Εξηγώντας την άνοδο των ακραίων ιδεολογιών στην Ευρώπη
Image by Freepik
Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας
Οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του 2024 θα δουν μια σημαντική στροφή προς τα δεξιά σε πολλές χώρες, με λαϊκιστικά ριζοσπαστικά δεξιά κόμματα να κερδίζουν ψήφους και έδρες σε όλη την ΕΕ και τα κεντροαριστερά και πράσινα κόμματα να χάνουν ψήφους και έδρες.
Οι αντι-ευρωπαίοι λαϊκιστές είναι πιθανό να κορυφωθούν στις δημοσκοπήσεις σε εννέα κράτη μέλη (Αυστρία, Βέλγιο, Τσεχία, Γαλλία, Ουγγαρία, Ιταλία, Ολλανδία, Πολωνία και Σλοβακία) και να έρθουν δεύτεροι ή τρίτοι σε άλλες εννέα χώρες (Βουλγαρία, Εσθονία, Φινλανδία, Γερμανία, Λετονία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ισπανία και Σουηδία).
Στα παραπάνω συμπεράσματα καταλήγει ανάλυση του European Council on Foreign Relations με τίτλο: A sharp right turn: A forecast for the 2024 European Parliament elections.
Προσωπικά, δεν θα με εκπλήξει οποιοδήποτε αποτέλεσμα δώσει παραπάνω ποσοστά στην εθνικιστική ιδεολογία εντός της ΕΕ. Κυρίως γιατί ο Ευρωπαίος πολίτης δεν έγινε προφανώς, ξαφνικά, ακραίος ή ρατσιστής ή φασίστας ή ναζιστής. Στην πραγματικότητα ο Ευρωπαίος είναι αγανακτισμένος.
Γιατί;
Γιατί πολύ απλά υπάρχει τάση των κυβερνήσεων στην Ευρώπη να εθελοτυφλούν απέναντι στα ουσιαστικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες και να προσπαθούν να πείσουν τις κεντρικές επιτροπές της ΕΕ ότι ακολουθούν πιστά την ατζέντα που ενδιαφέρεται μόνο για πράσινη ανάπτυξη και δικαιωματισμούς.
Ταυτόχρονα, οι πολιτικές που ενισχύουν την φθίνουσα πορεία οικονομικής ευμάρειας των πολιτών της ΕΕ, ή την επικίνδυνη διαχείριση του μεταναστευτικού με αντίτιμο την έλλειψη αισθήματος ασφάλειας καθώς και ένα σωρό άλλα θέματα, προκαλούν αντίδραση στο εσωτερικό της γηραιάς ηπείρου.
Και η αντίδραση έρχεται διότι ποτέ η Ευρώπη δεν ήταν ΗΠΑ ώστε να κινείται κατά το σκεπτικό μιας ομοσπονδίας, αλλά πάντα είχε ως πυρήνα ενεργειών και στρατηγικής το εθνικό στοιχείο των κρατών της έναντι κάθε εξωτερικής απειλής. Ουσιαστικά η εθνική ασφάλεια ήταν ο σταθερός άξονας που έδινε και την κινητήριο δύναμη σε κάθε χώρα, πολύ-λίγο ή και καθόλου.
Σήμερα πλέον και ενώ οι πολίτες της Ευρώπης βλέπουν πώς η καθημερινότητα τους γίνεται χειρότερη λόγω ακρίβειας, ανεργίας, ανασφάλειας, έλλειψης πίστης για το μέλλον, συσπειρώνονται γύρω από το εθνικό στοιχείο ως τον μόνο πυρήνα σταθερότητας που γνωρίζουν.
Γι΄αυτόν ακριβώς το λόγο ανεβαίνουν και τα ποσοστά αντίστοιχων κομμάτων με την Λεπέν στη Γαλλία. να μαζεύει πάνω από 32% πλέον, το AfD στη Γερμανία να βρίσκεται στο 18% με διαρκώς ανοδική τάση και αλλά εθνικιστικά κόμματα στην περιοχή της Βαλτικής και των Σκανδιναβικών χωρών να φτάνουν σε διψήφια ποσοστά (20+ % ).
Ενδιαφέρον είχε και πρόσφατη μελέτη από γαλλικό ινστιτούτο έρευνας που έδειχνε πώς ένα αυξημένο ποσοστό αμφισβητεί τον τρόπο λειτουργίας της σημερινής δημοκρατίας και θέλει ηγέτη που να μην φοβάται την ευθύνη των πράξεων του (στα όρια του αυταρχισμού δηλαδή), ενώ από την έρευνα προέκυψε ότι περισσότερο από το ένα τρίτο των ατόμων ηλικίας 18-35 ετών φαίνονται ευνοϊκοί για ένα στρατιωτικό καθεστώς ή έναν αυταρχικό ηγέτη.
Οπότε καθώς οδεύουμε προς τις κάλπες της ΕΕ, ας μην εκπλαγούμε αν η εθνικιστική παράταξη μαζέψει πάνω ακόμα και από 20%. Είναι μια φυσιολογική αντίδραση απέναντι στα λάθη που συμβαίνουν εντός του ευρωπαϊκού εδάφους από τις ηγεσίες, αλλά ουδείς ασχολείται με το πώς μπορούν να διορθωθούν.
Στα παραπάνω ας προσθέσουμε και το φαινόμενο Τραμπ ο οποίος επανακάμπτει μετά την πρώτη του θητεία και διεκδικεί εκ νέου την προεδρία και μάλιστα με ποσοστά που φαίνεται να του εξασφαλίζουν τη νίκη έναντι του Μπάιντεν. Είναι και αυτός ένας πρόεδρος που είναι “ανοιχτός για επιχειρηματικές συμφωνίες” αλλά με γνώμονα ότι η χώρα του είναι πρώτη από όλα ( America First).
Την ίδια ώρα έχουμε περιπτώσεις ηγετών που νοιάζονται πλέον για αστεία θέματα και θυμίζουν λίγο τον Τιτανικό, όπου κάποιοι είδαν την μύτη του παγόβουνου αλλά όχι το τεράστιο βουνό από κάτω του και αντί να σπεύσουν να οργανώσουν αποφυγή ή έστω τις λέμβους διάσωσης, ζητούσαν να παίξει η ορχήστρα ένα ακόμη χορό πριν το τέλος.
