Νίκολας Μπερνς: Ο άνθρωπος του Μπάιντεν στην Κίνα
Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος
Ο Νίκολας Μπερνς βρίσκεται σήμερα στην πρώτη γραμμή του ανταγωνισμού Κίνας- ΗΠΑ, καθώς είναι ο πρέσβης των Ηνωμένων πολιτειών στο Πεκίνο! Ο πρόεδρος Μπάιντεν με αυτή του την επιλογή δείχνει ότι η Κίνα χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και θα πρέπει, σε καίριες θέσεις, να έχει έμπειρους ανθρώπους οι οποίοι θα μπορούν να προχωρήσουν σε λεπτούς χειρισμούς.
Ποιος όμως είναι ο Νίκολας Μπερνς; Είναι ένα από τα πιο προβεβλημένα στελέχη του αμερικανικού υπουργείου εξωτερικών και διπλωμάτης καριέρας. Η δράση του επικεντρώνεται αποκλειστικά και μόνο σε θέματα που αφορούν την Ευρασία. Το πρώτο του πόστο ήταν η συμμετοχή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΠΑ (1990 -1995) όπου κλήθηκε να διαχειριστεί την κατάρρευση της Σοβιετική Ένωσης και ιδιαίτερα τις σχέσεις με την Ρωσία και την Ουκρανία.
Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη είναι και η δράση του την περίοδο 2001-2005 όπου ως πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ κατέφερε να δημιουργήσει την ISAF η οποία έδρασε στο Αφγανιστάν, όπως και τη Multi National Force που έδρασε στο Ιράκ. Ήταν υποστηρικτής της αμερικανικής εισβολής το 2003 στο Ιράκ, αν και σήμερα θεωρεί ότι η εισβολή του Μαρτίου του 2003 ήταν μεγάλο λάθος.
Κατάφερε να πείσει τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκή Ένωσης για την αναγκαιότητα συμμετοχής τους στους πολέμους αυτούς. Βλέπουμε δηλαδή ότι πρόκειται για έναν διπλωμάτη με πολλές γνώσεις που έχει τη πειθώ να φέρει πολλά κράτη στην πλευρά των ΗΠΑ. Βεβαίως πρέπει να πούμε ότι ένα μελανό σημείο στην καριέρα του ήταν το γεγονός ότι το 2005, την ώρα που το Ιράκ έμπαινε σε ένα ανεξέλεγκτο εμφύλιο πόλεμο, πρότεινε τη τριχοτόμηση του σε ένα σουνιτικό, ένα σιιτικό και ένα κουρδικό κράτος. Μια πρόταση που δε θα έλυνε κανένα πρόβλημα και θα έβαζε, κατά τη γνώμη μου, σε πολλές περιπέτειες και τους Αμερικανούς, που πέρα από το θέμα της τρομοκρατίας θα αναγκάζονταν να χειριστούν και ένα μεγάλο προσφυγικό ζήτημα. Αν γινόταν δεκτή η πρόταση αυτή από το Τζωρτζ Μπους θα είχαμε μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Βαγδάτη, στην οποία κατοικούσαν και σουνίτες και σίιτες.
Ως υφυπουργός εξωτερικών στη κυβέρνηση Μπους θεωρούσε, και ορθά κατά την άποψη μου, την απειλή του Ιράν ως πιο σημαντική από αυτή της Βόρειας Κορέας δεδομένου ότι η περιοχή της Μέσης Ανατολής είναι ιδιαίτερα περίπλοκη και σημαντική για τα αμερικανικά συμφέροντα. Στο μέτωπο του Αφγανιστάν είχε και αυτός την ελπίδα και την προσδοκία ότι το Πακιστάν θα προκαλούσε με την οικονομική και στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ συντριπτικά πλήγματα στους Ταλιμπάν και την Αλ Κάιντα. Κάτι που δεν έγινε, γιατί όπως ξέρουμε η βοήθεια των ΗΠΑ προς το Πακιστάν κατέληξε κατά βάση στους Ταλιμπάν.
Το 2021 προτάθηκε από το πρόεδρο Μπάιντεν να γίνει πρέσβης των ΗΠΑ στη Κίνα. Κατά την εξέταση του στη γερουσία ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικός με την υποψηφιότητα του ΜπΕρνς εκφράζοντας έντονες ανησυχίες για τις σχέσεις του με αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη Κίνα. Η υποψηφιότητα του τελικά εγκρίθηκε με 75 ψήφους υπέρ και 18 κατά.
Ως πρέσβης των ΗΠΑ έχει να αντιμετωπίσει εξαιρετικά σημαντικά ζητήματα, αφού σε πολλά επίπεδα η Κίνα και οι ΗΠΑ έχουν κάθετα αντίθετες απόψεις. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν θέματα όπου μπορεί να βρεθεί πεδίο συνεργασίας. Προσωπικά πιστεύω ότι ο Αμερικανός διπλωμάτης δεν θέλει σε καμία περίπτωση θερμή περίοδο σύγκρουσης στις σινοαμερικάνικες σχέσεις.
Στο μέτωπο της πανδημίας οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η Κίνα δεν ενημέρωσε το υπόλοιπο κόσμο για τη σοβαρότητα της κατάστασης. Κυρίως όμως δεν ενημέρωσε για το πως δημιουργήθηκε ο συγκεκριμένος ιός αφήνοντας τη Δύση για μεγάλο διάστημα στην άγνοια.
Άλλα σημαντικά θέματα είναι ο πόλεμος μεταξύ Ινδίας και Κίνας στο Κασμίρ, οι συνεχείς συγκρούσεις πλοίων των ναυτικών δυνάμεων των δυο χωρών στον Ειρηνικό –Ινδικό ωκεανό και, ταυτόχρονα, το πολύ ευαίσθητο θέμα της Ταιβάν. Το Πεκίνο να έχει ξεκαθαρίσει ότι θα αντιδράσει δυναμικά σε περίπτωση που η Ταιβάν με την υποστήριξη των ΗΠΑ κηρύξει την ανεξαρτησία της. Εδώ πρέπει να πούμε ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικός ο ρόλος των αμερικανών αξιωματικών που υπηρετούν στην αμερικανική πρεσβεία στη Κίνα, καθώς κρατάνε τους διαύλους επικοινωνίας μεταξύ αμερικανικών και κινεζικών ενόπλων δυνάμεων ανοικτούς, κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά χρήσιμο.
Κατά τη γνώμη μου, ο Νίκολας Μπερνς πρέπει να ρίξει βάρος κυρίως στα θέματα που μπορούν οι δυο χώρες να συνεργαστούν. Ένας από αυτούς τους τομείς είναι η κλιματική αλλαγή. Και οι δυο χώρες έχουν υπογράψει τη συμφωνία του Παρισιού και θα πρέπει να συνεργαστούν στο ζήτημα της προστασίας των υδάτων καθώς τα επόμενα χρόνια όλο και περισσότερα κράτη δεν θα έχουν εύκολη πρόσβαση ούτε σε πόσιμο νερό!
Επιλογικά, θεωρώ ότι ο Μπερνς ανέλαβε πρέσβης των ΗΠΑ στη Κίνα σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο και θα πρέπει να προχωρήσει σε κινήσεις που θα αποδυναμώσουν το Πεκίνο αλλά δε θα οδηγήσουν ΗΠΑ και Κίνα σε σύγκρουση.
