Το χρονικό της Συμφωνίας των Πρεσπών λίγο πριν την ψηφοφορία

Γράφει ο Μιχάλης Αράπης* – LLB, LLM – Νομικός
Αντιπρόεδρος Ελληνορθοδόξου Κοινότητος Κάρντιφ και Νοτίου Ουαλίας

Την εβδομάδα που διανύουμε αναμένεται να έρθει προς ψήφιση στο Ελληνικό Κοινοβούλιο η Συμφωνία των Πρεσπών για την ονομασία των Σκοπίων/Βαρντάσκα/FYROM/ΠΓΔΜ. Το άρθρο εξηγεί πως οδηγηθήκαμε σε αυτό το σημείο και τι προβλέπει η διαδικασία.

Μετά την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας την περίοδο 1991-1992 και την εμφάνιση αυτού του πολυεθνικού, πολυγλωσσικού και πολυθρησκευτικού μορφώματος, που ανεξαρτητοποιήθηκε στις 8/9/1991, η Ελλάδα ουδέποτε το είχε αναγνωρίσει με την Συνταγματική του ονομασία, δηλαδή “Δημοκρατία της Μακεδονίας” και μάλιστα πέτυχε να γίνει δεκτό στους διεθνείς θεσμούς ως ΠΓΔΜ ή FYROM στα αγγλικά. Έτσι μπήκε στον ΟΗΕ και έτσι έχει αναγνωριστεί από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Η παρούσα βουλή στο γειτονικό κρατίδιο είναι στο μέσο της θητείας της αφού προέκυψε από τις εκλογές στις 11/12/16 ενώ η σημερινή κυβέρνηση του κ. Ζόραν Ζάεφ ορκίστηκε μόλις στις 31/05/17 ύστερα από πολύμηνη κρίση.

Στις 17/06/18 υπεγράφη συμφωνία μεταξύ της Ελληνικής και της Σκοπιανικής κυβέρνησης για την ονομασία αυτού του κράτους καθώς και άλλα διμερή ζητήματα στην περιοχή της Λίμνης των Πρεσπών στη Μακεδονία, στα σύνορα με τη FYROM, εξ ου και η ονομασία Συμφωνία των Πρεσπών.

Ο κύριος μοχλός πίεσης που είχε η Ελλάδα απέναντι στη Βαρντάσκα/Σκόπια για πάνω από μια δεκαετία είναι το veto “του Βουκουρεστίου” από το 2008 για την ένταξη τους στο ΝΑΤΟ και μετέπειτα στην ΕΕ. Σύμφωνα λοιπόν με τη συμφωνία αναγνωρίζεται για πρώτη φορά το όνομα της Μακεδονίας από την μεριά μας προς τους γείτονες που θα ονομάζονται επισήμως – “Βόρεια Μακεδονία” όπως ορίζεται στο κείμενο (Άρθρο 3α). Είναι η πρώτη φορά που θα υπάρξει τέτοια αναγνώριση από το ελληνικό κράτος προς το γειτονικό κρατίδιο. Ακόμη χειρότερα και πιο επικίνδυνα, αναγνωρίζεται για πρώτη φορά “μακεδονική γλώσσα” (Άρθρο 3γ) και “μακεδονική ιθαγένεια” για τους πολίτες του (Άρθρο 3β).

Η διαδικασία προέβλεπε ότι η συμφωνία έπρεπε να εγκριθεί μέσω δημοψηφίσματος στη γειτονική χώρα και μετά να ψηφιστεί και από το Κοινοβούλιο τους. Πράγματι το δημοψήφισμα έγινε στις 30/09/18 και η μεγάλη είδηση ήταν η τεράστια αποχή αφού η ισχνή προσέλευση ήταν μόνο 36,91%. Το πολύ χαμηλό ποσοστό καθιστά επί της ουσίας το αποτέλεσμα πολιτικώς άκυρο, αφού για να ήταν έγκυρο έπρεπε να προσέλθει τουλάχιστον το 50% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους. Όσοι υποστήριζαν την συμφωνία προσήλθαν και την υπερψήφισαν με ποσοστό 91,46%. Ύστερα από τρεις διαφορετικές ψηφοφορίες στο Σκοπιανό Κοινοβούλιο, η Συμφωνία εγκρίθηκε στις 11/01/19 και η ρηματική διακοίνωση για τις αλλαγές στο Σύνταγμα τους, έφτασε στο Ελληνικό Κοινοβούλιο στις 16/01/19.

Κατόπιν τούτου, ως διμερής διεθνής συμφωνία για να τεθεί σε ισχύ θα πρέπει να ψηφιστεί με απλή πλειοψηφία επί των παρόντων (151 ή λιγότερους) και από το Ελληνικό κοινοβούλιο. Σύμφωνα με τα ισχύοντα στοιχεία και βάσει της ψήφου εμπιστοσύνης που έλαβε η κυβέρνηση στις 16/01/19, αναμένεται να υπερψηφιστεί. Αν και οι προβλέψεις είναι παρακινδυνευμένες, αναμένεται να περάσει ακόμη και αν δεν υπάρξουν 151 ψήφοι αφού αρκεί απλή πλειοψηφία επί των παρόντων αν και αυτό εγείρει πολλά ζητήματα πολιτικής νομιμοποίησης. Έτσι, αναμένεται να ψηφιστεί από τους 145 του κυβερνώντος κόμματος ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – (Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς) και άλλους 6 ή παραπάνω που είτε ανήκουν σε άλλα κόμματα ή είναι ανεξάρτητοι. Επίσημα όλα τα άλλα κόμματα του Κοινοβουλίου είναι αντίθετα προς την Συμφωνία και δεν θα την υπερψηφίσουν. Το Ποτάμι ήταν διχασμένο και με την ανεξαρτητοποίηση 2 βουλευτών του, έπαψε να έχει κοινοβουλευτική ομάδα (απαιτούνται 5 βουλευτές) από την Δευτέρα 21/01/19. Οσοι βουλευτές πρόσκεινται στο κόμμα και υπερψηφίσουν την Συμφωνία, θα το πράξουν πλέον ως ανεξάρτητοι.

Η ονομασία του κρατιδίου των Σκοπίων είναι ένα πρόβλημα που διαιωνίζεται πολλά χρόνια και όλοι επιθυμούμε την λύση του, που δεν μπορεί να είναι όμως αυτοσκοπός. Ευχή όλων είναι όταν επέλθει, η επίλυση να είναι επωφελής για την πατρίδα μας.

*Νομικός με μεταπτυχιακό στο Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο και ερευνητής στον τομέα του ηλεκτρονικού εγκλήματος και της τρομοκρατιάς στον Κυβερνοχώρο.Στοιχεία επικοινωνίας:  info@michaelarapis.com

Σημείωση: Το άρθρο δημοσιεύεται στο σημερινό φύλλο της ανεξάρτητης εβδομαδιαίας ελληνικής εφημερίδας που κυκλοφορεί στο Λονδίνο Ελευθερία. Μπορείτε όλη την εφημερίδα να την διαβάσετε εδώ: Ελευθερία