Τι πραγματικά δήλωσε ο Τσαβούσογλου για τη συμφωνία επανεισδοχής
Του Κώστα Ράπτη
Τα όσα δήλωσε σε τηλεοπτική συνέντευξή του τη Δευτέρα στο δίκτυο TGRT ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου προκάλεσαν, έστω και καθυστερημένα, αίσθηση στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης. Όχι όμως και στις Βρυξέλλες, που γνωρίζουν ότι οι ηχηρές τοποθετήσεις του επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας θα πρέπει να σχετικοποιηθούν.
Στη συνέντευξή του ο Τσαβούσογλου αναφέρθηκε σε δύο διαφορετικά πράγματα. Αφενός εξέφρασε την δυσφορία της Άγκυρας για την πολιτική στήριξη της Ε.Ε. προς την Κυπριακή Δημοκρατία και την καταρχήν απόφαση επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία για τις παράνομες έρευνές της στην Ανατολική Μεσόγειο.
“Η Ε.Ε. παίρνει αποφάσεις μόνο για να ικανοποιεί τους Ελληνοκύπριους και την Ελλάδα. Οι κυρώσεις της δεν έχουν καμία αξία. Ο ρόλος που θα έπρεπε αντιθέτως να έχει η Ε.Ε. είναι μεσολαβητικός”, ανέφερε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών.
Αφετέρου ο Τσαβούσογλου δήλωσε ότι η συμφωνία επανεισδοχής που έχει υπογράψει η χώρα του με την Ε.Ε. “έχει ανασταλεί”, εφόσον ουδέποτε υλοποιήθηκε ο όρος που την συνόδευε για χαλάρωση του καθεστώτος θεώρησης για τους Τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν σε κοινοτικό έδαφος.
Πράγματι, η απροθυμία της Άγκυρας να εναρμονίσει την αντιτρομοκρατική της νομοθεσία με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, απέτρεψε οποιαδήποτε πρόοδο στο ζήτημα της βίζας. Εκκρεμής παραμένει και η τήρηση άλλων τεσσάρων προϋποθέσεων και βέβαια η συμπερίληψη στη συμφωνία επανεισδοχής, χωρίς “αστερίσκους”, και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σε ερώτηση που τέθηκε την επομένη στο μπρίφινγκ της Κομισιόν η αρμόδια για αυτά τα θέματα εκπρόσωπος, Νατάσα Μπερτό, εξήγησε περί τίνος πρόκειται.
“Ακούσαμε τα σχόλια από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, αλλά δεν βλέπουμε αλλαγή σε επίπεδο πολιτικής. Τα δύο συμβαλλόμενα μέρη συνεχίζουν να είναι δεσμευμένα σε ό,τι αφορά την υλοποίηση της Κοινής Δήλωσης, αλλά η εφαρμογή της Συμφωνίας Επανεισδοχής για τους Πρόσφυγες μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας, στην οποία αναφερόταν, παραμένει ένας από τους όρους για την απελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων εισόδου για Τούρκους πολίτες” ανέφερε χαρακτηριστικά.
Επανερχόμενη χθες Τετάρτη, μετά από ερώτημα του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων, η Νατάσα Μπερτό τόνισε εκ νέου ότι τα σχόλια του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών δεν αναφέρονται στην Κοινή Δήλωση, αλλά στη συμφωνία επανεισδοχής μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, “η οποία, εν πάση περιπτώσει, δεν έχει ακόμη τεθεί σε ισχύ.”
Και πρόσθεσε: “Η Κομισιόν εξακολουθεί να υποστηρίζει και να ενθαρρύνει τις προσπάθειες της Τουρκίας να ολοκληρώσει το συντομότερο δυνατόν την εκπλήρωση όλων των εκκρεμών σημείων αναφοράς του χάρτη πορείας για την απελευθέρωση της θεώρησης εισόδου”.
Με άλλα λόγια, οι δηλώσεις Τσαβούσογλου αναφέρονται στην συμφωνία Άγκυρας – Βρυξελλών του 2014, η οποία ουδέποτε εφαρμόστηκε, και όχι στην Κοινή Δήλωση του Μαρτίου 2016 που αφορά τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι δύο πλευρές παραμένουν δηλαδή ακόμη στο πεδίο της ανταλλαγής συμβολικών και μόνο πληγμάτων.
Όλα αυτά δεν είναι βεβαίως αδιάφορα, στον βαθμό που η Άγκυρα ενθαρρύνει την δημιουργία συνειρμών ανάμεσα στο μπρα-ντε-φερ που διεξάγεται στην ανατολική Μεσόγειο και την δυνατότητά της να “πλημμυρίσει την Ε.Ε. με πρόσφυγες”, όπως κατά καιρούς υπενθυμίζουν απειλητικά Τούρκοι ιθύνοντες.
Συμπίπτουν μάλιστα όλα αυτά με μια λεπτή φάση της τουρκικής εσωτερικής πολιτικής, όπου η κοινωνική δυσαρέσκεια για την μαζική παρουσία προσφύγων στα αστικά κέντρα οδηγεί τους κυβερνώντες σε μέτρα, όπως η εξαγγελθείσα από τη νομαρχία της Κωνσταντινούπολης απομάκρυνση εντός του Αυγούστου όσων Σύρων δεν είναι καταγεγραμμένοι ως “προσωρινοί φιλοξενούμενοι” στη συγκεκριμένη περιφέρεια.
Σε κάθε περίπτωση, με ενδιαφέρον αναμένεται η εξαγγελθείσα από τον Τσαβούσογλου παρουσίαση -τον επόμενο μήνα- “νέου δόγματος εξωτερικής πολιτικής” με το οποίο θα επανατοποθετούνται οι ευρωτουρκικές σχέσεις.
