Οι αναπτυγμένες σχέσεις Ουκρανίας Τουρκίας και η επίδραση στην «λυκοφιλία» Τουρκίας Ρωσίας
President of Ukraine Volodymyr Zelensky and Turkish President Recep Tayyip Erdoğan in Kyiv in February 2020President of Ukraine CC BY (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/)
Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος
Σήμερα, η Ουκρανία βρίσκεται σε ένα μεγάλο μέρος της υπό ρωσική κατοχή, έχοντας χάσει σχεδόν το 50% των ανατολικών περιοχών της. Στις κατεχόμενες κοινότητες κατοικούν οι Τάταροι, ένα άκρως τουρκικό φύλο. Η κοινότητα των Τατάρων αποτελεί το κύριο σημείο σύνδεσης μεταξύ Τουρκίας και Ουκρανίας. Η Ουκρανία, κατά τη προσωπική μου άποψη, ποντάρει πολύ στην τουρκική διπλωματία, καθώς η κυβέρνηση Ερντογάν νοιάζεται για την ασφάλεια των Τατάρων της Κριμαίας. Ουκρανία και Τουρκία θεωρούν ότι οι ρωσικές αρχές παραβιάζουν τα δικαιώματα των Τατάρων της πόλης. Εδώ βέβαια πρέπει να πούμε ότι οι Τάταροι στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου συνεργάστηκαν με τους ΝΑΖΙ κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Σε αντίποινα, ο Στάλιν προχώρησε το 1944 σε μαζικές διώξεις τους.Σήμερα πλέον, ο Πούτιν ακυρώνει κάθε χρόνο τις εκδηλώσεις των Τατάρων υπέρ της μνήμης όλων όσων διώχθηκαν από το Στάλιν.
Από το 2014 η Ουκρανία έχει κάνει μια τεραστία στροφή προς τα δεξιά, καθώς η ρωσική γλώσσα έχει πάψει να αναγνωρίζεται , ενώ και το κομμουνιστικό κόμμα της Ουκρανίας έχει τεθεί εκτός νόμου. Ο μη σεβασμός των δικαιωμάτων των Τατάρων έχει φέρει λοιπόν κοντά Ουκρανία Τουρκία. Όμως εκτιμώ ότι και οι δυο χώρες ζητάνε η μια από την άλλη πράγματα. Η μεν Ουκρανία ζητάει από την Τουρκία διπλωματική και στρατιωτική υποστήριξη, η δε Τουρκία ζητάει από την Ουκρανία να παλέψει περισσότερο και να απελευθερώσει τα ανατολικά της χώρας και την Κριμαία με σκοπό να προστατευτούν όσο πιο αποτελεσματικά γίνεται οι Τάταροι.
Η Τουρκία μέσα από αυτή τη σχέση (η οποία στηρίζεται κυρίως στον τομέα της Ασφάλειας) επιχειρεί να δείξει απέναντι στη Ρωσία, μέσω Ουκρανίας, ότι η Μόσχα δε πρέπει να νιώθει τη Τουρκία δεδομένη, αλλά και να μην υποτιμά τις ικανότητες και τις δυνατότητες της Τουρκίας . Παρ’ όλα αυτά η στρατιωτική συνεργασία Τουρκίας –Ουκρανίας δε μπορεί να είναι ενεργή, παρότι τα συμφέροντα των δυο χωρών στον Εύξεινο Πόντο και τη Μαύρη Θάλασσα συμπλέουν. Τόσο το Κίεβο όσο και η Άγκυρα δε θέλουν ούτε ο Εύξεινος Πόντος ούτε η Μάυρη θάλασσα να ελέγχονται από τη Ρωσία, εν τούτοις όμως, κοινές δραστηριότητες Ουκρανίας Τουρκίας θα μπορούσαν να προκαλέσουν την οργή της Ρωσίας. Ειδικά η χρησιμοποίηση μη επανδρωμένων αεροσκαφών τουρκικής κατασκευής από την πλευρά του Κιέβου . Παρότι υπογράφηκε συμφωνία μεταξύ Ουκρανίας και Τουρκίας βλέπω η συνεργασία σε αυτό το τομέα να προχωρά σε περιορισμένο βαθμό. Κι αυτό, διότι η Τουρκία έχει στρατεύματα στο Ιντλίμπ, που φτάνουν αυτή τη στιγμή τα 10.000 άτομα . Οι δυνάμεις αυτές αποτελούνται από τεθωρακισμένα οχήματα, τμήματα ειδικών δυνάμεων, αλλά και πυροβολικό το οποίο βρίσκεται στο Χατάι. Δεν έχουν συστήματα αεράμυνας για να αντιμετωπίσουν ενδεχόμενη ρωσική αεροπορική επίθεση.
Συνεπώς, αν θιγούν τα ρωσικά συμφέροντα οπουδήποτε (κυρίως όμως στην Ουκρανία) ο τουρκικός στρατός στο Ιντλίμπ θα βρεθεί αντιμέτωπος με την ρωσική αεροπορία. Άρα, η μόνη βοήθεια που έχει προσφέρει η Τουρκία στην Ουκρανία είναι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που μένει να δούμε πόσο και αν θα χρησιμοποιηθούν, αλλά και τη συμμετοχή ενός Τούρκου διπλωμάτη στο κλιμάκιο του ΟΑΣΕ στα ανατολικά της χώρας ο οποίος υιοθετεί όσο περισσότερο μπορεί τις ουκρανικές θέσεις. Επίσης, ο φόβος της Τουρκίας να μην περάσει τις κόκκινες γραμμές της Ρωσίας αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι 50 προγράμματα στρατιωτικής συνεργασίας των δυο χωρών δεν έχουν προχωρήσει όσο οι δυο χώρες θα θέλανε, ενώ δεν υπάρχει σχεδόν η παραμικρή συμμετοχή ουκρανικών δυνάμεων σε ασκήσεις του τουρκικού στρατού.
Στα οικονομικά ενδεχομένως θα μπορούσε να υπάρξει μια πιο στενή συνεργασία, και εκεί οι δυο χώρες πρέπει να εστιάσουν. Θεωρώ πολύ πιο ρεαλιστική μια οικονομική διείσδυση της Τουρκίας στην Ουκρανία παρά μια στρατιωτική. Οι δυο πλευρές στοχεύουν στη δημιουργία μιας ζώνης ελεύθερων συναλλαγών με έμφαση στις εμπορικές σχέσεις . Η συνεργασία στο τομέα των επιχειρήσεων θα δώσει και στις δυο την οικονομική ανάπτυξη που χρειάζονται, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην Τουρκία δραστηριοποιούνται τουλάχιστον 600 ουκρανικές επιχειρήσεις. Η Ουκρανία θα πρέπει να ρίξει μεγάλο βάρος στο συγκεκριμένο τομέα, καθώς από τα κέρδη θα μπορούσε να προμηθευτεί το στρατιωτικό υλικό που τόσο πολύ έχει ανάγκη.
Η Ουκρανία θεωρεί τη Τουρκία, μετά τις ΗΠΑ, ως την πιο στενή σύμμαχο της και συνομιλητή της. Ωστόσο, δεν πιστεύω ότι με βάση το σημείο που βρίσκονται οι σχέσεις τους θα μπορούσε να υπάρξει κάποια αλλαγή επί του εδάφους. Ο ουκρανικός στρατός παρότι πολεμάει σκληρά και έχει μεγάλη ανάγκη τη χρησιμοποίηση μη επανδρωμένων αεροσκαφών, δε νομίζω ότι θα τα χρησιμοποιήσει και αυτό γιατί δεν επιθυμεί, τουλάχιστον για την ώρα. Παρ’όλα αυτά οι σχέσεις Ουκρανίας Τουρκίας είναι σημαντικές, διότι με τον τρόπο αυτό το Κίεβο έχει επιρροή στους Τατάρους της Κριμαίας. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι Τάταροι της Κριμαίας αποτελούν πλέον τη φωνή του Κιέβου στην ανατολική Ουκρανία και τη Κριμαία, και μόνο μέσω Τουρκίας μπορεί να ασκήσει έστω και περιορισμένη επιρροή στη περιοχή.
Καταλήγοντας, θεωρώ ότι η ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ Ουκρανίας και Τουρκίας, εξαρτάται από το κατά πόσο η δεύτερη θα συνεχίσει να είναι προσκολλημένη στη Ρωσία και να έχει στενή συνεργασία μαζί της. Αν η Τουρκία αποφασίσει ενεργά να υποστηρίξει την Ουκρανία τότε θα πρέπει να παραδώσει άμεσα το Ιντλίμπ στις ρωσικές και συριακές δυνάμεις αλλά και τις δυνάμεις της Χεσμπολάχ . Το θέμα που προκύπτει είναι η Τουρκία αντέχει πολιτικά μια απώλεια του Ιντλίμπ; Άραγε, πόσο θα αλλάξουν οι συσχετισμοί στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή με μια συμμαχία τουρκίας Ουκρανίας;
Διαβάστε επίσης: Ρωσία-Τουρκία-Ουκρανία: ένα ανισοσκελές τρίγωνο
πηγές:
https://ukrainer.net/crimean-tatars-who-are-they/
https://www.e-ir.info/2020/12/06/racism-crimea-and-crimean-tatars/
