Εθνικές Εκλογές – Αποχή και αυτοδυναμία

Γράφει ο Μιχάλης Αράπης*- LLB, LLM – Νομικός

Αυτή την Κυριακή θα διεξαχθούν Εθνικές εκλογές ύστερα από σχεδόν τέσσερα χρόνια. Το άρθρο αναφέρεται στον αστάθμητο παράγοντα της ενδεχόμενης υψηλής αποχής και στο πως επιτυγχάνεται η αυτοδυναμία στο ισχύον εκλογικό σύστημα.

Αποχή

Το μεγαλύτερο ερωτηματικό σε αυτές τις εκλογές είναι το ποσοστό της αποχής στη μέση του καλοκαιριού. Επειδή δεν υπάρχει παρόμοιο προηγούμενο διεξαγωγής εθνικών εκλογών μέσω θέρους για αρκετές δεκαετίες, οποιαδήποτε εκτίμηση για την έκταση της αποχής και εν τέλει για το αποτέλεσμα, είναι εντελώς παρακινδυνευμένη.

Για να γίνει μια εκτίμηση θα αναλύσουμε ορισμένα επίσημα στοιχεία από το Υπουργείο Εσωτερικών. Στις πρόσφατες Ευρωεκλογές που διεξήχθησαν στις 26 Μαίου, που είναι μια πολύ καλή ημερομηνία για εκλογές, η προσέλευση ήταν 58,69%. Πρέπει να συνυπολογιστεί ότι εκείνη την ημέρα διεξήχθησαν τριπλές εκλογές, αφού υπήρχαν και οι αυτοδιοικητικές. Δηλαδή οι εκλογές για τις 13 Περιφέρειες της χώρας αλλά και οι δημοτικές εκλογές. Επιπλέον, οι περιφερειακοί, οι δημοτικοί και οι διαμερισματικοί σύμβουλοι εκλέγονταν την ίδια ημέρα, δηλαδή την πρώτη Κυριακή των αυτοδιοικητικών. Επομένως υπήρχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού αφού υπήρχαν πάρα πολλοί υποψήφιοι σε πολλά κόμματα και διαφόρους συνδυασμούς. Χαρακτηριστικά στις Ευρωεκλογές κατέβηκαν 40 συνδυασμοί. Αυτό που σίγουρα βοήθησε στο να υπάρχει μεγαλύτερη συμμετοχή και στις Ευρωεκλογές είναι ότι πολλοί ήθελαν απλά να ψηφίσουν συγγενείς, γνωστούς ή φίλους στις αυτοδιοικητικές και αφού προσήλθαν ψήφισαν και στις Ευρωεκλογές. Αντιθέτως, στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών που έβγαιναν μόνο όσοι Περιφερειάρχες και Δήμαρχοι δεν είχαν εκλεγεί από την πρώτη Κυριακή, η προσέλευση ήταν πολύ μειωμένη. Επειδή δεν υπήρχαν εκλογές σε όλους τους δήμους, το ποσοστό στις δημοτικές ήταν μειωμένο και έφτασε μόλις το 44.83%.

Τα μπάνια του λαού!

Αν και οι Εθνικές εκλογές παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον, ένας συνδυασμός παραγόντων μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη αποχή από τις Ευρωεκλογές. Στις 7 Ιουλίου ένα κομμάτι του πληθυσμού λείπει σε διακοπές αφού έχουν κλείσει τα σχολεία και τα Πανεπιστήμια. Επιπλέον, αν η θερμοκρασία είναι υψηλή, πολλοί μπορεί να διαλέξουν να πάνε εκδρομές ή για μπάνιο αντί να πάνε να ψηφίσουν. Αυτό μπορεί να συνδυαστεί με την δεδομένη αδιαφορία ή απάθεια ενός τμήματος του εκλογικού σώματος που ποτέ δεν ψηφίζει αλλά και με την διάχυτη εκλογική κόπωση. Αυτό είναι αναμενόμενο αφού η χώρα βρίσκεται επισήμως από τα τέλη Απριλίου σε προεκλογική περίοδο ενώ ανεπίσημα βρίσκεται εδώ και αρκετούς μήνες.

Ένας ακόμη παράγοντας που επηρεάζει την αποχή αλλά δεν υπολογίζεται εύκολα στις αναλύσεις των ειδικών, είναι η αδυναμία ενός τμήματος του πληθυσμού να ψηφίσει λόγω τεχνικών δυσκολιών. Αυτό συμβαίνει διότι το Ελληνικό κράτος στερεί από τους Έλληνες πολίτες που ζούν στο εξωτερικό τη δυνατότητα ψήφου στις Εθνικές εκλογές στον τόπο κατοικίας τους. Ευελπιστούμε ότι από τις επόμενες Εθνικές εκλογές, αυτή η διαχρονική αδικία θα αποκατασταθεί και η Συνταγματική νομιμότητα και τάξη θα επικρατήσει.

Αυτοδυναμία

Ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα που αναλύονται από τα ΜΜΕ είναι το πως το πρώτο κόμμα μπορεί να βγει αυτοδύναμο. Το πως δηλαδή θα έχει τουλάχιστον 151 έδρες ώστε να έχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Η αυτοδυναμία εξαρτάται από δύο παράγοντες. Το ποσοστό του πρώτου κόμματος σε συνάρτηση με το ποσοστό των κομμάτων που δεν θα πιάσουν το 3% και έτσι δεν θα μπουν στο Κοινοβούλιο. Όσο μεγαλύτερο είναι το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής και άρα μένει αδιάθετο, τόσο πιο χαμηλό ποσοστό απαιτείται από το πρώτο κόμμα για να πετύχει αυτοδυναμία. Αντίστροφα, όσο μικρότερο είναι το άθροισμα του ποσοστού των κομμάτων εκτός Βουλής, τόσο δυσκολεύει η αυτοδυναμία. Να σημειωθεί ότι κατά την τελευταία εκλογική αναμέτρηση στις 20/09/2015, το ποσοστό των κομμάτων εκτός Βουλής ήταν σχετικά χαμηλό και έφτασε το 6.4%. Έχει ενδιαφέρον να εξηγηθεί ότι ενώ το ποσοστό του δευτέρου κόμματος παίζει ρόλο για τον αριθμό των εδρών που θα πάρει (το ίδιο), δεν σχετίζεται ούτε επηρεάζει την αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος.

*Ο Μιχάλης  Αράπης είναι Νομικός με μεταπτυχιακό στο Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο και ερευνητής στον τομέα του ηλεκτρονικού εγκλήματος και της τρομοκρατιάς στον Κυβερνοχώρο και Αντιπρόεδρος Ελληνορθοδόξου Κοινότητος Κάρντιφ και Νοτίου Ουαλίας

Σημείωση: Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εβδομαδαία ανεξάρτητη ελληνική εφημερίδα του Λονδίνου Ελευθερία που κυκλοφόρησε σήμερα Πέμπτη. Ολόκληρο το φύλλο της εφημερίδας μπορείτε να το διαβάσετε στο link:http://www.eleftheria.co.uk/pdf/7420196447Eleftheria_985.pdf