι πιο δύσκολη και πιο περίπλοκη από τη συμφωνία Ιράν-Σαουδικής Αραβίας, επειδή οι δύο μεγάλες δυνάμεις της Μέσης Ανατολής δεν πολέμησαν άμεσα μεταξύ τους, και το Ριάντ και η Τεχεράνη έχουν στρατηγική αυτονομία και είναι σε θέση να λαμβάνουν ανεξάρτητες στρατηγικές αποφάσεις. Ωστόσο, το Κίεβο έχει επηρεαστεί βαθιά από την Ουάσιγκτον. Ως εκ τούτου, θα μπορούσε να είναι πολύ νωρίς για να δημιουργηθούν υψηλές προσδοκίες για μια ειρηνική λύση αμέσως, και η όλη ειρηνευτική διαδικασία θα πάρει χρόνο, σύμφωνα με Κινέζους αναλυτές.
