Τέλλος Άγρας, ο ήρωας Μακεδονομάχος

Γράφει ο Λάμπρος Τζούμης 
Αντιστράτηγος ε.α

– Στο βιβλίο «Στα μυστικά του Βάλτου» που αναφέρεται στον Μακεδονικό Αγώνα, η Πηνελόπη Δέλτα κατάφερε να συνδυάσει με εξαιρετικό τρόπο την πραγματικότητα με τη μυθοπλασία. Ένα βιβλίο γεμάτο με μαθήματα φιλοπατρίας, χριστιανικής και εθνικής συνείδησης, αγώνων για τα ιδανικά του Έθνους. Με νοσταλγία θυμάμαι από τα παιδικά μου χρόνια την ανάγνωση του και τους πρωταγωνιστές του βιβλίου. Τον έφηβο Αποστόλη που οδηγούσε τις βάρκες με τις ελληνικές ανταρτικές ομάδες στη Λίμνη των Γιαννιτσών που διεξαγόταν κυρίως ο Μακεδονικός αγώνας, τη δασκάλα Ηλέκτρα και την προσπάθεια που έκανε να διατηρήσει την ελληνική εθνική συνείδηση στους μαθητές της, τον ηρωικό αγώνα στη λίμνη από τους Έλληνες Μακεδονομάχους Νικηφόρο και Άγρα.

– Ο Τέλλος Άγρας (πολεμικό ψευδώνυμο) ή Σαράντος Αγαπηνός, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα κρεμάστηκε στις 7 Ιουν. 1907 σε ηλικία 27 ετών μαζί με τον στενό του συνεργάτη Αντώνη Μίγγα από Βούλγαρους κομιτατζήδες. Ο Άγρας είχε καταγωγή από τους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας. Το 1901 αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων όπου διακρίθηκε κατά τη διάρκεια της φοίτησής του και τοποθετήθηκε στη φρουρά Αθηνών, στο 7ο Σύνταγμα. Τον Φεβρουάριο του 1902 παρουσιάστηκε στον τότε διάδοχο του βασιλικού θρόνου Κωνσταντίνο και ζήτησε να μετατεθεί στα σύνορα. Ο Κωνσταντίνος έκπληκτος άκουσε ένα τέτοιο αίτημα και τον τοποθέτησε στον 1ο Λόχο του 2ου Συντάγματος Ευζώνων με έδρα τον Τύρναβο, τότε μεθοριακή πόλη, δεδομένου ότι η Μακεδονία ήταν τουρκοκρατούμενη.

– Παρέμεινε στον Τύρναβο 4 χρόνια και το 1906 ζήτησε να λάβει μέρος στα ανταρτικά σώματα που στέλνονταν στη Μακεδονία για να ανακουφίσουν τον ελληνικό πληθυσμό από την τρομοκρατία Τούρκων και Βουλγάρων. Τον Ιούνιο του 1906 μετέβη στην Αθήνα και αφού αποχαιρέτησε τους δικούς και διάλεξε τους άντρες που θα έπαιρνε μαζί του, 12 άτομα από το 6ο ευζωνικό τάγμα. Ξεκίνησε από τον Πειραιά και μετά από ταξίδι πολλών ημερών και αφού πέρασε από το Βόλο και το Στόμιο κοντά στη Λάρισα το αντάρτικο σώμα αποβιβάστηκε στις εκβολές του Λουδία. Εκεί τους περίμεναν οι άνδρες του προξένου της Θεσσαλονίκης Λάμπρου Κορομηλά που ήταν ο συντονιστής του Μακεδονικού αγώνα και τους οδήγησαν στη Λίμνη των Γιαννιτσών. Ήταν μια περιοχή με στρατηγική σημασία επειδή ήλεγχε τις διαδρομές από τη Θεσσαλονίκης προς τη Δυτική Μακεδονία και το Μοναστήρι και αποτελούσε ιδανικό χώρο για ανταρτοπόλεμο. Στη λίμνη δρούσαν και κυριαρχούσαν Βουλγάρικα ανταρτικά σώματα (κομιτατζήδες), που είχαν επιδοθεί σε όργιο διώξεων και δολοφονιών των Ελλήνων κατοίκων με σκοπό την προσάρτηση της Μακεδονίας. Οι συνθήκες στη Λίμνη που σήμερα έχει αποξηρανθεί ήταν πολύ δύσκολες. Κυριαρχούσαν λάσπη, κουνούπια, βδέλλες, άγρια ζώα και ελονοσία.

– Με τον ερχομό του στη Λίμνη αρχίζει τις πολεμικές ενέργειες εναντίον των Βουλγάρων και καταλαμβάνει μια σημαντική σημασίας βουλγάρικη καλύβα, με την ονομασία Κούγκα και κατά τη διάρκεια της επιχείρησης τραυματίζεται. Παρά τα τραύματά του και τον πυρετό λόγω ελονοσίας που είχε μετά από ολιγοήμερη παραμονή στη Θεσσαλονίκη, συνέχισε τον αγώνα στο βάλτο, αλλά η κατάσταση της υγείας του επιδεινωνόταν. Για τον λόγο αυτό αποφασίστηκε και πήγε στη Νάουσα να αναρρώσει και να αποθεραπευτεί.

– Τον Μάιο του 1907, ο Άγρας έμαθε ότι ο αρχηγός των τοπικών κομιτατζήδων, ο Ζλατάν, ζητάει να τον συναντήσει. Παρά τις επιφυλάξεις των φίλων του στη Νάουσα, ο Άγρας αποφάσισε να πάει στη συνάντηση με την ελπίδα να εντάξει τον Ζλατάν στις δυνάμεις του ελληνισμού και να τον αποσπάσει από τη βουλγαρική προπαγάνδα. Το ίδιο είχε πετύχει προ ολίγων ετών ο Μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός Καραβαγγέλης με τον πρώην βουλγαρίζοντα καπετάν Κώττα, ο οποίος θυσιάστηκε τελικά για την ελληνική ιδέα. Η πρώτη συνάντηση που είχε προγραμματιστεί δεν έγινε. Η δεύτερη και μοιραία έλαβε χώρα στις 3 Ιουνίου 1907. Ο Τέλλος πήρε μαζί του μερικούς συντρόφους και πήγε. Ὁ Ζλατάν ενώ αρχικά έδειξε φιλική διάθεση στη συνέχεια διέταξε να συλλάβουν τον Άγρα και τον σλαβόφωνο Έλληνα Αντώνη Μίγγα. Επί μέρες τους περιέφεραν δεμένους στα χωριά, τους διαπόμπευαν και τους βασάνιζαν.

– Τελικά στις 7 Ιουνίου 1907, τους κρέμασαν σε μια καρυδιά στο Τέχοβο σημερινό χωριό Καρυδιά και τα σώματά τους ετάφησαν στο κοιμητήριο του γειτονικού χωριού Βλάντοβο, σημερινού χωριού Άγρας. Τα οστά τους αναπαύονται μέχρι σήμερα στην Μακεδονική γη για την οποία αγωνίσθηκαν και έδωσαν το αίμα τους .

ΑΘΑΝΑΤΟΙ !