Η Κίνα συνεργάζεται με την Παλαιστίνη για να βελτιώσει τη θέση της στη Μέση Ανατολή

Ο Παλαιστίνιος ηγέτης Μαχμούντ Αμπάς έφτασε στο Πεκίνο με την Κίνα να εκφράζει την ετοιμότητά της να βοηθήσει στη διευκόλυνση των ειρηνευτικών συνομιλιών Ισραήλ-Παλαιστινίων.

Ο κρατικός τηλεοπτικός σταθμός CGTN είπε ότι ο Αμπάς προσγειώθηκε στην κινεζική πρωτεύουσα το πρωί της Τρίτης για μια τετραήμερη κρατική επίσκεψη. Είναι η πέμπτη επίσημη επίσκεψη του Παλαιστίνιου ηγέτη στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.

Το Πεκίνο έχει τοποθετηθεί ως μεσολαβητής στη Μέση Ανατολή, αναλαμβάνοντας τον Μάρτιο ρόλο στην αποκατάσταση των δεσμών  μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας — ανταγωνιστές σε μια περιοχή όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν για δεκαετίες ο κύριος μεσίτης ισχύος.

Έκτοτε το Πεκίνο επιδίωξε να ενισχύσει τους δεσμούς του με τη Μέση Ανατολή, αμφισβητώντας τη μακροχρόνια επιρροή των ΗΠΑ στην περιοχή, γεγονός που προκαλέσει επικρίσεις από την Ουάσιγκτον.

Υπενθυμίζουμε πως ο  Σι τον περασμένο Δεκέμβριο επισκέφθηκε τη Σαουδική Αραβία σε μια αραβική επίσκεψη επικοινωνίας, όπου συναντήθηκε επίσης με τον Αμπάς και δεσμεύτηκε να «εργαστεί για μια έγκαιρη, δίκαιη και βιώσιμη λύση στο παλαιστινιακό ζήτημα».

Και κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στο Ριάντ την προηγούμενη εβδομάδα, ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν είπε ότι η Σαουδική Αραβία δεν αναγκάζεται να επιλέξει μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου, δίνοντας έναν συμβιβαστικό τόνο μετά τις εντάσεις με τον μακροχρόνιο σύμμαχο.

Ο Μπλίνκεν προσπάθησε επίσης  να μεσολαβήσει στην ένταση Ισραήλ-Παλαιστινίων, προτρέποντας τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου να μην υπονομεύσει τις προοπτικές για ένα παλαιστινιακό κράτος. Οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις Ισραήλ-Παλαιστινίων έχουν σταματήσει από το 2014. 

Όμως, σ΄αυτήν την προσπάθεια φαίνεται πώς μπαίνει σφήνα και η Κίνα καθώς τον Απρίλιο, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Τσιν Γκανγκ είπε στους Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους ομολόγους του ότι η χώρα του ήταν πρόθυμη να βοηθήσει τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις,, τονίζοντας μάλιστα πως το Πεκίνο υποστηρίζει την επανέναρξη των συνομιλιών το συντομότερο δυνατό.

Και στις δύο συνομιλίες που είχε ο Τσιν με Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους τόνισε την πίεση της Κίνας για ειρηνευτικές συνομιλίες στη βάση της εφαρμογής μιας «λύσης δύο κρατών».

Η παλαιστινιακή ηγεσία έχει για δεκαετίες καλή σχέση με την Κίνα. Το Πεκίνο υπήρξε σταθερός υποστηρικτής των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων και ήταν από τις χώρες που αναγνώρισε το κράτος της Παλαιστίνης. Από την άλλη η Κίνα έχει οικονομικούς δεσμούς  και με το Ισραήλ.Το τελευταίο διάστημα αυτή η μάλλον ήρεμη στάση της Κίνας στην περιοχή αντικαταστάθηκε με μια πιο επιθετική εξωτερική πολιτική  στη Μέση Ανατολή. Σημαντικό ρόλο στην αλλαγή έπαιξε η επιτυχημένη προσπάθεια της Κίνας στην προσέγγιση Ιράν-Σαουδικής Αραβίας, η οποία φαίνεται να λειτουργεί καλά μέχρι στιγμής. Οι σχέσεις Κίνας-Σαουδικής Αραβίας έχουν βελτιωθεί σε βαθμό που σε μια διήμερη διάσκεψη που έφερε κοντά Κινέζους και Άραβες επιχειρηματίες υπογράφηκαν συμφωνίες άνω των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Στο περιθώριο της πρόσφατης Αραβικής Συνόδου Κορυφής που πραγματοποιήθηκε στο Ριάντ, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ κάλεσε τον Παλαιστίνιο ηγέτη για τριήμερη επίσκεψη. Το ταξίδι, που ξεκίνησε σήμερα, έχει στόχο να δείξει το βάθος των παλαιστινιο-κινεζικών σχέσεων. Η επίσκεψη έγινε για τον εορτασμό των 35 χρόνων Παλαιστινιο-Κινεζικών σχέσεων, αν και η σχέση μεταξύ της PLO και του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος χρονολογείται πριν από δεκαετίες.

Αυτό που θέλει η Κίνα από αυτή τη σχέση είναι να ενισχύσει την καλή της πίστη με τον αραβικό κόσμο, ενώ οι Παλαιστίνιοι θα ήθελαν να δουν περισσότερη κινεζική άμεση υποστήριξη και επενδύσεις στην Παλαιστίνη.

Αλλά πολιτικά ο ρόλος της Κίνας στη Μέση Ανατολή φαίνεται περισσότερο αποτέλεσμα της ανάκλησης του αμερικανικού ρόλου παρά άμεσο αποτέλεσμα οποιασδήποτε κινεζικής πρωτοβουλίας. Οι Αμερικανοί έχουν εμπλακεί στις κρίσεις της Συρίας, της Υεμένης και της Λιβύης και δεν μπόρεσαν να παράγουν συγκεκριμένα αποτελέσματα. Ένας αυξανόμενος αριθμός απλών Αμερικανών θέλει η Ουάσιγκτον να μειώσει την παρουσία της στη Μέση Ανατολή, εκτός ίσως από το Ισραήλ που δεν βλέπει με καλό μάτι την απομάκρυνση του παραδοσιακού του συμμάχου. 

Από την άλλη,  η Κίνα χρειάζεται απεγνωσμένα τόσο την ισραηλινή τεχνολογία όσο και την αμερικανική τεχνολογία που είναι διαθέσιμη στο Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων των αμυντικών όπλων. Η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε έναν παγκόσμιο ανταγωνισμό και η Κίνα γνωρίζει ότι μπορεί να πάρει προβάδισμα σε αυτόν τον ανταγωνισμό, εάν μπορέσει να εξασφαλίσει από το Ισραήλ εμπορικά και τεχνολογικά μυστικά. 

Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων COMTRADE των Ηνωμένων Εθνών για το διεθνές εμπόριο, οι εξαγωγές του Ισραήλ στην Κίνα ανήλθαν σε 4,68 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022. Από την άλλη πλευρά, οι εξαγωγές της Κίνας στο Ισραήλ ήταν 16,48 δισεκατομμύρια δολάρια το ίδιο έτος.

Θεωρειται απίθανο η Κίνα να επιτύχει να προκαλέσει κάποιου είδους πρόοδο με την τρέχουσα ισραηλινή κυβέρνηση παρά τις εντάσεις που υπάρχουν μεταξύ Τελ Αβίβ και Ουάσιγκτον, και ως εκ τούτου η επίσκεψη του Αμπάς στο Πεκίνο αφορά περισσότερο οικονομικά ζητήματα και πολιτική προσέγγιση

Το κινεζικό ιστορικό στον ΟΗΕ για την υποστήριξη των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων είναι σχεδόν τέλειο από την παλαιστινιακή σκοπιά. Όμως, παρόλο που η Κίνα είναι μόνιμο μέλος του ΟΗΕ, η θέση της δεν έχει μετατραπεί σχεδόν ποτέ σε δράση. Στην παρούσα φάση, με το Πεκίνο να ετοιμάζεται να αναλάβει μεγαλύτερο πολιτικό ρόλο στην περιοχή, είναι πολύ πιθανό να παρατηρήσει κανείς μια πολύ μεγαλύτερη κινεζική παρουσία στην περιοχή.

Επί του παρόντος, οι κινεζο-παλαιστινιακές ή ακόμη και οι κινεζο-αραβικές σχέσεις δεν αποτελούν πηγή ανησυχίας για τους Αμερικάνους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, παρά τη μείωση της παρουσίας τους, εξακολουθούν να είναι ο βασικός ρυθμιστής  παιχνίδι στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση. Κάτι τέτοιο όμως  θα μπορούσε να αλλάξει γρήγορα εάν η υποστήριξη για τα δικαιώματα των Παλαιστινίων αποκτήσει μια σοβαρή στρατηγική για την κάλυψη οποιουδήποτε κενού ενδέχεται να προκύψει εάν η Ουάσιγκτον χαμηλώσει το προφίλ της στην περιοχή.