Michael J. Murphy: ο πρέσβης των ΗΠΑ στη Βοσνία Ερζεγοβίνη
Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος
Ο Michael J. Murphy είναι σήμερα ο πρέσβης των ΗΠΑ στη Βοσνία Ερζεγοβίνη. Ο Murphy είναι ειδικευμένος σε θέματα γύρω από την Ευρασία. Αρχικά δούλεψε ως σύμβουλος σε διάφορα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας της βουλευτού Μέριλιν Λόιντ. Εντάχθηκε στην οικογένεια του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών το 1991. Ο Murphy είχε και παλαιότερη εμπειρία στα Βαλκάνια, καθώς κατά την τριετία 2009-2012 ήταν υπαρχηγός στην αμερικανική πρεσβεία στο Κόσοβο. Το διάστημα 2012-2015 ήταν υπαρχηγός της αμερικανικής πρεσβείας στη Μποτσουάνα.
Στις 22 Φεβρουαρίου του 2022 ο Michael J. Murphy παρέδωσε τα διαπιστευτήρια του στην κυβέρνηση της Βοσνίας. Όπως είπε, η διατήρηση του «status quo» στα Βαλκάνια αποτελεί προτεραιότητα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Παράλληλα, ο κύριος Murphy, στην πρώτη του συνάντηση με τον πρόεδρο της Βοσνίας, τόνισε ότι τα δικαιώματα όλων των μειονοτήτων πρέπει να γίνονται σεβαστά.
Στις 2-11-2022 ο Murphy συνεχάρη τον βοσνιακό λαό για τη μεγάλη συμμετοχή του στην πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση και, παράλληλα, εξέφρασε την ελπίδα ότι οι αρμόδιες αρχές είχαν εξασφαλίσει το αδιάβλητο της εκλογικής διαδικασίας. Συμπλήρωσε πως οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να στέκονται στο πλευρό της Βοσνίας, ενώ κάλεσε το πολιτικό σύστημα της χώρας να μην καταστρέψει όλα όσα έχουν επιτευχθεί από τη συμφωνία του Ντέιτον κι έπειτα. Από τις δηλώσεις του γίνεται κατανοητό ότι οι ΗΠΑ θεωρούν πως μόνο με αρμονική συμβίωση της βοσνιακής κοινότητας με τη σερβική μειονότητα μπορεί η χώρα να πάει μπροστά και να γίνει ένα ισχυρό και σύγχρονο κράτος.
Η κύρια πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει το πολιτικό σύστημα της Βοσνίας, κατά τον Murphy, είναι η τεράστια οικονομική και ενεργειακή κρίση που έχει προκαλέσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Την 24η Φεβρουαρίου 2023 ο Murphy στο μήνυμα του με αφορμή τον ένα χρόνο από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, τόνισε ότι είναι πιο αναγκαίο από ποτέ οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους να βοηθήσουν τον ουκρανικό λαό. Όπως τόνισε μεταξύ άλλων «οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις πολεμάνε μέχρι σήμερα με σθένος και αυταπάρνηση. Η αντίσταση της Ουκρανίας έχει ενώσει το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η Ουκρανική αντίσταση αποτελεί πηγή έμπνευσης για όλο το δυτικό κόσμο».
Την 1η Μαρτίου του 2023 ο Murphy, στην επιστολή του προς το βοσνιακό λαό για την ημέρα ανεξαρτησία της χώρας, τόνισε ότι η Βοσνία έχει γίνει μετά από πολλές δυσκολίες ένα κράτος το οποίο βρίσκεται πολύ κοντά στη Δύση. Η δημιουργία ισχυρών ενόπλων δυνάμεων στις οποίες υπηρετούν αρμονικά Βόσνιοι, αλλά και Κροατοβόσνιοι και Σερβοβόσνιοι, αποτελεί τεράστια επιτυχία αν αναλογιστεί κανείς τα πολλά δεινά που υπέστησαν τα Βαλκάνια κατά τους πολέμους τη δεκαετία του ‘90.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ένα χρόνο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ αλλά και της Ευρωπαϊκής ένωσης θα πρέπει να εντείνουν την υποστήριξη τους στη Βοσνία, ώστε να γίνει αυτή η χώρα των Βαλκανίων πλήρες μέλος της Ε.Ε. Μόνο έτσι, κατά την εκτίμηση του, θα εξασφαλιστεί η ειρήνη και η σταθερότητα στα Βαλκάνια.
Συμπεράσματα: Ο Michael J. Murphy είναι ένας διπλωμάτης που έχει ως βασικό του μέλημα την σταθερότητα στα Βαλκάνια. Θεωρεί, όμως, ότι το μείζον ζήτημα για το ΝΑΤΟ δεν είναι τόσο τα Βαλκάνια, όσο η Ρωσία και η πολιτική της προς αυτά. Γι΄αυτό και είναι εξαιρετικά προσεκτικός στις τοποθετήσεις του που αφορούν την ρωσική επιρροή. Αυτό που παρατηρώ είναι ότι προσπαθεί να διατηρήσει τη σταθερότητα στα Βαλκάνια χωρίς να θίξει τα συμφέροντα των δυο αντιμαχόμενων πλευρών, αλλά ούτε και τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Μία δύσκολη ισορροπία, που κανείς δεν γνωρίζει εάν θα καταφέρει να τη διατηρήσει μακροπρόθεσμα.
Μπορεί η κατάσταση στην Ουκρανία να προκαλέσει αναταραχή στα Βαλκάνια; Η περίπτωση της Βοσνίας
