Οι επιθέσεις της Βομβάης: Η μέρα που η Ινδία έζησε την δική της 11η Σεπτεμβρίου  

Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος 

Πριν από 15 χρόνια η Ινδία έζησε μια από τις χειρότερες σελίδες στην ιστορία της. Εκείνη την ημέρα, ο πλανήτης είδε τους τρομοκράτες να σπέρνουν τον όλεθρο σε μια από τις πιο πολυσύχναστες περιοχές της Ινδίας. Η επίθεση της Βομβάης έδειξε με τον πιο εμφατικό τρόπο την αδυναμία του ινδικού κρατικού μηχανισμού για να αντιμετωπίσει τέτοια περιστατικά.  

Στις 26 Νοεμβρίου 2008, συνολικά 12 τρομοκράτες της οργάνωσης Lashkar-e-Taiba εισέβαλλαν μέσω θαλάσσης, στην πόλη. Ήταν οπλισμένοι με καλάσνικοφ και έτοιμοι για όλα. Οι τρομοκράτες χωρίστηκαν σε ομάδες. Το σχέδιο τους ήταν να επιτεθούν σε όσα περισσότερα σημεία της Βομβάης μπορούσαν. Ο οργανωτής της επίθεσης ήταν ο Ζάκι-ουρ Ρεχμάν Λάχβι  (αρχηγός της Lashkar-e-Taiba, εξτρεμιστική ομάδα και παρακλάδι της Αλ Κάιντα), που είχε εγκαταστήσει το στρατηγείο του στο Κασμίρ. Ο Λάχβι βρισκόταν συνεχώς σε επαφή με τους τρομοκράτες μέσω δορυφορικών τηλεφώνων. Ήταν νούμερο 1 καταζητούμενος στην Ινδία, καθώς το 2001 είχε ενεργό συμμετοχή στην επίθεση στο ινδικό κοινοβούλιο.

Δυο από τους τρομοκράτες ( Ατζμάλ Κασάμπ, Ισμαίλ Κάν ) επιτέθηκαν στο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης,  δολοφονώντας εν ψυχρών 58 ανθρώπους.  Ακολούθως, γίνεται επίθεση στο νοσοκομείο της πόλης, στο αστυνομικό τμήμα και στο ξενοδοχείο Ταζ Μαχάλ.  Η αστυνομία της Βομβάης ήταν αναγκασμένη να διαχειριστεί μια κατάσταση που ξεπερνούσε τις δυνατότητές της.

Η Βομβάη δεν διέθετε σώμα ειδικών δυνάμεων. Οι ειδικές δυνάμεις βρίσκονταν στο Νέο Δελχί, δηλαδή 1300 χιλιόμετρα μακριά από το σημείο της επίθεσης.  Το βράδυ της 26ης Νοεμβρίου 2008 ο διοικητής της αντιτρομοκρατικής, αστυνόμος Καρκάρ, μαζί με τους αστυνομικούς Ασόκ Καμτέ και Βιζάυ Σαλασκάρ, ελαφρώς οπλισμένοι, έφτασαν στο νοσοκομείο της πόλης. Το νοσοκομείο δεν είχε μέτρα ασφάλειας. Έτσι οι τρομοκράτες Ατζμάλ Κασάμπ και Ισμαίλ Κάν είχαν προλάβει και είχαν μπει ανενόχλητοι. Λίγο πριν μπουν στο εσωτερικό του νοσοκομείου, οι τρεις αστυνομικοί  δέχτηκαν επίθεση από τους τρομοκράτες με αποτέλεσμα να σκοτωθούν ακαριαία.

Αμέσως μετά δέχτηκε επίθεση το Λεοπόλντ καφέ. Στο καφέ εισέβαλλαν δυο από τους τρομοκράτες, οι οποίοι πυροβολώντας αδιακρίτως σκότωσαν 10 ανθρώπους.

Την ίδια στιγμή, ο αστυνομικός Τουκάραμ Ομπλέ βρισκόταν έξω από τον αστυνομικό σταθμό της Βομβάης. Αμέσως μόλις έμαθε για την επίθεση, συγκέντρωσε την αστυνομική δύναμη του τμήματος και ανέλαβε δράση.  

Μόλις πλησίασε ο Ομπλέ κατάλαβε ότι ο συνοδηγός Ατζμάλ Κασάμπ ήταν ζωντανός. Στην προσπάθειά του να τον ακινητοποιήσει, ο   Κασάμπ πυροβόλησε επιφέροντας τον ακαριαίο θάνατό του. Αμέσως οι συνάδελφοι του συνέλαβαν τον Κασάμπ, που ήταν ο μόνος από τους τρομοκράτες που επέζησε από τις επιθέσεις.

Στο ξενοδοχείο Ταζ Μαχάλ μια ομάδα αστυνομικών της αστυνομίας της Βομβάης μπήκε στο χώρο για να διασώσει τους αποκλεισμένους πολίτες.  Αρχηγός της ομάδας ήταν ο αστυνομικός Χαβιλντάρ Σινγκ, αλλά δυστυχώς η ομάδα δέχτηκε επίθεση, με αποτέλεσμα ο Σινγκ να χάσει τη ζωή του.

Στις 27 Νοεμβρίου στις 7:40 το πρωί οι δυνάμεις ασφαλείας ανακοίνωσαν ότι οι μάχες στο ξενοδοχείο Ταζ Μαχάλ συνεχίζονταν. Στην επιχείρηση συμμετείχαν περίπου 200 Ινδοί καταδρομείς, οι οποίοι μόλις είχαν φτάσει από το Νέο Δελχί. Διοικητής τους είναι ο ταγματάρχης Σαντίπ Ουνικρισνάν.   

Στη 1:38 το μεσημέρι ανακοινώνεται ότι 200 άτομα παραμένουν εγκλωβισμένα στο ξενοδοχείο. Οι καταδρομείς εμπλέκονταν σε πολύ σκληρές μάχες με τους Πακιστανούς τρομοκράτες. Ο Ουνικρισνάν έβγαλε έξω από το ξενοδοχείο τον αστυνομικό Σουνίλ Γαντάβ, ο οποίος είχε τραυματιστεί και στα δύο πόδια. Λίγα λεπτά όμως μετά, ο Ουνικρισνάν βρήκε τραγικό θάνατο από τα πυρά των τρομοκρατών.

Παράλληλα, η επίθεση προκάλεσε συναγερμό και στο Ισραήλ, οπότε το υπουργείο εξωτερικών της χώρας ξεκίνησε άμεσα έρευνες για τον εντοπισμό 20 Ισραηλινών υπηκόων οι οποίοι αγνοούνταν.

Στις 28 Νοεμβρίου 2008 είχαμε την πρώτη αντίδραση από τις ΗΠΑ για τις πρωτοφανείς σε μέγεθος αυτές επιθέσεις. O νεοεκλεγείς πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα εξέφρασε τα συλλυπητήρια του στις οικογένειες των θυμάτων και τόνισε ότι η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας αποτελεί για τον ίδιο κορυφαία προτεραιότητα. Ο τότε πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανία, Γκόρντον Μπράουν, δήλωσε σοκαρισμένος από τις επιθέσεις. Ο υπουργός εξωτερικών του Πακιστάν Σαχ Μεχμούντ Κουρέσι καταδίκασε απερίφραστα τις επιθέσεις και έσπευσε στην Ινδία.  Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων με Ινδούς αξιωματούχους οι δυο χώρες συμφώνησαν να συνεργαστούν σε ζητήματα καταπολέμησης της τρομοκρατίας.

Την ίδια μέρα ολοκληρώθηκε και η πολιορκία του Ταζ Μαχάλ, όπου κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων σκοτώθηκαν δεκάδες  ένοικοι και προσωπικό του ξενοδοχείου, καθώς και οι τρεις τελευταίοι τρομοκράτες. Αμέσως μετά την οριστική εξόντωση όλων των τρομοκρατών, οι ειδικές δυνάμεις της ινδικής αστυνομίας ξεκίνησαν να ελέγχουν τα 560 δωμάτια του ξενοδοχείου.  Η επίθεση κόστισε τη ζωή συνολικά σε 175 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων 17 αστυνομικοί. Ενώ άλλοι 200 άνθρωποι τραυματίστηκαν.  

Το Δεκέμβριο του 2008, οι ΗΠΑ μέσω της υπουργού εξωτερικών Κοντολίζα Ράις άσκησαν πιέσεις στο Πακιστάν να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να φέρει όλους τους εμπλεκόμενους στην επίθεση στη Βομβάη στη Δικαιοσύνη. Η δίκη του Κασάμπ διεξήχθη μετ’ εμποδίων καθώς ήταν δύσκολη η εύρεση Ινδού δικηγόρου για την υπεράσπισή του. Τα αδικήματα για τα οποία κατηγορούνταν ήταν πολύ σοβαρά και οποιοσδήποτε Ινδός δικηγόρος αναλάμβανε την υπεράσπιση του θα βρισκόταν αντιμέτωπος με σύσσωμη την ινδική κοινωνία.  Στις 6 Μαΐου 2009 ο Ατζμάλ Κασάμπ, κατά τη διάρκεια της απολογίας του, αρνήθηκε όλες τις κατηγορίες που το αποδίδονταν. Η ινδική δικαιοσύνη τον κατηγορούσε συνολικά για 86 αδικήματα.  

Στις 18 Δεκεμβρίου του 2009 κατήγγειλε την αστυνομία για βασανιστήρια κατά τη διάρκεια της ανάκρισης του.

Στις 3 Μαΐου 2010 ο Κασάμπ καταδικάστηκε σε θάνατο για τις επιθέσεις στη Βομβάη. Ο Κασάμπ καθόλη τη διάρκεια της ανακοίνωσης της ετυμηγορίας ήταν ψύχραιμος.  Ο Κασάμπ είχε Αν και με βάση τη νομπθεσία δικαίωμα άσκησης έφεσης, κάτο τέτοιο δεν έγινε. Μάλιστα, ο πρόεδρος του δικαστηρίου τόνισε ότι ο Κασάμπ λόγω της σκληρότητας των τρομοκρατικών επιθέσεων έχασε το δικαίωμα για μια ανθρώπινη μεταχείριση.

Στις 21 Νοεμβρίου 2012 γράφτηκε ο επίλογος της τρομοκρατικής επίθεσης. Στις φυλακές της πόλης Yerwada ο Ατζμάλ Κασάμπ εκτελείται δια απαγχονισμού. Τα τελευταία του λόγια ήταν «ορκίζομαι στο Θεό, δε θα ξανά κάνω κάτι τέτοιο». Θάφτηκε όπως προβλέπει η μουσουλμανική παράδοση.

Στις 8 Ιανουαρίου 2021 ο Ζακούρ Ρεχμάν Λακβί καταδικάστηκε σε 5 χρόνια κάθειρξη ως χρηματοδότης τρομοκρατικών οργανώσεων.  

Συμπεράσματα:

 1) Η ινδική αστυνομία δεν είχε ούτε την εκπαίδευση ούτε τον εξοπλισμό για να διαχειριστεί τέτοιες δύσκολες καταστάσεις. Επίσης, δεν είχε ειδικές δυνάμεις για να διεξάγουν αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις. Αποτέλεσμα να σκοτωθούν 17 αστυνομικοί.

2) Υπήρξε έλλειψη συλλογής πληροφοριών καθώς τόσο οι αρχές όσο και η κυβέρνηση της χώρας αιφνιδιάστηκαν πλήρως από το μέγεθος της επίθεσης

 3) Το γεγονός ότι οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας βρίσκονταν στο Νέο Δελχί είχε ως αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος δράσης και να αυξηθούν οι απώλειες ανθρώπινων ζωών.

 4) Η ινδική κοινωνία δικαίως αισθάνθηκε απροστάτευτη και κλονίστηκε η σχέση της με την  αστυνομία.

  5) Η ινδική αστυνομία μετά τις επιθέσεις της Βομβάης άλλαξε όλο το σχεδιασμό ασφάλειας της Βομβάης παίρνοντας νέο εξοπλισμό (drones και σκάφη) και αυξάνοντας τις περιπολίες στις παράκτιες περιοχές.

Η ημερομηνία των επιθέσεων παραμένει μια ημέρα μνήμης για τους 17 αστυνομικούς που σκοτώθηκαν προστατεύοντας το κύρος και τους πολίτες της χώρας.