Η στρατηγική στιγμή της Ευρώπης

George Friedman 
Geopolitical Futures 

Έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, οπότε ήρθε η ώρα να παρουσιάσω τη στρατηγική κατάσταση. Τον Φεβρουάριο του 2022, υποστήριξα ότι η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία κυρίως για να ενισχύσει το στρατηγικό της βάθος. Οι πόλεμοι εναντίον της Ρωσίας  από τον Ναπολέοντα και τον Χίτλερ ματαιώθηκαν από τις μεγάλες αποστάσεις που έπρεπε να διανύσουν οι εισβολείς για να φτάσουν στη Μόσχα – και από καθόλου μικρή ποσότητα ρωσικού αίματος. Αυτή η απόσταση εξάντλησε τους επιτιθέμενους, σπάζοντας τους μέχρι να φτάσουν στη ρωσική καρδιά (για την ρωσική καρδιά μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ). Τα γεγονότα του 2022 για μένα δεν ήταν διαφορετικά: Ο πόλεμος είχε σκοπό να βάλει περισσότερα μίλια μεταξύ της Μόσχας και της Δύσης, ειδικά του ΝΑΤΟ. Η καχυποψία της Ρωσίας οφείλεται στην εξέγερση του Μαϊντάν στην Ουκρανία το 2014, η οποία ανέτρεψε έναν φιλορώσο ηγέτη και εγκατέστησε μια φιλοδυτική κυβέρνηση και για την οποία η Μόσχα πιστεύει ότι ευθύνεται η Ουάσιγκτον.

Κατά τη γνώμη μου, οι προθέσεις της Αμερικής δεν ήταν να εξαπολύσουν μια ενδεχόμενη εισβολή στη Ρωσία, αν και είχαν ένα μικρό συμφέρον να περιορίσουν τη ρωσική επιρροή. Οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες είναι ικανές και είναι απίθανο το Κρεμλίνο να έλαβε αναφορές για αμερικανικά σχέδια εισβολής πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αλλά στην πολιτειακή τέχνη, η πρόθεση είναι απλώς οι κραυγές των πτηνών. Οι προθέσεις μπορούν να αλλάξουν μέσα σε λίγα λεπτά. Αυτό που η Ρωσία έδινε μεγαλύτερη προσοχή ήταν οι δυνατότητες. Όποιες κι αν ήταν οι προθέσεις τους, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ δεν ήταν σε θέση να εισβάλουν στη Ρωσία. Ωστόσο, η Ρωσία φοβόταν ότι οι προθέσεις τους θα μπορούσαν να αλλάξουν, όπως και οι δυνατότητές τους. Ένας πόλεμος πρέπει να ξεκινήσει όταν ο εχθρός δεν έχει πρόθεση να πολεμήσει και έχει περιορισμένες δυνατότητες.

Αυτός ο υπολογισμός οδήγησε τη Ρωσία να εισβάλει στην Ουκρανία και έτσι να αποκτήσει ένα τεράστιο όριο ασφαλείας έναντι της αμερικανικής εισβολής, εάν οι ΗΠΑ άλλαζαν τη στάση τους. Η επίθεση στην Ουκρανία απέτυχε. Η Μόσχα σκόπευε ξεκάθαρα να καταβάλει γρήγορα τις ουκρανικές δυνάμεις, προτού οι ΗΠΑ ή το ΝΑΤΟ μπορέσουν να συμμετάσχουν στη μάχη. Αντίθετα, η Ρωσία έχει βιώσει σημαντικό αριθμό απωλειών, απόπειρα πραξικοπήματος από ιδιωτική στρατιωτική ομάδα, σημαντικές οικονομικές απώλειες και απολογισμό των δικών της δημογραφικών προβλημάτων.

Η Ρωσία απέτυχε επίσης να ξεκινήσει τον πόλεμο με το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού. Αναμφίβολα υποκινήθηκε από την υπόθεση ότι η απειλή μιας ρωσικής εισβολής θα προκαλούσε φόβο και αναταραχή στην Ουκρανία. Αυτή η προπαγανδιστική εκστρατεία συνεχίστηκε για μήνες και έπεισε τις ΗΠΑ, μέσω πληροφοριών σχετικά με τις δυνατότητες της Ρωσίας, ότι η Ρωσία επρόκειτο να επιτεθεί. Αυτό οδήγησε την Ουάσιγκτον να αναλάβει μια έκτακτη αύξηση των εξοπλισμών και τον κοινό σχεδιασμό με το Κίεβο. Η επιταγή των ΗΠΑ ήταν να μην υπάρξει ρωσική επίθεση που θα προκαλούσε πτώση της Ουκρανίας και έτσι θα έφερνε τη Ρωσία στα σύνορα του ΝΑΤΟ. Οι Αμερικανοί δεν ήταν ξεκάθαροι για το τι θα συνέβαινε εάν η Ρωσία καταλάμβαναν την Ουκρανία –και πιθανότατα δεν ήταν και οι Ρώσοι– αλλά και εδώ, η ικανότητα και όχι η πρόθεση πρέπει να στηρίζουν τις αποφάσεις.

Το μήνυμα ότι η Ρωσία θα εισέβαλε σήμαινε ότι η Ρωσία δεν μπορούσε να συντρίψει την Ουκρανία με ένα μόνο αποφασιστικό χτύπημα. Ο στρατός έπρεπε έτσι να αλλάξει τα σχέδιά του, να αναδιοργανώσει τις δυνάμεις του και να αναπτύξει ένα υλικοτεχνικό σύστημα ικανό να διατηρήσει μια εκτεταμένη χερσαία επίθεση. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, υπήρξε αταξία μεταξύ των ρωσικών δυνάμεων, με μια μάχη που ξέσπασε μεταξύ της ομάδας Wagner και του ρωσικού γενικού επιτελείου που κατέληξε στο προαναφερθέν πραξικόπημα. Επιπλέον, αποκαλύπτοντας την εισβολή, η Ρωσία έδωσε στην Ουκρανία χρόνο να αναπτύξει μια ευέλικτη αμυντική στρατηγική και έδωσε χρόνο στις ΗΠΑ να παράσχουν προηγμένα οπλικά συστήματα.

Τα δύο τελευταία χρόνια στοίχισαν πολύ στους Ρώσους και στους Ουκρανούς ακόμη περισσότερο. Η Ρωσία δεν πολέμησε ή δεν οργανώθηκε καλά, αλλά απέδωσε αρκετά καλά ώστε να φέρει τη σύγκρουση σε ένα σημείο όπου η δέσμευση των ΗΠΑ βρίσκεται τώρα σε κίνδυνο – και μαζί της η στρατηγική που έκανε τη Ρωσία να πέσει στον τύπο πολέμου που δεν περίμενε . Αυτή η στρατηγική υποχώρηση είναι το σημείο στο οποίο έπρεπε να φτάσει η Ρωσία – και αυτή τη στιγμή φαίνεται να φτάνει.

Εάν η Ρωσία καταλάβει ολόκληρη την Ουκρανία, το ερώτημα που είναι θεμελιώδες για τον πόλεμο είναι ποια θα είναι η επόμενη κίνηση της Ρωσίας. Ο Πούτιν έχει ξεκαθαρίσει ότι πιστεύει ότι η Ουκρανία είναι μέρος της Ρωσίας, όπως και άλλα έθνη στην περιοχή στο μυαλό του. Οι προθέσεις είναι άσχετες, αλλά εάν η Ρωσία καταλάβει την Ουκρανία και στη συνέχεια επιδιώξει να απωθήσει το ΝΑΤΟ, οι προθέσεις μπορεί να ταιριάζουν με την ικανότητα.

Οι ΗΠΑ πιθανότατα θα στείλουν περισσότερα όπλα, αλλά η Ρωσία έχει τολμήσει πολύ μακριά στην Ουκρανία για να την σταματήσει από κάτι λιγότερο από συντριπτική δύναμη. Οι ΗΠΑ πολέμησαν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Ψυχρό Πόλεμο για να αποτρέψουν την υπέρβαση και τον έλεγχο της Ευρώπης από μια μόνο δύναμη. Οι εγγενείς πόροι της Ευρώπης αποτελούν πιθανή απειλή. Ο Πρόεδρος Γούντροου Ουίλσον το είδε αυτό. Το ίδιο και ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ, όπως και οι διάφοροι πρόεδροι που προήδρευσαν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Ο αποκλεισμός της Γερμανίας και της Ρωσίας είναι εδώ και καιρό θεμελιώδεις αρχές της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ – όχι αποκλειστικά για δικό της όφελος αλλά βασικά για την επιδίωξη των δικών της συμφερόντων.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι η συνέχεια μιας συνεπούς εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ που χρονολογείται από τις αρχές του περασμένου αιώνα. Αλλά αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία θα επηρεάσει ό,τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη. Οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι κόστισαν περισσότερο από ό,τι θα μπορούσαν να είχαν αν οι ΗΠΑ είχαν δράσει νωρίτερα. Το ερώτημα τώρα είναι αν οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τη Ρωσία – η οποία επιδιώκει τα δικά της συμφέροντα, όπως κάνουν όλα τα έθνη – αργά ή γρήγορα. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα αφορά αναγκαστικά την Ευρώπη. Ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν μια αληθινή συμμαχία. Αυτός ο πόλεμος είναι δύσκολο να διακριθεί σε αυτό το σκορ. Η αλήθεια είναι ότι η Ευρώπη διακυβεύει περισσότερο και πρέπει να διαθέσει το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης και της υποστήριξης για την Ουκρανία.

Η κατάσταση στην ήπειρο έχει φτάσει σε ένα σημείο στο οποίο πρέπει να γίνουν επιλογές και όλες οι επιλογές έχουν κόστος. Είναι εύκολο να ισχυριστούμε ότι η Ουκρανία δεν είναι σημαντική για τις ΗΠΑ, αλλά και πάλι οι πατεράδες και οι παππούδες μας θα μπορούσαν να μας διδάξουν πολλά για τις φαντασιώσεις των Φιλιππίνων ή της Βόρειας Αφρικής που δεν έχουν πολλά πράγματα για εμάς. Πλήρωναν το τίμημα, το ίδιο και οι Ευρωπαίοι.