Ο χώρος του Αιγαίου και οι αμυντικές επενδύσεις
Γεώργιος Παπαπολυχρονίου
Αναλυτής
“The bigger, the better” λένε οι Αμερικανοί για να τονίσουν τη σημασία που παίζει το μέγεθος. Αυτό όμως είναι η μισή αλήθεια καθώς εξαρτάται από τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις και έτσι το μέγεθος, από πλεονέκτημα μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε μειονέκτημα, αν αλλάξουν αυτές.
Η Τουρκία ως γνωστόν έχει εξαγγείλει ένα τεράστιο εξοπλιστικό πρόγραμμα στο ναυτικό της με την ναυπήγηση ενός σημαντικού αριθμού μονάδων επιφανείας που συμπεριλαμβάνει ελικοπτεροφόρο, φρεγάτες, κορβέτες, ναρκοθηρευτικά, πυραυλακάτους ενώ αποφασίστηκε και η σχεδίαση ενός εθνικού αεροπλανοφόρου. Είναι προφανές ότι η Τουρκία, παρά τις όποιες οικονομικές δυσκολίες, δεν αποκλίνει από τον στόχο της όσον αφορά στην ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της. Είναι επίσης προφανές ότι κανένα κράτος δεν εξοπλίζεται με τέτοιους ρυθμούς αν δεν σκοπεύει να αντλήσει οφέλη από αυτό.
Η Ελλάδα τόσο λόγω μεγέθους οικονομίας όσο και διαφορετικού μοντέλου διακυβέρνησης (ένα αυταρχικό καθεστώς μπορεί πολύ ευκολότερα να διοχετεύει κονδύλια για στρατιωτικούς σκοπούς αδιαφορώντας για κοινωνικές παροχές, σε σχέση με φιλελεύθερη δημοκρατία), δυσχεραίνεται να ακολουθήσει μια παρατεταμένη κούρσα εξοπλισμών. Αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι η Ελλάδα επενδύει με στόχο την άμυνα και τη διατήρηση των κεκτημένων, ενώ η Τουρκία με στόχο την επίθεση και την επιδίωξη αύξησης αυτών.
‘Οσον αφορά στο θαλάσσιο χώρο, θα πρέπει να διακρίνουμε μεταξύ του θεάτρου επιχειρήσεων στο Αιγαίο και σε αυτό της ανατολικής Μεσογείου. Και τα δύο αποτελούν δυνητικά πεδία σύγκρουσης μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας λόγω των μεγαλοϊδεατικών σχεδιασμών της δεύτερης, που αποτυπώνονται στο δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας.
Η αναντιστοιχία μεταξύ πόρων και αναγκών καθώς και οι δύο προαναφερθέντες λόγοι που βαραίνουν την ελληνική πλευρά, οδηγούν στην αδήριτη ανάγκη της καλύτερης δυνατής αξιοποίησης των διατιθέμενων πόρων ώστε να επιτευχθεί το μέγιστο δυνατό όφελος. Η πρόσφατη αγορά των τριών φρεγατών FDI ΗΝ έδωσε μια ανάσα στο ελληνικό Π.Ν., αλλά σίγουρα απαιτείται αναβάθμιση των υφισταμένων και απόκτηση νέων κύριων μονάδων επιφανείας (φρεγάτες, κορβέτες κλπ) και υποβρυχίων, εάν η χώρα επιθυμεί να διεκδικήσει τους πόρους που της αναλογούν στην ανατολική Μεσόγειο και να διαδραματίσει κάποιο ρόλο στις γεωπολιτικές εξελίξεις της ευρύτερης περιοχής.
Στο χώρο του Αιγαίου, οι συνθήκες είναι διαφορετικές από αυτές της ανοιχτής θάλασσας της ανατολικής Μεσογείου και η Ελλάδα μπορεί να αναπτύξει μια λιγότερο δαπανηρή στρατηγική για να αναχαιτίσει την τουρκική απειλή. Η στενότητα του χώρου και η ύπαρξη εκατοντάδων ελληνικών νησιών και βραχονησίδων, μπορούν να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον κορεσμού απειλών για τις κύριες μονάδες επιφανείας του τουρκικού Π.Ν.
Το Ιράν αναγνωρίζοντας ότι δεν μπορεί να ανταγωνιστεί την αριθμητική υπεροχή των ΗΠΑ σε κύριες μονάδες επιφανείας, ανέπτυξε μια στρατηγική για την προάσπιση των συμφερόντων του στον Περσικό κόλπο που εδράζεται στη δημιουργία ενός ευμεγέθους στόλου ταχυπλόων, οπλισμένων με πολλαπλούς εκτοξευτές ρουκετών, βλημάτων cruise και αντιαεροπορικά πυροβόλα, όπως το Seraj-1 και το Zolfaghar.
Η επένδυση της Ελλάδας σε μια τέτοια στρατηγική με την ανάπτυξη της εγχώριας παραγωγής αντίστοιχων ταχυπλόων, επανδρωμένων και μη (τα USV μπορούν να λειτουργούν και ως kamikaze), τα οποία μπορούν να καιροφυλακτούν κρυμμένα σε κάθε ελληνικό νησί και βραχονησίδα και τα οποία θα εφορμούν με ταχύτητα και ευελιξία κατά σμήνη, εναντίον των μεγάλων και περισσότερο δυσκίνητων τουρκικών μονάδων επιφανείας, δύναται να δημιουργήσει εφιαλτικές καταστάσεις στον αντίπαλο. Πόσο μάλλον όταν αυτές οι επιθέσεις θα συνδυάζονται με ένα καλά οργανωμένο δίκτυο παράκτιας άμυνας από τα νησιά, με βολές πυροβολικού, εκτοξεύσεις αντιπλοϊκών πυραύλων κλπ. Εν ολίγοις, πανάκριβες κύριες μονάδες επιφανείας μπορούν να εξουδετερωθούν από μεγάλους αριθμούς «οικονομικών» ταχυπλόων που επιδίδονται σε επιθέσεις κορεσμού.
Η εκμετάλλευση της γεωγραφίας, η ευελιξία και η ταχύτητα ήταν άλλωστε και οι παράγοντες που οδήγησαν στη μεγάλη νίκη των Ελλήνων εναντίον των Περσών, στη ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Επομένως σε συνθήκες όπως του Αιγαίου, το “the bigger, the better” αντικαθίσταται από το “the more, the merrier”.
Απλά τροφή για σκέψη!
