Η ενεργειακή αβεβαιότητα της Ευρώπης και οι περιφερειακοί παίκτες

της Δρ Άννας Κωνσταντινίδου*
Ιστορικός- Διεθνολόγος   

Όλο αυτό το διάστημα που εύλογα τα μάτια της Διεθνούς Κοινής Γνώμης, και κυρίως της Διεθνούς Διπλωματίας, είναι στραμμένα στο ουκρανικό μέτωπο, έχουμε αφήσει τους περιφερειακούς παίχτες, οι οποίοι ωστόσο, ως φαίνεται, κινούνται μεθοδικά, καθώς ας μην ξεχνάμε, και το αναφέρουμε αρκετά συχνά, τα περισσότερα περιβάλλοντα των οποίων συνεχίζουν να είναι εστίες ανάφλεξης μίας γενικευμένης κρίσης.

Συγχρόνως δε, οι πρωτοβουλίες που έχουν πάρει οι Γάλλοι με τους Γερμανούς ως οι ενδιάμεσοι για την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, είναι κινήσεις που οφείλουμε να τις αντιλαμβανόμαστε ως ένα προστάδιο της αναδιάταξης του θεσμικού μηχανισμού του ενωσιακού οικοδομήματος, που ως φαίνεται ότι είναι πολύ κοντά, ενδεχομένως και με μία νέα Ευρωπαϊκή Συνθήκη. Και αυτό διαφαίνεται, από το γεγονός, ότι κάθε άλλο παρά πρέπει να παραβλέπουμε, ότι υφίσταται μία διακριτή διαχείριση στον τρόπο που ο γαλλογερμανικός άξονας χειρίζεται το ουκρανικό, από τον τρόπο που οι Βρυξέλλες κινούνται (καθώς ας μην ξεχνάμε, ότι τα θεσμικά συμβούλια έχουν και συγκεκριμένες δικαιοδοσίες, αλλά και ευχέρεια κινήσεων σε συγκεκριμένα πλαίσια).Ήδη χθες, στη Σύνοδο Κορυφής, στην οποία λαμβάνουν μέρος οι επικεφαλής των κρατών – μελών της ΕΕ, θεωρώ ότι πρέπει να εστιάσουμε στη στάση του Σολτς, ο οποίος εξέφρασε την αντίθεσή του απέναντι στην πρόταση της Κομισιον για σταδιακή απεξάρτηση της Ένωσης από την αγορά ενέργειας της Ρωσίας.

Όπως καταλαβαίνουμε και γίνεται καθημερινά αισθητό από ειδήμονες των ενεργειακών πραγμάτων, από την στιγμή που η ΕΕ δεν έχει οριοθετησει σε ίδια πλαίσια την αγορά ενέργειας, και επισφάλεια ενεργειακή θα έχει, αλλά κυρίως θα βρίσκεται, ως αποτέλεσμα αυτού, διασπασμένη.

Η ΕΕ οφείλει για το δικό της όφελος να απεξαρτηθεί και από τις ΗΠΑ και από τη Ρωσία, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στους υδρογονάνθρακες του Αιγαίου και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου που βρίσκονται σε δικό της έδαφος. Προηγουμένως, και βασική παράμετρος για την γεώτρηση, είναι η ταχύτατη ανάληψη πρωτοβουλιών για θεσμοθέτηση ενός ενιαίου πλαισίου για όλα τα κράτη μέλη στην αγορά ενέργειας.

Αυτά που αναφέρω είναι ήδη γνωστά και τα έχουν αναφέρει πολύ πιο ειδήμονες από εμένα, ωστόσο θεωρώ, ότι πρέπει να κάνουμε focus στο γεγονός, ότι όσο και να φαίνεται παράξενο για ένα «οικοδόμημα» που φέρει ενεργειακή επισφάλεια, εντούτοις είναι και αυτό που έχει το καρπούζι και το μαχαίρι όσον αφορά την ενέργεια σε διεθνές επίπεδο, γιατί η ανάληψη δραστικών πρωτοβουλιών για εκμετάλλευση του δικού της ενεργειακού πλούτου, αυτομάτως απομονώνει τις ΗΠΑ και τη Ρωσία.

Από εκεί και πέρα, και όσον αφορά το πρώτο σκέλος της ανάρτησης, για τον τρόπο που οι περιφερειακοί παίχτες (κυρίως τα αραβικά κράτη) αντιλαμβάνονται όλο αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία και τον τρόπο που κινούνται οι Μεγάλοι ως προς αυτό, οφείλουμε να πούμε κάποια γεγονότα που έγιναν γνωστά το τελευταίο 24ωρο, δείχνοντας ότι μία ανάφλεξη σε διεθνές επίπεδο, κάθε άλλο παρά θα προέλθει από το ουκρανικό έδαφος, αλλά αντίθετα από τις χώρες-κλειδιά της περιοχής.

Έγινε γνωστό, ότι ο Μπάιντεν δεν μπόρεσε να επικοινωνήσει ούτε με τον Εμιρατιανό διάδοχο, ούτε με τον Σαουδάραβα βασιλιά, παρά την επιμονή του, καθώς οι δύο ανώτατοι αξιωματούχοι των αραβικών κρατών εκφράζουν την αντίθεσή τους στον τρόπο που η Αμερική χειρίζεται το τελευταίο διάστημα την Υεμένη, παρόλο που ο Εμιρατιανός ΥπΕξ ήρθε σε επαφή με τον Ιρανό ομόλογό του (!!!)

Συγχρόνως, το τελευταίο 24ωρο υφίσταται ιδιαίτερη κινητικότητα στη Λιβύη, με τα στρατεύματα του Μπασάγα να βρίσκονται σε ετοιμότητα εναντίον του Ντμπεϊμπά, ωστόσο να προσθέσω ότι δεν πρέπει να λησμονούμε, ότι οι μισθοφόροι, τόσο του τουρκικού, αλλά κυρίως του ρωσικού κράτους (κι εκεί οφείλουμε να εστιάσουμε) βρίσκονται ακόμα επί λιβυκού εδάφους.

Συγχρόνως, δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι το συριακό μέτωπο, όχι μόνο δεν έχει κλείσει, αλλά είναι σε κατάσταση αναπυροδότησης, αν εστιάσουμε στο γεγονός, ότι ο Ερντογάν κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Μπάιντεν την Τρίτη ζήτησε την άρση του εμπάργκο των κυρώσεων για την Τουρκία και την αγορά των F16, προκειμένου, όπως είπε να τα χρησιμοποιήσει εναντίον του Άσαντ.

Ως καταλαβαίνουμε, αλλά και έχουμε τη σχετική γνώση, η Ρωσία σε όλα αυτά τα περιβάλλοντα έχει διαμορφώσει «θύλακες προστατευτισμού» των συμφερόντων της, ενώ είναι γνωστή η σχέση της με ένα Ιράν, που στον τρόπο που ανέκαθεν αυτό κινούνταν ήταν πολύ πιο επικίνδυνο από το σοβιετικό, αλλά και το σημερινό ρωσικό κράτος, το οποίο όσον αφορά το πυρηνικό του πρόγραμμα βρίσκεται αιωρούμενο, καθώς δεν υφίσταται, και τουλάχιστον μέχρι να «συναινέσει» η Ρωσία θα βρίσκεται αιωρούμενο με μια Δύση και κυρίως τις ΗΠΑ να αγωνιούν.

Μάλιστα, καθώς σήμερα Παρασκευή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα συζητηθεί το κείμενο προς διαβούλευση που κατέθεσε η Ρωσία, αναφέροντας ότι τα χημικά όπλα που χρησιμοποιεί ο ουκρανικός στρατός προέρχονται από τις ΗΠΑ, μια συνθήκη που φυσικά διαψεύστηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, από την αμερικανική πλευρά, όμως δεν παύει μετά από την αίτηση του μόνιμου μέλους, να συζητείται, κι ως εκ τούτου όλο αυτό το κλίμα αποδεικνύει ότι είμαστε μακριά και από μια υπογραφή και για τα πυρηνικά του Ιράν.

Φυσικά και χθες δεν θα επερχόταν κάποια συμφωνία στην Αττάλεια, και θεωρώ ότι οφείλουμε να σταθούμε σε κάτι που πέρασε στα ψιλά και που αποδεικνύει, εκτός των άλλων, ότι η Γαλλία του Μακρόν κάθε άλλο παρά τρέφει αγαστα αισθήματα για την Τουρκία, υποβαθμιζοντας ουσιαστικά τη ρωσο-ουκρανική συνάντηση στην Αττάλεια με ενδιάμεσο την Τουρκία, καθώς την στιγμή που λάμβανε χώρα η συζήτηση ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές με την παρουσία Τσαβούσογλου, ο Πρόεδρος της Γαλλίας συνομιλούσε με τον Πούτιν.

Κλείνοντας να πούμε, ότι οφείλουμε στο έπακρο να εκμεταλλευτούμε ως χώρα τη γαλλική Προεδρία στην ΕΕ και φυσικά, να πούμε ότι το συμφέρον μας είναι η επανεκλογή του Μακρόν στην ηγεσία της Γαλλίας.

*Η Δρ Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός- Διεθνολόγος, Μέλος και Εξωτερική Συνεργάτιδα του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ), Εξωτερική Συνεργάτιδα Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και Σχολής Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ)