Αφγανιστάν υπό τον έλεγχο των Ταλιμπάν: μια επικίνδυνη κρατική οντότητα

Γράφει ο Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας

Πώς επιτεύχθηκε ο έλεγχος από τους Ταλιμπάν

Προκειμένου να γίνει κατανοητό ό,τι συμβαίνει στο Αφγανιστάν και  πώς η χώρα έπεσε σε τόσο γρήγορο χρονικό διάστημα στον έλεγχο των Ταλιμπάν, θα πρέπει να πούμε πως:

– Η επέλαση των Ταλιμπάν έγινε εντός 10 ημερών σε όλο το Αφγανιστάν από την στιγμή της τελευταίας αποχώρησης των δυνάμεων των ΗΠΑ. Ο τελευταίος στρατός που το έκανε κάτι ανάλογο ήταν οι Ναζί, οι οποίοι όταν έμπαιναν σε φιλικές χώρες ή σε χώρες που παραδίδονταν αμαχητί, απλά έκαναν παρέλαση. Ακόμα και στο διαλυμένο Ιράκ, οι ΗΠΑ έκαναν πάνω από μήνα για να επιβληθούν επί των τοπικών δυνάμεων.

– Υπάρχουν βίντεο, τα οποία κυκλοφορούν σε social media και telegram, και παρουσιάζουν πολλούς Αφγανούς να επευφημούν κατά τη διάρκεια της επέλασης των Ταλιμπάν σε χωριά και πόλεις. Τα βίντεο αυτά αποτελούν απόδειξη πως οι απλοί Αφγανοί ήταν τελικά υπέρ των Ταλιμπάν, παρά τις διαβεβαιώσεις που είχαν δώσει οι κυβερνητικοί παράγοντες της χώρας στους Αμερικάνους για το αντίθετο.

– Η υποχώρηση των δυνάμεων της κυβέρνησης έχει τρομερό ενδιαφέρον για την ταχύτητα απαγκίστρωσης έναντι αντιπάλων με pick-up φορτηγάκια και ΑΚ με RPG, ενώ υποτίθεται πως ο αφγανικός στρατός είχε από Blackhawk ως και Μ4 με εκπαίδευση κιόλας (υποτίθεται) για μάχες σε αστικό περιβάλλον.

– Οι Ταλιμπάν εισερχόμενοι σε κάθε πόλη δεν έβρισκαν ουσιαστικά καμία αντίσταση και απλά έκαναν διαπραγμάτευση για μετάβαση εξουσίας. Να το τονίσουμε για να γίνει κατανοητό: ΔΕΝ ΕΒΡΙΣΚΑΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ.

– Οι ΗΠΑ απομακρύνθηκαν από το Αφγανιστάν καθώς δεν είχαν πλέον κανένα όφελος ( ούτε από το όποιο όπως φαίνεται) και ο φόρος αίματος ήταν βαρύς, ειδικά το τελευταίο διάστημα. Να τονίσουμε εδώ πως με το θέμα του Αφγανιστάν έχουμε ασχοληθεί διεξοδικά στο Geopolitics & Daily News εδώ και μήνες, ιδιαίτερα όμως από τη στιγμή που ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν διέταξε την απομάκρυνση των ΗΠΑ ως τις 11.9.2021 ( είχαμε κάνει μάλιστα εκτενή αναφορά στο συμβολισμό της ημερομηνίας). Ουσιαστικά όπως είχαμε αναφέρει ήταν μια κίνηση ικανοποίησης εσωτερικού μετώπου – ας μην ξεχνάμε πως οι ΗΠΑ στοχεύουν πλέον στον Ειρηνικό – αλλά και σκοπιμότητας έναντι Κίνας και Ρωσίας- φαίνεται όμως πως οι δυο τελευταίες χώρες έχουν έρθει σε συνεννόηση με τους Ταλιμπάν.

-Είναι άγνωστο πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση, όμως το μόνο σίγουρο είναι πως αν θες να προστατεύσεις την χώρα σου, ούτε το βάζεις στα πόδια, ούτε πετάς τα όπλα στα πόδια του άλλου, όπως είδαμε τους Αφγανούς να πράττουν τις τελευταίες ημέρες. Κάτι τέτοιο έχει αποδειχθεί και από την ιστορία. Αρκεί μια ανάγνωση ιστορικών στοιχείων για χώρες όπως εμείς, η Σερβία, ακόμα και η Λιβύη, αλλά και η Αίγυπτος που εναντιώθηκαν στο Ισλαμιστικό κίνημα με εσωτερικές δυνάμεις ως και σήμερα.

Επομένως σχετικά με το Αφγανιστάν καταλήγουμε πως δεν μπορείς να αλλάξεις μια χώρα αν η ίδια δεν θέλει να το κάνει.

Το Αφγανιστάν πρέπει να γίνει μάθημα στους Δυτικούς

Το Αφγανιστάν θα πρέπει να γίνει μάθημα στους Δυτικούς καθώς η όλη κατάσταση θυμίζει κάτι από την εξέγερση στο Ιράν που ανατράπηκε ο Σάχης Ρεζά Παχλαβί και επεβλήθη η κάστα των Χομεϊνί. Κάτι παρόμοιο και εδώ με τους Σουνίτες των Ταλιμπάν.

Η χώρα αυτή παραδοσιακά δεν ήταν ποτέ μεγάλη δύναμη. Απλά είχε τεράστια γεωγραφική σημασία αλλά και ενεργειακή αργότερα (αγωγοί). Νίκησε πολλαπλές ισχυρές δυνάμεις (νεκροταφείο αυτοκρατοριών χαρακτηρίστηκε) και σήμερα θα γίνει ως φαίνεται ένας συνδετικός κρίκος του Ισλάμ που θα φτάνει πλέον στο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας, θα ακουμπάει την Τουρκία και ενδεχομένως να μπει και αγκάθι στα πλευρά του Πακιστάν και της Ινδίας.

Μια νέα βάση για την Αλ Κάιντα που εδώ και καιρό είχε χάσει ισχύ και απήχηση. Οι Ταλιμπάν ως “ιεροί πιστοί μαθητές” (που σημαίνει το όνομα τους) , έτοιμοι πλέον να αναδιαμορφωσουν την νέα Ούμα και να εμπλουτίσουν τους ουλεμάδες («οι κηδεμόνες, οι μεταδότες και οι διερμηνείς της θρησκευτικής γνώσης, της ισλαμικής θεωρίας και του νόμου») της περιοχής με το ακραίο στοιχείο της Σαρία για μια ακόμη φορά.

Μια επικίνδυνη κρατική οντότητα που φιλοξενεί τζιχαντιστές

Καθώς το Αφγανιστάν μετατρέπεται σε μια οντότητα που θα φιλοξενήσει σίγουρα τζιχαντιστές και μαχητές κάθε ισλαμιστικής φατρίας με επίκεντρο τον σουνιτισμό (κυρίως) ας βάλουμε και δύο ακόμη σημεία αναφοράς:

Οι Ταλιμπάν λειτουργούν ως νομαδικές φυλές που ζουν εντός του Ισλάμ. Το Ισλάμ δεν λογιζει τους χάρτες με τον δυτικό τρόπο (σύνορα γεωγραφικά) αλλά με πολιτισμικό (παν-Ισλαμικό). Το Αφγανιστάν αυτή την στιγμή είναι κέντρο συγκέντρωσης δυνάμεων (οι ίδιοι Ταλιμπάν το ανέφεραν αυτό) του Ισλάμ.

Άρα αυτή η συγκέντρωση κάποια στιγμή αν αφεθεί θα γίνει κρίσιμη μάζα που θα μπορεί να..

– επεκταθεί προς Τατζικιστάν. Οι αγωγοί της περιοχής είναι ένα σημείο εστίασης που ήδη ανησυχεί την Ρωσία. Μην ξεχνάμε πως στις περιοχές που εκτείνονται από την Αρμενία ως και την Κεντρική Ασία, οι αγωγοί ελέγχονται από Μουσουλμάνους. Πολύ πιο ήπιας συμεπριφοράς ίσως αλλά και πάλι όχι μακριά από τις διδαχές του Κορανίου. Αν οι Ταλιμπάν επεκτείνουν «επιρροές και διδασκαλία» το Τατζικιστάν είναι μια χώρα που ενδεχομένως να δεχτεί τέτοιες πιέσεις.

– να προχωρήσει προς Τουρκμενιστάν. Γόνιμο έδαφος λόγω Ερντογάν. Ήδη επηρεασμένοι από το Παν-Τουρκικό/Παν-Ισλαμικό δόγμα. Μια περίπτωση που ανησυχεί εξαιρετικά την Τουρκία αφού ναι μεν θέλει συνεργασία με τους Αφγανούς Ταλιμπάν αλλά γνωρίζει πως μόνο ένας θα ηγείται της Ουλεμά επί της Ούμα. Αν κυριαρχήσουν οι Ταλιμπάν, ο Ερντογάν θα έχει προβλήματα.

Τελευταίο αφήνω το πιο δύσκολο κομμάτι διαχείρισης. Για πρώτη φορά ο ισλαμικός πνευματικός εξτρεμισμός δεν κυριαρχεί με μπροστάρη ένα πρόσωπο αλλά μια ιδεολογία. Μια συνθήκη που δεν επιτρέπει «χειρουργικά χτυπήματα» κατά κεφαλών ως συνήθως, αφού οι αξιωματικοί όλων αυτών δεν έχουν καμία ιδιαίτερη σημασία και θα βγουν από το συμβούλιο «γερόντων» τους (δηλαδή ίδια δομή όπως με τα χωριά τους έχουν σε αυτές τις “κρίσεις”). Το να πολεμήσεις τον Οσάμα, τον Ομάρ, τον Μπαγκνταντί είναι εφικτό και ίσως να ήταν και εύκολα. Το να πολεμήσεις μια ιδέα όπως είναι η τζιχάντ είναι παντελώς αδύνατο και ακατόρθωτο.